dinsdag 30 december 2008

Proefschriften over J.H. van Heek en G. Horreüs de Haas

In oktober promoveerde Wim Coster op Baron B.W.A.E Sloet tot Oldhuis (zie eerdere blogpost). Vorige maand promoveerden Wim H. Nijhof op Jan Herman van Heek en A. de Vos op Gerardus Horreüs de Haas. Drie biografieën van belangrijke Overijsselaren op rij.
Sloet stond ‘aan de hefboom tot welvaart’, zoals de mooie ondertitel van het proefschrift luidt. Hij leefde van 1807 tot 1884 en maakte de aanzet tot een nieuwe wereld na 1850 mee: industrialisatie, communicatiemiddelen, technische vindingen etc.
Van Heek (1873-1957) en de Haas (1879-1943), tijdgenoten dus, leefden ruim twee generaties later. Of ze elkaar gekend hebben? Zeker van naam, want beiden waren bekend en invloedrijk, maar ze verkeerden in totaal verschillende kringen en de verschillen waren groot qua levenswijze en opvattingen.
Horreüs de Haas, geboren in Friesland en vanaf 1919 Zwollenaar, wordt in het BWSA omschreven als een socialistisch vrijzinnig Hervormd predikant. Van Heek, geboren te Enschede wordt in het BWN omschreven als textielfabrikant, kunst- natuurbeschermer.


Foto: Van Heek op zijn kasteel, Huis Bergh in de Achterhoek

Van Heek was één der belangrijkste textielfabrikanten in de eerste helft van de 20e eeuw, kon goed tekenen, was een fanatiek kunstverzamelaar, beschermde landgoederen, zette zich in voor de restauratie van monumenten en stichtte het Rijksmuseum Twenthe. Hij was zeer invloedrijk, maar was volgens een vriend ‘onbescheiden van bescheidenheid’. Hij was conservatief-liberaal, maar hij was wel sociaalvoelend, vandaar dat in zijn fabriek vele zaken goed geregeld waren en hij niet kon tegen de ingebouwde onrechtvaardigheid van het Twentse Stelsel (fabrikanten trokken één lijn bij stakingen). Behalve over het leven van J.H. van Heek gaat 'Kunst, katoen en kastelen' ook over de sociale strijd in Enschede.



Horreüs de Haas werd in de traditie van zijn familie Hervormd predikant, maar had tijdens zijn studie al twijfels over de inhoud van het geloof en de plaats en taak van kerk en christendom in de wereld. Hij werd socialist, geheelonthouder en vegetariër. Hij was een zeer goed spreker en woordvoerder bij veel gelegenheden. Hij leefde sober en vond dat zijn SDAP, waarvan hij jarenlang voorzitter was in Zwolle, zich niet moest beperken tot het streven naar meer welvaart, maar vooral aandacht moest hebben voor de zedelijke volksverheffing door middel van aanbieden van kennis en aandacht voor cultuur. Daarom werd hij ook voorzitter van de Volksuniversiteit. Als ethisch socialist geloofde hij in het kunnen scheppen van een betere mens. Bij zijn begrafenis waren 2000 mensen aanwezig.

Wat Van Heek en Horreus de Haas gemeen hadden was hun liefde voor natuur en cultuur.

Wie het op kan brengen de drie genoemde biografieën te lezen (totaal zo’n 1500 pagina’s) krijgt een zeer goed en gevarieerd beeld van een eeuw (1850-1950) Nederlandse/Overijsselse geschiedenis.

zondag 28 december 2008

Europeana: groot - groter - grootst


Afbeelding uit een uitgave van De Imitatione Christi (Brugge, 1462), afkomstig uit een Franse collectie.

In het Geheugen van Nederland zijn met één zoekactie gedigitaliseerde collecties van 64 Nederlandse archieven, bibliotheken en musea doorzoekbaar.
In Europeana is het Geheugen van Nederland weer doorzoekbaar samen met meer dan twee miljoen boeken, kaarten, opnames, foto's, archiefdocumenten, schilderijen en films uit de gedigitaliseerde collecties van nationale bibliotheken en culturele instellingen uit de 27 lidstaten van de EU. Het aantal van twee miljoen moet binnen drie jaar verviervoudigd worden. Er zijn vele miljoenen euro’s beschikbaar (Europees geld is er genoeg!). Het aardige is dat de website wordt gerund door onze Koninklijke Bibliotheek te Den Haag, en aldaar werk biedt aan zo’n 20 medewerkers.

De opening van de website op 20 november was een fiasco. Na een paar uur was alles vastgelopen omdat de vele duizenden bezoekers massaal klikten op enkele erotische afbeeldingen op de homepage. De website was meteen enkele weken down. De capaciteit van de KB server is nu vier keer zo groot en de bewuste afbeeldingen zijn van de homepage gehaald.

Qua link met Overijssel het volgende: Overijsselse onderwerpen geven logischerwijs in Europeana ongeveer evenveel treffers dan in het Geheugen van Nederland.
Zoek je echter op Thomas à Kempis, de internationaal bekendste ‘Overijsselaar’ aller tijden, dan is er zelfs een fulltext Poolse vertaling van zijn De Imitatione Christi (Over de Navolging van Christus) beschikbaar. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik wel even heb moeten zoeken naar zo’n voorbeeld.
Maar voor onderwerpen uit de Europese geschiedenis (Tweede Wereldoorlog, vikingen, kunstenaars, sportevenementen – zoek maar eens op Tour de France) is het een prachtige website. Omdat de trefwoorden (nog) niet uniform zijn moet je wel vaak op meerdere woorden zoeken.

woensdag 24 december 2008

Kerstklassiekers: Kroamschudd'n in Mariaparochie

Hier onze eigen Twentse kerstklassieker.


Herman Finkers - Kerstmis

dinsdag 23 december 2008

Top 10 van online archieven 2008



Een top 10 samengesteld door één persoon. Dat riekt naar een subjective lijst. Echter, het gaat wel om Eric Hennekam, onderzoeker, archiefexpert en (gast)docent, en hij is doorgaans goed geïnformeerd over wat er zoal gebeurt op de (vele) terreinen waar hij zich beweegt.
Dus moet het – voor de liefhebber – wel een interessante lijst zijn en dat is het ook.
Ga naar het weblog van Eric Hennekam en aanschouw zijn top tien van Nederlandse online archieven die in 2008 op het web zijn verschenen. Hij voegt er nog eens twee lijstjes aan toe: Europa en de rest van de wereld.
Zie hier nog zijn favorieten in 2007.

maandag 22 december 2008

Enschede, de mensen, de stad


De eerste foto in het boek: Henk Elsink op de plek waar hij samen met zijn moeder schuilde tijdens het bombardement op Enschede op 22 februari 1944.

Vijf jaar geleden werd de aandacht van Willy Berends getrokken door een zwerver die dagelijks op dezelfde plek met een bierfles in zijn hand zat’. Hij werd nieuwsgierig naar het levensverhaal van deze en andere daklozen en speelde met de gedachte de verhalen van deze mensen op te schrijven en te publiceren. Na een ontmoeting met fotograaf Stefan Schipper werden de ideeën geconcretiseerd. 'Enschede, de mensen, de stad' is een groot project geworden waaraan, naast Willy Berends en Stefan Schipper, 23 auteurs/interviewers en vele anderen hun medewerking verleenden.
Slechts één dakloze heeft uiteindelijk een plaats gekregen in het boek, bepaalde beroepsgroepen (ondernemers, artistieke beroepen) zijn oververtegenwoordigd. Maar dat is slechts een constatering, geen kritiek. Het bijzondere van dit boek is de formule die werd gehanteerd, waarbij samensteller Willy Berends wel als motor fungeerde, maar het eindresultaat maar ten dele in eigen hand had. Vijftig bekende en minder bekende Enschedeërs werden gefotografeerd op een door hen zelf uitgekozen plek. Zij vertellen iets over de plek en/of over herinneringen die zij aan Enschede hebben. De vijftig geïnterviewden geven een symbolische kaart door aan iemand, die zij om persoonlijke redenen hebben uitgekozen. Dit wordt na elke eerst-geïnterviewde vier keer herhaald, zodat er tenslotte vijftig verhaallijnen en 250 portretten van (oud) Enschedeërs in het boek terechtkomen.
‘Enschede, de mensen, de stad’ is uitgegeven in groot formaat. Je komt bijzondere herinneringen en verrassende uitspraken tegen van bekende Enschedeërs maar ook de verhalen van de overige geportretteerden zijn het zeker waard om gelezen te worden. Een bijzonder (mooi) boek qua concept, vorm en inhoud.

zondag 21 december 2008

Muziek uit het oosten (6): Hans Theessink - Anton met 'n bok

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


Hans Theessink, geboren in Enschede en al vele jaren woonachtig te Wenen, is Nederlands bekendste bluesgitarist/zanger in het buitenland. Theessink beheerst ook andere stijlen, waaronder folk en zelfs Twentse volksliedjes. Anton met ’n bok is zo’n volksliedje, dat vooral bekend is in Oost-Twente.

