donderdag 27 mei 2010

KB lanceert site met miljoen pagina's historische kranten (1618-1995)

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft vandaag een website gelanceerd waarop miljoenen in Nederland verschenen krantenpagina's zijn in te zien en te doorzoeken. De site, kranten.kb.nl, is van start gegaan met één miljoen gedigitaliseerde pagina's, een aantal dat de komende achttien maanden wordt uitgebreid tot acht miljoen uit de periode 1618-1995; zo'n 10 procent van al het ooit in Nederland verschenen krantenmateriaal. Daarmee wordt de site, voorlopig althans, het grootste gratis toegankelijke krantenarchief ter wereld.

De KB verwacht dat wetenschappers de website veelvuldig zullen raadplegen. 'Bij een historisch onderzoek kan het eigenlijk niet anders dat je er altijd wel een keer terechtkomt. Het is informatie uit de eerste hand, er staat concreet wat er is gebeurd. Taalkundigen kunnen bijvoorbeeld opzoeken wanneer een woord voor het eerst in een krant werd gebruikt. Sociologen kunnen uit de overlijdensadvertenties veel te weten komen of hoe de omgang met leven en dood is veranderd in de loop van de tijd.'

Maar ook voor stamboomonderzoekers is het project een goudmijn. Bezoekers kunnen, net als bij een gewone zoekmachine, op woorden in de tekst in zoeken. Bij de geavanceerde zoekopties kan ook worden aangegeven in welk verspreidingsgebied, welke krant, of in welk gedeelte van de kranten (advertenties, familieberichten,etc.) moet worden gezocht.



Tot zover De Volkskrant. Kijk hier voor het volledige artikel.

Kijk ook bij Boekendingen.
Zie ook de reactie hieronder van Hendrika over De Krant van Toen, het krantenarchief van het noorden.

Nog even gezocht op nieuwsberichten over de Brand van Enschede in 1862. Alleen het jaar 1862 levert al 529 krantenartikelen op.
Nu al de website van het jaar?

woensdag 26 mei 2010

Verkiezingen: For the loser now will be later to win

Bob Dylan zong het begin jaren zestig in The times they are a changing: For the loser now will be later to win. Een waarschuwing voor de winnaars van de verkiezingen op 9 juni en een troost voor de verliezers.
Overigens, uiteindelijk zal er weer geen enkele partij verloren hebben want het is maar waar je naar kijkt: de prognoses van vorige week of die van een half jaar geleden, of naar de vorige verkiezingsuitslag of die van 20 jaar geleden….



Voor de verliezers geldt: er is altijd een volgende keer. Bovendien wie wint zit nog lang niet in de regering. Hieronder de koppen uit de Tubantia die ik verzamelde n.a.v. de laatste 10 verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Ik kan me voorstellen dat aanhangers van kleine(re) partijen doodmoe worden van het strategisch stemmen op z.g. regeringsfähige partijen. Kijk hieronder (waarbij ik me heb beperkt tot de ‘grote drie’) zelf hoe vaak de grootste winnaars (geen) deel uit maken van het te vormen kabinet.

22 november 2006
KLEINE PARTIJEN VERSLAAN DE GROTE DRIE
* Monsterzege SP * Wilders haalt 9 zetels * Eerste land met dierenpartij

CDA -3, PvdA -9, VVD -6
Kabinet: CDA – PvdA – ChristenUnie

22 januari 2003
CDA WINT STEMBUSTHRILLER
PvdA is met negentien zetels winst terug op oude niveau

CDA +1, PvdA +19, VVD +4
Kabinet: CDA – VVD – D66

15 mei 2002
MONSTERZEGE CDA EN LIJST FORTUYN
* Melkert treedt terug * Positie Dijkstal wankel * Kans centrumrechtse coalitie

CDA +14, PvdA -22, VVD -14
Kabinet: CDA – LPF - VVD

6 mei 1998
PVDA EN VVD DE GROTE WINNAARS
CDA en D66 krijgen forse klappen

CDA -5, PvdA +8, VVD +7
Kabinet: PvdA – VVD – D66

3 mei 1994
PVDA DE GROOTSTE PARTIJ
* CDA verliest 20 zetels * D66 verdubbelt * VVD op 31 zetels

CDA -20, PvdA -12, VVD +9
Kabinet: PvdA – VVD – D66

6 september 1989
CDA DE GROOTSTE
* Verlies VVD * PvdA 3 zetels minder * Winst D66 en GroenLinks

CDA +0, PvdA -3, VVD -5
Kabinet: CDA - PvdA

21 mei 1986
LUBBERS ZEGEVIERT
* CDA +9 zetels * VVD -9 zetels * PvdA +5 zetels

Kabinet: CDA - VVD

8 september 1982
PVDA DE GROOTSTE, ENORME WINST VVD
* CDA verliest zetels * D66 weggevaagd