Voor de liefhebbers van dit soort repertoire is er de Nederlandse Liederenbank van het Meertens Instituut, onlangs onderscheiden met de Digitaal Erfgoedprijs 2008.
Wanneer je zoekt op Anton of Antoon in combinatie met ‘bok’ krijg je een aantal treffers met ook verschillende gezongen versies van dit volksliedje (klik op mp3).
Meer weten over Hans Theessink? Kijk hier en hier en hier.

Tot slot nog een recente opname met Hans Theessink: hier treedt hij op samen met Terry Evans en Insingizi & the Holmes Brothers in de Metropol te Wenen op 11 oktober 2008.

zaterdag 20 december 2008

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek nu online



Het NNBW bestaat uit 10 delen en verscheen tussen 1911 en 1937. Van 22.000 Nederlanders uit de 16e tot en met de 19e eeuw bevat dit biografisch woordenboek korte of langere beschrijvingen. Al deze biografieën zijn nu online te bekijken. Het betreft een intiatief van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) in samenwerking met de Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren (DBNL).
Zoeken kan met behulp van een index. Handig is ook de tab ‘Zoek’ waarmee je op woorden binnen de tekst kunt zoeken.



In 1979 verscheen het eerste deel van het Biografisch Woordenboek van Nederland, de opvolger van het NNBW. Het zesde en tevens laatste deel van het BWN is deze week verschenen. Hiermee zijn nu meer dan 2000 biografieën – ook online – beschikbaar.

Het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis gaat zich nu toeleggen op het verwezenlijken van een biografisch portaal, waaraan een groot aantal instellingen al medewerrking hebben toegezegd, zodat straks zoveel mogelijk biografische websites met één zoekactie doorzocht kunnen worden.

Voor wie geïnteresseerd is in dit soort websites: kijk bij de ‘links’ op Wie-is-wie-in-Overijssel.

donderdag 18 december 2008

Kerstvakantie: kinderen welkom bij HCO en Twents Techniek Museum HEIM

Tijdens de kerstvakantie kunt u met uw (klein)kinderen van 6 - 12 jaar een speurtocht doen door de tentoonstelling "Overijssel in kleur 1938 - 1970" in het Historisch Centrum Overijssel.
De toegang tot de tentoonstelling en deelname aan de speurtocht is gratis. Lees meer over de tentoonstelling en de speurtocht.
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9.00 tot 17.00 uur, donderdag 9.00 tot 21.00 uur. Op 1e en 2e Kerstdag en Nieuwjaarsdag is het HCO gesloten.



In het Twents Techniek Museum HEIM kunnen kinderen kennis maken met uitvindingen aan de hand van het stripverhaal uit de Donald Duck over Willie Wortel. Lees er hier meer over.
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 11.00 tot 17.00 uur, zaterdag-zondag 14.00 tot 17.00 uur. 1e Kerstdag en Nieuwjaarsdag gesloten, 2e Kerstdag geopend.

woensdag 17 december 2008

Website Het Kamper Lijntje genomineerd als beste historische website



De website Het Kamper Lijntje over de historie van de spoorlijn Kampen-Zwolle is met elf andere websites genomineerd als beste historische website.
De Archieven.nl Prijs 2008 is een initiatief van onder meer het Historisch Nieuwsblad. Er zijn vier categorieën met in elke categorie drie genomineerde websites. Eén van de twaalf websites kan de prijs van € 2500,- winnen. Per categorie is er een eervolle vermelding te verdienen. Hier alle genomineerden per categorie:

Archiefdiensten
Drents Archief
Centrum voor Regionale Geschiedenis Heerlen
Koninklijke Bibliotheek

Historische verenigingen
Vereniging Oud Hoorn
Historisch Genootschap Oud Soetermeer
Historische Kring Laren

Themawebsites
Historie Spoorlijn Kampen-Zwolle
De Canon van Nederland
VPRO Geschiedenis

Musea
Verzetsmuseum, Amsterdam
Rijksmuseum voor Oudheden, Leiden
Rijksmuseum, Amsterdam

In 2007 mocht het Regionaal Historisch Centrum Limburg de prijs voor de beste historische website in ontvangst nemen.

dinsdag 16 december 2008

Oude telefoongidsen en adresboeken: wie zet ze op het web?



Kijk hier voor een update.

Regelmatig wordt mij de vraag gesteld of er nog ergens oude telefoongidsen of adresboeken bewaard worden. Ook heb ik tijdens mijn dagelijks werk als bibliothecaris inlichtingenwerk wel eens dankbaar gebruik kunnen maken van de telefoongidsen die wij vanaf begin jaren tachtig bewaard hebben.
Adresboeken en telefoongidsen vormen voor veel geïnteresseerden in lokale geschiedenis een mooie historische bron. Zoals ze ooit bedoeld waren als handig naslagwerk voor dagelijks gebruik, zo kunnen ze deze functie opnieuw krijgen voor genoemde doelgroep wanneer ze worden gedigitaliseerd. Vooral handig voor mensen die niet meer in de streek wonen waar de familie oorspronkelijk vandaan komt maar eigenlijk voor iedereen.
Wat is er tot nu toe gedigitaliseerd? Op Geneaknowhoew.nt staat de Telefoongids van Nederland 1950 en de Naamlijst voor den Telefoondienst 1915.
Het Regionaal Archief Alkmaar heeft 31 adresboeken uit de periode 1876-1969 gedigitaliseerd en inmiddels ook van andere gemeenten uit het noorden van Noord-Holland. Het Gemeentearchief Rotterdam heeft 85 banden uit de periode 1808-1939 op het web gezet, de Historische Vereniging Zutphen 8 adresboeken uit de periode 1863-1930 en op de website van Lukas de Jong staat de adreslijst van Middelburg van 1940. Ook de adresboeken van Haarlem van 1862 en 1878 staan op internet, evenals diverse adresboeken van Baarn en Soest.
Jammer dat het tot nu toe hierbij gebleven is. Het is natuurlijk een tijdrovende klus waarvoor én vrijwilligers nodig zijn én geld beschikbaar moet zijn.

Zoek in de Catalogus van Overijsselse bibliotheken (in de sidebar van dit blog) op ‘adresboek’ in combinatie met een plaatsnaam om te kijken wat in Overijsselse bibliotheken en archieven aanwezig is. De meeste adresboeken zijn alleen ter inzage, enkele (recentere) zijn uitleenbaar.

Aanvulling: Telefoongidsen Dinxperlo 1927, Amsterdam 1927, Rotterdam 1927, Den Haag 1927
Adresboeken: Adresboek Roosendaal 1914, Provincie Friesland 1928



zondag 14 december 2008

Mogelijk nieuwe website: Mijnvoorouders.nl


Foto: van achterachterkleindochter tot betovergrootmoeder.

Op het Archiefforum van Eric Hennekam werd gisteren onderstaand bericht geplaatst:

Een van de meest populaire websites van de Nederlandse overheid, Genlias, gaat vermoedelijk verdwijnen.
De eerste fase van de samenvoeging van Genlias, de Digitale Stamboom en de genealogische data van het Centraal Bureau voor Genealogie krijgt vorm in de opzet van de nieuwe website Mijnvoorouders.nl . Het website adres is al in 2005 vastgelegd door het Nationaal Archief
De komende periode krijgt het opstellen van een businessplan prioriteit. Dit moet uiterlijk 2e kwartaal 2009 gereed zijn.
Op basis van het businessmodel zal worden besloten door de financiers of het project wordt voortgezet na 2009.
Het Nationaal Archief, elf Regionale Historische Centra, het Centraal Bureau voor Genealogie en dertien overige archiefinstellingen zijn partij in dit project.
'Uit kringen bij de vergadering van de Stuurgroep Taskforce Archieven,die vandaag is gehouden hoorde ik dat de samenwerking een moeizaam proces is.' Aldus Eric Hennekam.

De nieuwe genealogische website die alle andere zal overtreffen is er dus nog niet, maar we zullen hier ongetwijfeld meer over gaan horen.

zaterdag 13 december 2008

Bijnamen in de gemeente Hellendoorn



Bijnamen die generaties lang bij bepaalde families hoorden zijn aan het verdwijnen. Zoals vaak bij dit soort ontwikkelingen worden ze nog het langst in ere gehouden in kleine dorpsgemeenschappen en onder ouderen. Herman Kampman heeft geprobeerd zo veel mogelijk namen aan de vergetelheid te ontrukken. Meer dan 1200 namen in de gemeente Hellendoorn heeft hij opgespoord. Bijnamen zijn afkomstig van boerderijnamen (Potdam), uiterlijk (Langen Gait), gedrag (Berend Boe), beroep of hobby (Bloemen Appie) of woonplek (’n Bruggen). En natuurlijk zitten aan veel namen anekdotes vast, waarmee het boek gelardeerd is. Samen met Gerrit Hendriks is Kampman letterlijk de boer op gegaan om informatie te verzamelen. Ook bejaardentehuizen werden bezocht en op allerlei plekken werden bijeenkomsten belegd. Het heeft een bijzonder boek opgeleverd, waarvoor ook buiten de gemeente Hellendoorn liefhebbers te vinden moeten zijn. Interessant is ook de bijlage met verklaringen van topografische namen.
Luister hier naar een interview met Herman Kampman in Het Overijssels Hart van RTV Oost.

Eén anekdote dan (anders krijg ik last met copyright): Loarmans Pé was zo gewend aan het ploegen met een paard, dat hij de eerste keer op een tractor opkeek van zijn ploegwerk, vlak voor zich een sloot zag, hevig schrok en paniekerig brulde: ‘Ho…ho…how toch!’ Omdat hij niet meer het besef had op de rem of koppeling te trappen, dook hij met nieuwe trekker en al een Daarlese sloot in.

vrijdag 12 december 2008

Muziek uit het oosten (5): Boh Foi Toch

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.

Met opzet heet deze rubriek Muziek uit het oosten. Geen muziek uit Overijssel dit keer, maar het Achterhoekse Boh Foi Toch, een band met Normaal-connecties. Zij spelen cajun, texmex en zydeco-achtige muziek. Balkenbrij is de Achterhoekse versie van de cajun klassieker Jambalaya.
Meer weten over Boh Foi Toch? - kijk hier en hier en hier.

donderdag 11 december 2008

Diepenveen toen en nu



Er zijn in de loop van de tijd nogal wat fotoboeken verschenen over steden en dorpen onder serietitels als ‘in oude ansichten’ – ‘in beeld’ – ‘door de jaren heen’. Zo bezien is de uitgave van Diepenveen toen en nu niet zo bijzonder om er speciaal aandacht aan te besteden. Bovendien zijn dergelijke uitgaven alleen interessant voor inwoners en oud-inwoners van de plaats.
Toch wil ik graag aandacht besteden aan dit fotoboek. Om de volgende redenen:
- het boek is mooi uitgevoerd in groot formaat
- de plekken van toen zijn alle vanaf exact dezelfde positie opnieuw gefotografeerd
- de recente foto’s zijn zelfs in hetzelfde jaargetijde genomen als de oorspronkelijke foto’s
- soms staan zelfs dezelfde personen – maar dan 50 jaar later - op beide foto’s
- de zwart-witte foto’s zijn voorzien van uitgebreide beschrijvingen

Kortom ‘Diepenveen toen en nu’ kan als voorbeeld dienen voor toekomstige uitgaven.

woensdag 10 december 2008

Eregalerij oud-voetballers in Stedelijk Museum



Van 29 oud-spelers van FC Zwolle en voorganger PEC zijn door beeldend kunstenaar Henk Heideveld portretten gemaakt op doeken van 120 bij 100 cm.
Tot 16 januari zijn de doeken te bezichtigen in het Stedelijk Museum te Zwolle. Daarna krijgen de portretten een plek in het stadion van FC Zwolle.
Voetbalanalist Johan Derksen zal op dinsdag 16 december om 14.00 uur de expositie officieel openen, waarbij zoveel mogelijk geportretteerden aanwezig zullen zijn.

Bezoekers aan het museum kunnen dan ook de nieuwe digitale presentatie over de patriotten in de Patriottenkamer gaan bekijken.

dinsdag 9 december 2008

Bloggen: waar haal je de tijd vandaan?

Hoe kom je aan je onderwerpen? en Waar haal je de tijd vandaan? Dit soort vragen worden soms gesteld aan bloggers. Nou ben ik zelf een bescheiden blogger, maar bij bekende bloggers als Eric Hennekam, die ook een archiefforum beheert, Bob Coret, tevens beheerder van een aantal genealogische websites en biblio(theek)blogger Edwin Mijnsbergen komen deze vragen meteen naar boven.
Het antwoord in grote lijnen luidt: het is een kwestie van organiseren en slim gebruik maken van (Web 2.0) toepassingen (software, applicaties) die het Internet biedt. Eric Hennekam verwees naar een website met meer dan 100 tips ‘to organize your life’

Heel aardig die honderd tips, maar omdat veel mensen afhaken wanneer ze lange Engelstalige teksten moeten lezen, zal ik hier de toepassingen noemen waarvan ik zelf gebruik maak.

Gmail account
Een gratis Gmail account kan ik iedereen aanbevelen, omdat je hiermee toegang krijgt tot allerlei diensten van Google. Bovendien is het een zeer gebruiksvriendelijk e-mailprogramma – je hoeft eigenlijk nooit meer post weg te gooien (als je dat zou willen). Denk goed na over een wachtwoord dat je telkens weer, ook bij andere Web 2.0toepassingen, kunt gebruiken.

RSS (Really Simple Syndication)
Om het simpel te zeggen: met behulp van een RSS-reader haal je alle nieuwe berichten binnen die verschijnen op je favoriete (nieuws)sites, weblogs, forums etc.
In deze cursus voor bibliotheekmedewerkers wordt uitgelegd hoe je je leven eenvoudiger maakt met RSS. Ook het vinden en toevoegen van ‘RSS-feeds’ wordt behandeld. Netvibes is de populairste RSS-reader/Nieuwslezer, zelf gebruik ik Bloglines – kwestie van persoonlijke voorkeur.

Klik op afbeelding voor vergroting. Links in zwarte letters staan de nog ongelezen berichten aangegeven.

Delicious: social bookmarking oftewel favorieten delen
Met Delicious kun je gemakkelijk je favorieten op Internet opslaan, zodat je er vanaf elke computer bij kunt. Je kunt trefwoorden (of ‘tags’) toevoegen. Je kunt zien wie nog meer een bepaalde favoriet heeft en welke favorieten deze persoon nog meer heeft. Via de tags kom je op nieuwe, wellicht onbekende, websites. Welke mogelijkheden er nog meer zijn kun je in de al genoemde cursus nalezen. Je kunt uiteraard gebruik maken van een schuilnaam. Ook kun je er voor kiezen bepaalde favorieten op ‘do not share’ te zetten, zodat ze onzichtbaar blijven voor anderen.

Klik op afbeelding voor vergroting. Op de 'tag' Overijssel vind je 316 treffers. 15 personen hebben Historisch Centrum Overijssel bij hun favorieten staan. Door op 15 te klikken kun je zien wie dat zijn en welke favorieten zij nog meer hebben.

Google Docs
Met je Gmail account heb je ook de beschikking over Google Docs, een werkplek op Internet waar je gezamenlijk aan documenten kunt werken, of waarbij je zelf vanaf verschillende computers aan een document kunt werken. Hier wordt alles weer uitgelegd.

Google Meldingen (Alerts)
Met Google Alerts kun je door middel van trefwoorden aangeven over welke onderwerpen je nieuws wilt ontvangen. Google zorgt dat wanneer in enig (nieuws)bericht of toevoeging aan een website de genoemde trefwoorden voorkomen, dat bericht of die toevoeging in je postbus terecht komt.

Samenvattend: Met behulp van RSS blijf ik automatisch op de hoogte van alle nieuwe bijdragen op weblogs en websites over de onderwerpen waarover ik zou kunnen schrijven. Met Delicious kan ik altijd bij mijn favorieten en kom ik regelmatig nieuwe websites tegen. Met Google Alerts blijf ik op de hoogte van bijvoorbeeld nieuwe uitgaven van boeken en met behulp van Google Docs kan ik zowel op mijn werk als thuis aan dezelfde documenten werken (geen USB-sticks meer nodig). Tenslotte is er nog Librarything – had ik nog niet genoemd – waarmee ik alle recente aanwinsten van de Overijssel Collectie van de OBD kan laten zien. Natuurlijk hoef je geen weblog bij te houden om met al deze toepassingen je voordeel te doen.

zondag 7 december 2008

Stamboomforum, Genealogie Online en Stamboomgids



Deze bijdrage is bedoeld voor beginnende stamboomonderzoekers, de meer ervaren genealogen zullen allang ófwel behoren tot de 21.230 geregistreerde leden van het Stamboomforum óf tot de nog veel grotere groep regelmatige niet-geregistreerde bezoekers.
Bob Coret richtte het Stamboomforum op in november 2005. Lees hier een introductie op het Stamboom Forum en over het aanbod van Bob Coret aan hen die bijvoorbeeld verbonden zijn aan een archief, familie-, heemkunde- of genealogische vereniging om op zijn website subfora te starten.
In oktober 2007 kon het 10.000ste lid verwelkomd worden. Een jaar later is dat aantal dus alweer verdubbeld. Het stamboomforum met de eveneens door Bob Coret ontwikkelde Stamboomgids en Genealogie Online is momenteel de belangrijkste en populairste genealogische website van Nederland. Op genoemde websites kun je via de boom-ikonen bovenaan de homepage van de ene naar de andere website overschakelen. Uit de vele handige hulpmiddelen die ik nog niet genoemd heb: Wie (onder)zoekt wie? en de Genealogie werkbalk. Zie hier alle mogelijkheden op rij.

zaterdag 6 december 2008

Stad in de steigers: Stadsvernieuwing in Kampen



Hoewel het 25-jarig bestaan van van de Stichting Stadsherstel Kampen de aanleiding was voor deze publicatie, wordt de gehele periode van de Kamper stadsvernieuwing, die ongeveer veertig jaar beslaat, behandeld. ‘Dit om aan het lot van veel jubileumboeken te ontkomen, die na een sfeervolle presentatie, waarbij alle betrokkenen een kort moment van roem en eer beleven, degraderen tot een stofvergarende kastvulling’, aldus de auteur Geraart Westerink die, naast dit door de IJsselacademie uitgegeven boek, meerdere publicaties op zijn naam heeft staan.
‘Stad in de steigers’ gaat over de stadvernieuwing binnen de oude middeleeuwse kern van Kampen, die in de jaren zestig en zeventig ontvolkt en verwaarloosd was. Het boek beoogt ‘geen jubelverhaal, maar een kritische beschrijving’ te zijn van een proces dat vanaf eind jaren zestig het aanzicht van de binnenstad van Kampen ingrijpend heeft veranderd. Door de vele details, maar ook de brede context is het ook een recente stadsgeschiedenis van Kampen geworden.
De unieke foto’s, veelal afkomstig uit het Frans Walkate Archief, doen de lezer de afgelopen veertig jaar herbeleven.
De auteur maakte gebruik van archieven, rapporten en nota’s, krantenartikelen, notulen en jaarverslagen, niet van mondelinge bronnen (want te subjectief). Desondanks is het geen saai verhaal geworden – integendeel -, interessant voor degenen die uit hoofde van hun beroep met de materie te maken hebben, maar zeker ook voor de inwoners van Kampen .

vrijdag 5 december 2008

Stationsweb: alles over stations en spoorwegen


Foto: Wachthuisje Zenderen in 1920

Allang bekend bij de geïnteresseerden natuurlijk – want al opgericht in 2001, maar ik kwam de site deze week pas tegen. Stationsweb, een initiatief van Wichor Bramer, is een mooi voorbeeld van Web 2.0. Interactief dus: er kan volop gereageerd worden – men kan informatie toevoegen bij foto’s, feiten toevoegen aan en verbeteringen aanbrengen over onderwerpen die behandeld worden, er is een gastenboek en een forum.
Op de site wordt informatie verzameld over stationsgebouwen, haltes en stopplaatsen, spoorlijnen, spoorwegmaatschappijen, architecten, oude dienstregelingen. Er is zelfs een rubriek waarin (voormalige) stationsgebouwen die te koop staan worden vermeld.
Opvallend is ook dat het niet alleen over vroeger gaat. Al het nieuws over stations en spoorwegen, maar ook over plannen voor de toekomst, wordt op de website weergegeven.
Ook als je niet tot de categorie ‘spoorgekken’ behoort, moet je er eens een kijkje nemen. Al is het alleen maar vanwege de duizenden foto’s van de stationsgebouwen. Van het oude en nieuwe station Borne zijn negentien foto’s beschikbaar uit verschillende periodes, ook één van vlak voor de afbraak van het oude station in 1975.
Aan Stationsweb is ook een artikel in Wikipedia gewijd.

woensdag 3 december 2008

Muziek uit het oosten (4): The Buffoons

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.



The Buffoons traden onlangs na jaren weer in de oude bezetting op tijdens de opening van het Muziekkwartier in Enschede en de presentatie van het boek van Willy Berends ‘Enschede – de mensen – de stad’ (waarover een andere keer meer). Het optreden beviel Ely van Tongeren, Maarten Assink en Hilco ter Heide dermate goed dat ze plannen hebben weer te gaan optreden.

maandag 1 december 2008

Volkskundige Trefwoordenbank van Meertens Instituut nu online


Foto: Paasvuur - 60 treffers in de Volkskundige trefwoordenbank

In 1958 is de afdeling Volkskunde van het Meertens Instituut begonnen met de samenstelling van een kaartsysteem met volkskundige gegevens: de volkskundige trefwoorden catalogus (VTC). In dit trefwoordensysteem treft men behalve de gegevens uit de boeken- en tijdschriftencollectie van het Instituut ook mededelingen uit vragenlijsten en correspondentie aan. De trouwe lezers van Voskuil’s Het Bureau weten alles over de totstandkoming van deze catalogus.
De trefwoordencatalogus is in 1984 voortgezet in digitale vorm: de volkskundige trefwoordenbank (VTB) en wordt nog dagelijks aangevuld. De databank is sinds kort online beschikbaar.
Je kunt op twee manieren zoeken:
- door een trefwoord in te voeren in het zoekvenster
- via de alfabetische trefwoordenlijst (9.000 trefwoorden)

Ik heb gezocht op ‘paasvuur’. De VTB geeft 60 treffers. De catalogus van Overijsselse bibliotheken geeft 50 treffers. Beide zoekacties leveren treffers op die alleen in de VTB of de Overijsselse catalogus vermeld staan.
Wie een nog uitgebreidere literatuuropgave zoekt wat betreft Oost-Nederlandse volkskunde kan terecht in de bibliotheek van het Kennis- en Informatiecentrum van TwentseWelle. In de z.g. IJzereef-catalogus wordt verwezen naar elke vermelding van een volkskundige term in boeken en tijdschriften.

zondag 30 november 2008

De Canon rukt op (2)


De Canon houdt de gemoederen bezig. In Buitenhof noemde historicus Jouke Turpijn vanmorgen de canon een ramp voor het onderwijs. Op dit weblog schreef ik al eerder over de canon. Wie ‘googelt’ op ‘canon’ ziet, naast reclame voor een bepaald merk fototoestel, diverse canons voorbijkomen.
De totstandkoming van canons van provincies, landstreken, steden en dorpen verloopt op zeer diverse wijze. Soms geeft het provinciaal bestuur (Gelderland, Friesland) een opdracht - inclusief een pot met geld - aan een archief of erfgoedinstelling om een provinciale canon te produceren.
Soms bestaat een canon slechts uit een lijst (Twente), soms wordt de historische canon uitgewerkt en ook vervat in een boek (Leiden). In Den Haag en Breda is de canon alleen in boekvorm gepubliceerd.
Bij andere canons vormt de interactiviteit en inspraak bij het samenstellen een belangrijk uitgangspunt (Gelderland).

Hieronder een aantal canons op een rijtje – vast niet compleet. Wekelijks komen er canons bij, vele zijn in voorbereiding.
Wanneer je de regionale canons met elkaar vergelijkt zie je grote verschillen. Slechts de komst van het christelijk geloof en de Tweede Wereldoorlog zie je telkens voorbijkomen in alle canons.

Canon van Nederland

Provincies: Friesland - Groningen - Overijssel - Zeeland - Zuid-Holland

Landstreken: Achterhoek - Groene Hart - Salland - Twente - Waterland

Steden/dorpen: Almere - Amsterdam - Arnhem - Borculo - Eindhoven - Haarlem - Harderwijk - Leiden - Lingewaard/Bemmel - Nieuwegein

Om te illustreren dat we de canons niet als absoluut en onwrikbaar moeten beschouwen, hier nog de historische canon van Fokke en Sukke.

vrijdag 28 november 2008

Canon van Twente

Op woensdag 26 november werd in TwentseWelle de Twentse Canon, oftewel de ‘Historie van Twente in vijftig vensters’ gepresenteerd naar voorbeeld van de Nederlandse canon, de Overijsselse canon etc. Samensteller van de canon van Twente is Dick Schlüter, directeur van het Airborne Museum te Oosterbeek, voorheen directeur van Natura Docet te Denekamp en auteur van diverse boeken. Schlüter heeft zich wel laten adviseren door deskundigen. ‘Het resultaat is voor discussie vatbaar’, aldus Schlüter, die ook van mening is dat ‘geschiedenis een debat zonder einde is. Het zou mooi zijn als dat ook voor de Twentse canon geldt'. (Tubantia 26-11-2008)
Lees hier een toelichting van Dick Schlüter op het tot stand komen van zijn canon.


Afbeelding: No. 26 uit de canon: De terechtstelling van de freules Van Beckum (1544)

De Twentse canon ziet er als volgt uit:
1. Vuistbijl van Mander (ongeveer 80.000 jaar geleden)
2. Hangertje van Usselo (Bijna 11.000 jaar geleden)
3. Het hunebed van Mander (meer dan 5000 jaar oud)
4. Lijksilhouet van de man van Mander (meer dan 3100 jaar oud)
5. Urn van Haarle (IJzertijd)
6. De mens van Hengelo (waarschijnlijk IJzertijd)
7. Grafmonumenten 'Cives Tuihanti' te Housesteads in Engeland (222-235 na. Chr.)
8. Romeinse IJzertijd in Denekamp (derde eeuw na Chr.)
9. Saksisch potje uit Enter (zesde eeuw ria Chr.)
10. Oorkonde over 'Manheri' (Mander) en 'Hasungum' (Hezingen) uit 797
11. Krijgsman van Borne (840)
12. Oprichting Kapittel van Oldenzaal en bouw kapittelkerk Plechelmus (954) .
13. Graaf Godeschalcus vanTwenthe (tussen:11026 en 1054)
14. Stichting Benedictijner klooster in Weerselo (1150)
15. Watermolen Singraven (vanaf de dertiende eeuw)
16. Stadsrecht Oldenzaal (tussen 1233 en 1249), Rijssen (1243), Goor (1263),
Ootmarsum (1325), Enschede (1325), Delden (1333), Almelo (1420) en Diepenheim
(voor 1602)
17. Schout Fredericus de Arnthe tussen 1207 en 1235 en de Landbrief Twenthe van
bisschop Jan van Verneburg (1365)
18. Drostenrekeningen van Twente (1336-1339
19. Hunenborg te Volthe (Be eeuw), Heerlijkheid Almelo en Vriezenveen (vanaf de 13e
eeuw) en Kasteel Twickel te Delden (vanaf de 14e eeuw
20. Graven Schipbeek (1402)
21. Oude stadhuis van Oldenzaal (14e eeuw)
22. Markeboek van De Lutte (vanaf 1440)
23. Het Schattingsregister van Twente (1475)
24. Kroniek van het klooster Albergen (1520-1525)
25. Het traktaat van Frenswegen (1548)
26. Terechtstelling freules Van Beckum (1544)
27. Schilderijen Judith Ripperda (1534-1608), Christoffer Schele van Weleveld (1529-
1606) en de Kroniek geschreven door Sweder Schele van Weleveld (1589-1637)
28. Het Verpondingsregister van Twente (1601)
29. Dagboek van Aleida Leurink (1682-1755)
30. Radbraken en wurging familie Annink (1775)
31. Mr. J.W. Racer (1736-1816)
32. Bussemakershuis Borne, papiermolens Mander en Pelmolen Rijssen
33. Opheffing hofhorigheid, markeverdelingen en vorming gemeenten (eerste helft
negentiende eeuw)
34. Weefschool in Goor (1833)
35. Oprichting Twentsche Courant (vanaf 1844)
36. Wandeling Jaçob van Lennep door Twente in 1823 en Harm Boom in 1846
37. Opening Overijsselsche kanaal (1855) en spoorlijn Almelo¬-Salzbergen (1865) ¬
38. Fabrikant CT. Stork (1822-1895)
39. Oprichting Waterschap Regge en Dinkel (1884)
40. Textielfabrikant G.J. van Heek (1837-1915) en de opkomst van de
textielindustrie in Twente
41. Opening Rijksmuseum Twenthe (1929)
42. Grote textielstaking van 1931-1932
43. De 'Twentsche Folkloredag' (1936) en afbraak en herbouw los hoes 'Groot Bavel'
uit De Lutte in Enschede (1937)
44. Opening warenhuis Vroom en Dreesmann in Enschede (1937)
45. April-mei staking tegen beleid Duitse bezetter (1943) en 'Fliegerhorst' vliegveld
Twenthe
46. Oprichting Academie voor Kunst en Industrie (1950)
47. Opening Twentse Schouwburg en vestiging Operagezelschap Forum (1955)
48. Oprichting TH Twente (1961)
49. Oprichting Gewest Twente (1977)
50. Opening museum TwentseWelle als onderdeel herstel wijk Roombeek, opening
muziekcentrum in Enschede (2008) en vliegveld Twenthe wordt een
burgerluchthaven

N.B. t.a.v. no. 50 van de canon 'Vliegveld Twenthe wordt een burgerluchthaven': wellicht toch wat voorbarig.

donderdag 27 november 2008

Veel historische feiten in twee boeken over Enschede



Enschede 1945-1985: Stad met ambitie

Er zijn in de loop van de jaren nogal wat fotoboeken over Enschede verschenen. Het aardige aan 'Enschede 1945-1985' zijn de teksten bij de foto’s die uitgebreider zijn dan gewoonlijk bij dit soort uitgaven. De auteurs Geert Bekkering, Arie de Haan en Johan Hemken zijn blijkbaar goed bekend met de veranderingen in het Enschedese straatbeeld na de Tweede Wereldoorlog. De beschrijvingen van de foto’s bevatten gedetailleerde informatie, ook over eerdere of latere (en huidige) bestemmingen van de panden e.d. die op de foto’s te zien zijn. Juist in Enschede is er veel veranderd in de periode 1945-1985 door het verdwijnen van veel textielfabrieken en de aanleg van de Boulevard.




Boerderijen in Enschede: deel 3, Usselo-Boekelo

Het moet uiteindelijk een serie van 10 boeken worden, waarin alle boerderijen die in en rond Enschede hebben gestaan beschreven worden. En daarbij gaat het niet alleen om de boerderijen zelf, maar ook om de bewoners ervan.
In 1993 verscheen het 1e deel van Boerderijen in Enschede. Het ging over boerderijen die staan/stonden in de Zuid-Esmarke. Deel 2 (1998) betrof het gebied Esmarke (2) en Usselo (1).
In dit derde deel komen aan bod: Usselo (2) en Boekelo (1). De Boerderijcommissie heeft de gegevens over boerderijen en bewoners verzameld met behulp van een groot aantal bronnen. Meest recente bronnen waren de adresboeken van Enschede 1939-1973, verder werden bevolkingsregisters, huisplaatsenregister en kadasterkaarten geraadpleegd. Van alle boerderijen zijn foto’s in het boek opgenomen. Het boek is voorzien van een duidelijke kaart, waarop de ligging van de boerderijen staat aangegeven. ‘Boerderijen in Enschede, deel 3’ wordt uitgegeven door de Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker.

woensdag 26 november 2008

Overijssel in kleur 1938-1970: boek en tentoonstelling



Een beetje laat – deze aankondiging van het boek ‘Overijssel in kleur 1938-1970’ en van de gelijknamige tentoonstelling in het Historisch Centrum Overijssel te Zwolle.
Maar niet te laat, want een ideaal Sinterklaas- of kerstcadeau voor 50-plussers en de tentoonstelling is nog te bezoeken tot en met 11 januari.

Auteur/samensteller Peter Leeuwen stelde al eerder fotoboeken samen over Zwolle, Almelo, Hengelo en Enschede. Het beeldmateriaal bestaat uit kleurendia’s die hij opspoorde via historische verenigingen en (amateur)fotografen of hun nabestaanden.
‘Overijssel in kleur 1938-1970’, dat tot stand kwam in samenwerking met het HCO, bevat 800 afbeeldingen.

In de Tubantia (artikel helaas niet digitaal beschikbaar) beaamt Peter Leeuwen, van beroep glaskunstenaar te Almelo, dat het ‘plaatjes van de buitenkant’ zijn die in zijn boek staan. De soms grauwe werkelijkheid van het dagelijks bestaan komt minder aan bod – de foto’s zijn vaak genomen tijdens feestelijke gebeurtenissen. Hoewel, ik vind het nogal meevallen. Foto’s van werkplekken en straatbeelden staan er genoeg in het boek. Niet over het gezinsleven e.d. - maar in welk fotoboek vind je die wel…? De manier waarop de mensen kijken, hun houding, de kleding, de vele rokers, de omgeving doet je de sfeer van de jaren vijftig en zestig weer proeven.
De meeste plaatjes zijn van rond 1960 (1955-1965). Voor een vijftiger (in dubbele betekenis, want ook geboren in de jaren vijftig) als ik roept het boek veel herinneringen op.
Bewust kiest de samensteller voor 1970 als grens, daarna veranderde volgens hem de samenleving in snel tempo. Toch zie ik al vast uit naar Overijssel in kleur 1970-1980.

dinsdag 25 november 2008

De come-back van de hooiberg?



Niet een onderwerp voor een groot publiek zou je zeggen – hoeveel mensen zouden zich bezig houden met hooibergen? De Stichting Kennisbehoud Hooibergen Nederland adviseert zo’n driehonderd keer per jaar bij nieuwbouw of renovatie van hooibergen – toch niet gering.
En hooibergen zijn bouwsels die door hun vorm, kleur en materiaal waaruit ze bestaan goed in het landschap passen. Daarom zal de groep van mensen die het aanzicht van hooibergen weten te waarderen best groot zijn. En dus is het belangrijk dat er liefhebbers zijn die er alles aan doen de hooiberg niet uit het landschap te laten verdwijnen en bij wie de kennis over hooibergen verankerd is. Goed is het dan ook dat die kennis vastgelegd wordt en getoond wordt in publicaties, die op hun beurt de interesse in de hooiberg weer vergroten.

Raaltenaar Willem Ruhof bouwde een hooiberg (een Sallandse vierroeder) in Beerze en Wim Lanphen legde de bouw vast in foto’s. Het resultaat hiervan is: Een ‘Oost-Nederlandse hooiberg bouwen’, dat onlangs verscheen. Ruhof maakte gebruik van de kennis die hij in de loop van de jaren had opgedaan. Hij sprak met boeren die vroeger zelf nog hooibergen gebouwd hadden, maar veel kennis deed hij op door zijn contacten met hooibergpionier Ab Goutbeek, die samen met Everhard Jans in 1988 al ‘Hooibergen in Oost-Nederland’ gepubliceerd had. Goutbeek kan overigens boeiend vertellen over hooibergen (en over andere Sallandse onderwerpen) tijdens avonden van historische verenigingen e.d.

2008 mag wel het jaar van de hooiberg genoemd worden. De al genoemde Wim Lanphen, secretaris van de SKHN stelde samen met anderen eerder dit jaar al ‘Hooibergen in Nederland’ samen.

maandag 24 november 2008

Sabine: tijdschriften historische verenigingen full-text op Internet



Eerder al heb ik aandacht besteed aan Mijn Gelderland, een samenwerkingsproject van archieven, bibliotheken en erfgoedinstellingen. In Utrecht hebben de Universiteitsbibliotheek Utrecht, Landschap Erfgoed Utrecht, Het Utrechts Archief, Bibliotheek Utrecht en Bibliotheek Service Centrum Utrecht, met financiële steun van de Samenwerkende Utrechtse Bibliotheken de databank over Utrecht SABINE tot stand gebracht.
In deze database vind je 30.000 verwijzingen naar boeken en tijdschriftartikelen. Steeds meer artikelen uit de tijdschriften van historische verenigingen zijn gescand en daarna gelinkt aan de bibliografische beschrijving. Je kunt dan de volledige tekst oproepen en eventueel printen - meer dan 25.000 pagina’s zijn nu direct beschikbaar. Er kan op elk woord binnen de gescande teksten gezocht worden. De database blijft snel groeien.

In Overijssel hebben – voor zover bij mij bekend - twee historische verenigingen de artikelen uit hun tijdschriften fulltext op hun website gezet:
Historische Vereniging Avereest (gedeeltelijk)
Historische kring Losser (compleet – Kijk bij: Oet dorp en marke)

Wie volgt? Wellicht zijn er dan in de toekomst mogelijkheden om de artikelen te integreren in de Overijsselse catalogus.

P.S. het kan zijn dat het zoeken in Sabine naar de gedigitaliseerde tijdschriften niet soepel verloopt – vanaf 29 november wordt een vernieuwde site in gebruik genomen.

zondag 23 november 2008

Muziek uit het oosten (3): Blues Dimension

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.



De Zwolse band Blues Dimension bestond van 1966 tot 1969. Bassist Herman Deinum, toetsenist Helmig van de Vegt en slagwerker Hans LaFaille sloten zich in 1969 aan bij Cuby & the Blizzards. Na allerlei omzwervingen is het drietal sedert een aantal jaren weer teruggekeerd op het oude Cuby-nest.

zaterdag 22 november 2008

Recent verschenen: Van Adam tot Zwolle



‘Van Adam tot Zwolle’ heeft alles in zich om een verkoopsucces te worden: de datum van verschijnen (voor Sinterklaas en Kerst), de goede mix van teksten (van journalist Michael Amsman) en foto’s (van fotograaf Erwin Zijlstra), de prijs (€ 14,95) en de fraaie vormgeving (van Roelof Koebrugge). Het boek is een uitgave van Waanders i.s.m. Stadsherstel Zwolle.
Een twintigtal bekende, minder bekende en ook onbekende historische plekken in Zwolle worden belicht. Als niet-Zwollenaar vond ik een aantal teksten interessant genoeg om te lezen, voor de Zwollenaar is het zeker een boek om wat verloren uren tijdens de feestdagen prettig door te komen.

vrijdag 21 november 2008

Na Flickr nu ook Google met historische foto's


Foto: Watersnood 1 februari 1953

Eigenlijk past het niet in dit blog met aan Overijssel gerelateerde onderwerpen, maar soms ben je ergens zo enthousiast over……
Nadat Flickr het project The Commons gestart is, gaat nu ook Google 10 miljoen foto’s uit het archief van Life Magazine op het web zetten. Twee miljoen staan er nu op, de volgende paar maanden volgt de rest. 97% van deze foto’s zijn nooit gepubliceerd. Een uniek bestand dus. De foto’s worden in hoge resolutie weergegeven en kunnen tot volledige schermgrootte worden opgeblazen. De beelden zijn gratis te gebruiken voor “persoonlijke en wetenschappelijke doeleinden”, maar krijgen wel een digitaal watermerk om te verhinderen dat ze ongeautoriseerd worden gebruikt voor commerciële doeleinden.
De foto’s worden weergegeven in de zoekresulaten van Google en Google Images, maar je kunt ook rechtstreeks naar het bestand, waar de foto’s per decennium staan gegroepeerd. Naast de foto’s worden ook andere bezittingen van Life, zoals 250-jaar oude etsen, in Google Images opgenomen.
Als straks alle foto’s online gezet zijn ga ik toch eens kijken of er iets Overijssels te bespeuren valt.

donderdag 20 november 2008

Recent verschenen: Boek over ongewone gewone man en vrouw in Salland



Auteur Anton G.M. Heijmerikx van 'Bekend, onbekend, plichtsgetrouw en kleurrijk Salland' begint met zichzelf in te dekken tegen kritiek op zijn boek vanuit wetenschappelijke hoek. De eerste zin van het voorwoord luidt: ‘Waarom doe je zoveel moeite, voor allerlei mensen en gebeurtenissen die niets te betekenen hebben gehad, vroeg een Drs. Geschiedenis mij eens minzaam.’
Heijmerikx erkent dat zijn liefde voor de geschiedenis van Salland zijn voornaamste drijfveer is geweest om tientallen artikelen te publiceren in tijdschriften van historische verenigingen en dat hij niet de pretentie heeft waardevolle wetenschappelijke bijdragen te leveren. Bij zijn speurtocht naar de roots van zijn eigen en van andere families kwam hij bijzondere personen en gebeurtenissen tegen. De artikelen over bijzondere Sallanders en bijzondere gebeurtenissen die in Salland hebben plaatsgevonden zijn nu gebundeld.
De personen die beschreven worden doen denken aan de personages uit televisie-programma’s uit de jaren tachtig en negentig als Showroom en De Stoel. Ondanks wat spel- en stijlfouten leest het boek prettig. Het is rijk geïllustreerd en zal zeker de ‘gewone’ Sallander aanspreken.

woensdag 19 november 2008

Expositie Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek met nieuwe aanwinsten



Voor wie dit jaar nog in Deventer komt in de buurt van de Brink en/of IJsselkade – loop dan even binnen bij Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek aan Klooster 12, alwaar een (gratis toegankelijke) expositie is ingericht met recente aanwinsten. Lees verder

dinsdag 18 november 2008

Het Archiefforum : ontmoetingsplaats en bron van informatie

Het Archiefforum is een ‘ontmoetingsplaats voor archiefonderzoekers, archivarissen, journalisten en historici’, maar ook voor degenen die niet tot bovengenoemde beroepsgroepen behoren, maar wel geïnteresseerd zijn in de materie.



Wanneer je het Archiefforum bezoekt zie je afwisselend een aantal berichten verschijnen:
• Het Archiefforum is de grootste archiefbronnen en -nieuws website van de wereld
• Het Archiefforum deze maand door de grens van 800.000 pageviews
• Meer dan 18.700 archiefbronnen kunt u vinden op het Archiefforum
• Bij het Archiefforum zijn meer dan 4900 archivarissen, journalisten, genealogen, historici, e.a. ingeschreven.

Het Archiefforum bestaat al een aantal jaren en er zijn inmiddels zo’n 16.000 berichten geplaatst. Dagelijks worden nieuwe berichten geplaatst, verdeeld over verschillende rubrieken. Je mag ook zelf berichten sturen naar de redactie en ook reageren op berichten van anderen. Alle informatie is doorzoekbaar op trefwoorden. Je hoeft geen lid te zijn om het Archiefforum te doorzoeken, maar het verdient wel aanbeveling (inschrijven is zo gebeurd). Als lid kun je ook de digitale nieuwsbrief ontvangen.
Op het Archiefforum verschijnen zeer uiteenlopende berichten uit binnen- en buitenland over onderwerpen die op een of andere manier met archieven, geschiedenis, genealogie etc. te maken hebben. Er zijn veel meldingen over bestanden, databases e.d. die gedigitaliseerd zijn en online gezet.

De initiatiefnemer en motor achter het Archiefforum is ‘duizendpoot’ Eric Hennekam. Naast het forum heeft hij Archiefzoeker opgericht, waarop je kunt zoeken naar bestanden, websites en databanken.
Ook onderhoudt onderzoeker, journalist en docent Hennekam nog een eigen weblog.

zondag 16 november 2008

Muziek uit het oosten (2): Tessa Boomkamp

Een nieuwe rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.



Tessa Boomkamp met 'Sterk genog'. Wat mij betreft valt zij onder ‘nieuw en goed’. Meer weten over Tessa Boomkamp – kijk hier en hier.

zaterdag 15 november 2008

Muziek uit het oosten (1): Höllenboer

Een nieuwe rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


We beginnen met – waarschijnlijk - de grootste Overijsselse hit ooit. ‘Busje komt zo’ van Höllenboer was in 1995 niet alleen in Nederland een no. 1 hit, maar haalde ook in België de top van de hitparade.

vrijdag 14 november 2008

Flickr The Commons: Eerste Wereldoorlog in beeld


Foto: "Draden des Doods". Prikkeldraadversperring (onder stroom) op de grens tussen Nederland en België tijdens de Eerste Wereldoorlog bij Sluis in Zeeland, 1915.

Op 11 november was het in de Verenigde Staten armistice day, ook bekend als Veteransday, in 1919 ingesteld door president Woodrow Wilson ter herinnering aan het einde van de Eerste Wereldoorlog.
Ter gelegenheid van deze dag heeft Flickr The Commons (zie ook een eerder bericht) 324 foto’s uit de Eerste Wereldoorlog bij elkaar gebracht.
De beeldbank van het Nationaal Archief bevat ook een aantal foto’s uit de Eerste Wereldoorlog.

Behalve met schaarste had Nederland, en ook Overijssel, tijdens de Eerste Wereldoorlog te maken met Belgische vluchtelingen.
B.G.M. Alink schreef over dit onderwerp in zijn boek ‘Belgische vluchtelingen in Twente: 1914-1918’ (1985). In Twente kregen Enschede, Hengelo en Oldenzaal elk een contingent van 500 vluchtelingen toegewezen. Ook de Weerselose Stiftskerk diende als verblijf.
Aan de opvang van vluchtelingen in Zwolle heeft het HCO een speciale webpagina gewijd.
Ook in diverse tijdschriften van Overijsselse historische verenigingen is aandacht besteed aan de Belgische vluchtelingen die in hun gemeente werden opgevangen. Zoek daarvoor in de Overijsselse catalogus in de sidebar van dit weblog op ‘belgische vluchtelingen’.


Foto: Onthulling in februari 1921 door burgemeester Edo Bergsma van 'een gedenkteken te Enschede voor 75.000 doorgetrokken krijgsgevangenen in de Eerste Wereldoorlog'.


Foto van recente datum van hetzelfde momument met ondertitel: 'een in Nederland zeldzame gedenkzuil die (buitenlandse) slachtoffers van de eerste wereldoorlog herdenkt'.

woensdag 12 november 2008

Wierdenaar Anton Huiskes overleden


Foto: Anton Huiskes (links) met Rudi Liebrechts, Ard Schenk en Kees Verkerk.

Afgelopen zondag overleed Anton Huiskes op 80-jarige leeftijd in zijn woonplaats in de Franse Dordogne. Zijn familie stuurde het volgende persbericht:

De in Wierden geboren Huiskes nam deel aan de Winterspelen van 1948 in Sankt Moritz en 1952 in Oslo. In Noorwegen greep hij op de 5.000 meter (vierde) en 10.000 meter (vijfde) net naast olympisch eremetaal.
Nog meer bekendheid verwierf Huiskes na zijn actieve carrière als trainer/coach van Ard Schenk en Kees Verkerk in 1965/1966, de periode waarin 'Ard en Keessie' hun eerste grote successen boekten en het wedstrijdschaatsen in Nederland, ook als gevolg van de eerste integrale tv- uitzendingen, snel aan populariteit won.

Naast zijn actieve topsportloopbaan was Anton Huiskes sterk betrokken bij het stimuleren van sportieve recreatie in Nederland. Als directeur van de landelijke dienst Spel en Recreatiesport, later BRES geheten (Beweging Recreatie en Spel) verzorgde hij kadervorming voor vrijwilligers in het jeugd en jongerenwerk, sociaal cultureel werk en de recreatiesport. Jarenlang heeft hij deze activiteiten naast de topsport uitgevoerd. Anton wilde geen medailles of oorkondes voor zijn werk als coach van topsporters, want anderen immers creëerden deze prestatie, daarentegen was hij bijzonder trots op de onderscheiding die hij kreeg van het nationaal jeugdfonds voor zijn werkzaamheden voor jeugd en jongeren in Nederland. Het beeldje van Jantje Beton gemaakt en uitgereikt door Hare Majesteit de Koningin in 1988 vond hij een eerbetoon aan zijn toen reeds afgesloten actieve carrière. Anton vond dat hij al zijn werkzaamheden alleen kon uitvoeren als hij er zelf ook actief mee bezig was. Tot aan zijn pensionering betekende dat onder andere dat hij op de Vechtse Banen in Utrecht het schaatsen voor scholen, gezinsvervangende tehuizen, mensen met een verstandelijke beperking begeleidde. Ook na zijn pensionering maar dan als vrijwilliger, bleef hij in Utrecht komen wanneer hij toevallig in Nederland was. Juist de groep vrijwilligers vond hij voor zijn werk van doorslaggevende betekenis. Anton had een groot hart voor mensen met een beperking, hij heeft daarom zijn naam gegeven aan de stichting die het schaatsen op de ijsbaan in Utrecht promoot en met behulp van vrijwilligers in stand houdt. Iedere bijdrage aan de stichting wordt door Anton gezien als een eerbetoon aan zijn werk. Het bankrekeningnummer van de Stichting Anton Huiskes is 54.85.10.733

Mevrouw Jot van Zuidam-Lubberdink had nog regelmatig contact met Anton Huiskes na zijn pensionering. Zij schreef voor WieiswieinOverijssel een biografie over hem.

Op de VPRO Geschiedenis-site is nog veel meer te vinden over Anton Huiskes, onder meer een video van ‘de avond van Ard en Keessie’ die op 3 januari 2005 door de NPS werd uitgezonden en waarbij Anton Huiskes ook te zien is.

dinsdag 11 november 2008

Herman van Veen pleit voor Willem Wilmink Huis



Video: Herman van Veen zingt 'Javastraat 13' van Willem Wilmink bij Pauw & Witteman.

Herman van Veen heeft gisteren gepleit voor een Willem Wilmink Huis in Enschede. Burgemeester Peter den Oudsten wil laten onderzoeken of dat haalbaar is. De zanger deed de oproep nadat hij maandagavond in Enschede - aan het begin van de raadsvergadering - een muzikale ode aan Wilmink had gebracht.
Willem Wilmink blijft in de belangstelling. Volgend jaar wordt begin juni een 4-daags Willem Wilmink-festival georganiseerd. Onderdeel wordt de voordracht van gedichten en liederen door zowel fans van Wilmink als professionele kunstenaars.
Onlangs verscheen nog de autobiografie van Willem Wilmink. Volgend jaar volgt een publicatie met recent ontdekte of nog niet gepubliceerde gedichten en liedjes van Wilmink .

zondag 9 november 2008

Zuna onder een vergrootglas

Het is een fenomeen van de laatste tien jaar – de uitgebreide (historische) beschrijvingen van dorpen, buurtschappen, buurten/wijken en zelfs straten. Tientallen zijn er verschenen.
Ze worden geschreven door amateur-historici of genealogen. Wat betreft de laatste groep: wanneer de voorouders lange tijd in een bepaald gebied gewoond hebben, breidt men het onderzoeksgebied vaak uit tot de hele buurt(schap) waar de familie oorspronkelijk vandaan komt. Vaak ook zijn historische verenigingen de initiator tot dit soort uitgaven.

Zuna en Notter, gelegen tussen Rijssen en Nijverdal in de gemeente Wierden, vormen een z.g. dubbelbuurtschap. Over Zuna verscheen vorig jaar ‘Van Sudenae tot Zuna’, een werk van 450 pagina’s waarin auteur Jan Lohuis de geschiedenis van alle boerderijen en hun bewoners beschrijft. In 2007 stond het boek op de onofficiële lijst Het beste over Overijssel.
Alsof dit nog niet genoeg was, werd afgelopen zomer ‘Veerkaant in nen dreehook’ gepresenteerd. De auteur Harry Strieks beschrijft uitgebreid de dubbelbuurtschap Notter-Zuna anno 2008. Niet alleen het verenigingsleven komt aan bod maar vooral de bewoners van de buurtschappen middels tientallen uitgebreide interviews.
Voor de volledigheid – in 2003 verscheen ‘Boerderijen langs de Regge’, gebundelde artikelen van G.J. Eshuis, die ook al gaan over Notter/Zuna.

Er ligt nog een enorm terrein braak voor toekomstige auteurs om uitgebreid de geschiedenis van buurten, buurtschappen en straten vast te leggen. Er staan enkele publicaties op stapel. Bij de nieuwe aanwinsten van de Overijssel Collectie van de OBD (zie sidebar) zult u ze voorbij zien komen.

zaterdag 8 november 2008

Nieuwe website: Historiekaart.nl


Watwaswaar is een groot project waar veel instellingen bij betrokken zijn en waarover wat de toekomst betreft nog nagedacht wordt. Sommigen zijn over de huidige website wel, anderen minder enthousiast. De Kadastrale Atlas 1832 vormt een belangrijk onderdeel van deze website.
Onlangs werd door het Kadaster Historiekaart op Internet gezet. De website staat in de top van de Internet Top 100, hetgeen nog niets zegt over de kwaliteit maar wel iets over de populariteit.
Het is nog maar een proefversie en de website bevat slechts kaarten. Er is minder informatie te vinden dan op watwaswaar.nl, maar toch is historiekaart.nl zeer de moeite waard. Wanneer je klikt op de knop ‘Kadaster’ kun je zoeken naar de z.g. Bonnebladen, die de periode ca. 1880 tot ca. 1940 bestrijken. Wil je precies weten welke Bonnebladen van de eigen woonplaats beschikbaar zijn klik dan op ‘Bonnecatalogus’ (rechtermenu).
Ik heb mijn eigen woonplaats Borne gecheckt en er blijken kaarten getoond te kunnen worden uit 1891, 1898, 1912, 1925 en 1935. Door deze jaartallen op te vragen zie je als het ware op de verschillende kaarten de Spanjaard-textielfabrieken in deze periode groeien. Handig is dat wanneer je met de vergrotingsbalk (links) het gebied bepaald hebt, bij de andere opgevraagde kaarten precies hetzelfde gebied weergegeven wordt.