CDA -3, PvdA +3, VVD +10
Kabinet: CDA - VVD

26 mei 1981
KABINET ONDER 75 ZETELS
* D66 wint groots * Dreun PvdA

CDA -1, PvdA -9, VVD -2
Kabinet: CDA – PvdA – D66

25 mei 1977
ENORME WINST PVDA
* Groot verlies kleine partijen * VVD, D66 en CDA winnen

CDA +1, PvdA +10, VVD +6
Kabinet: CDA – VVD

Nieuw! Website Verkiezingstijden
Deze week is de website Verkiezingstijden gelanceerd met veel verkiezingsbeelden uit het verleden: Polygoon- en NOS-journaals, foto’s, programma’s als Barend en Van Dorp etc. Een aanrader!

maandag 24 mei 2010

Nieuw werk van reizende Overijsselaars

In de rubriek Overijsselaars op reis zijn ze beiden al aan bod geweest, de Nijverdalse Ada Rosman-Kleinjan en de man zonder vaste woon- of verblijfplaats, maar geboren in IJsselmuiden, Henk de Velde. Allebei publiceerden ze onlangs een nieuw boek.



Ada Rosman-Kleinjan Starende beelden op Rapa Nui
Ada Rosman-Kleinjan maakte met haar echtgenoot Jan een tocht grotendeels met het openbaar vervoer Van Rapa Nui (Paaseiland) door Chili, Bolivia en Peru naar de Peruaanse hoofdstad Lima. Onderweg werden dagtrips en meerdaagse tochten gemaakt naar bezienswaardigheden zoals onder meer de zoutvlaktes van Uyuni en Machu Picchu. Wanneer je het eerste hoofdstuk gelezen hebt over het verblijf op Paaseiland (zo groot als Texel – met eenzelfde verhouding bevolking-bezoekers), heb je de indruk dat je het eiland al kent. De tradities en eigenaardigheden van de bevolking, de indruk die de stenen beelden maken, etc. worden goed beschreven. En dat geldt ook voor de beschrijving van de overige landen die bezocht worden. Zaken die typisch zijn voor een bepaald land worden genoemd, evenals de kleding, leefomstandigheden. Sommige dingen vallen op en gelden voor bijna het gehele gebied: ’s nachts is het overal stervenskoud (de Andes is een hooggebergte), het openbaar vervoer is vaak zeer comfortabel, je moet voortdurend je paspoort laten zien, je moet voor elke bezienswaardigheid betalen en er zijn veel loslopende honden in Zuid-Amerika, die op sommige plekken ook nog goed worden behandeld.
Het boek geeft een mix van informatie en persoonlijke belevenissen. Ada Rosman heeft een onderhoudende schrijfstijl. Dit maakt dat je haar boeken gewoon voor je plezier kunt lezen, ook wanneer je tijdens je eigen vakanties niet verder komt dan Zuid-Limburg of Drenthe. Haar reisverhalen doen me een beetje denken aan de boeken van Frank van Rijn, de wereldfietser. Wie de boeken van Frank van Rijn graag leest, raad ik Ada Rosman ook aan. Beide auteurs worden niet gerekend tot de literaire reisauteurs, maar ik lees hun verhalen liever – waarom precies zou ik niet kunnen zeggen - dan die van Cees Nooteboom, Lieve Joris, Carolijn Visser e.a.
Website Ada Rosman



Henk de Velde Nergens is ook ergens
Nergens is ook ergens van Henk de Velde is een totaal ander boek dan dat van Ada Rosman, maar vergelijkingen moet je ook niet willen maken. Henk de Velde is met niemand te vergelijken. De zeezeiler, die opgroeide in de nabijheid van het Ganzediep, leeft aan de rand van de wereld en maatschappij – letterlijk en figuurlijk. Het liefst zou hij buiten onze wereld willen leven, maar helemaal zonder kan niet en hij is ook geen escapist. Reizen kost geld en als je nog een zoon en een moeder hebt ga je die soms missen.
Nergens is ook ergens gaat over de eerste ruim anderhalf jaar van zijn Never Ending Voyage. Het is een verslag van de reis – hoewel hij vele maanden in Argentinië voor anker lag vanwege een afgebroken mast -, maar het reisverhaal wordt afgewisseld met filosofische bespiegelingen over Het Leven, God, Geld (de Mammon van het Kwaad) en veel over de Maatschappij (loonslaven, de tredmolen, conditionering, de al dan niet vrijwillige verplichtingen die we aangaan, de tijd die voor je ingevuld wordt).
Via de Wereldomroep hoort hij van het uitbreken van de kredietcrisis en krijgt er zelf ook mee te maken. Henk de Velde leeft van nog geen 8.000 euro per jaar (inclusief onderhoud boot). Hij had nog een klein kapitaaltje waar hij net de nieuwe mast van kon betalen – en dan is het belangrijk hoe de koers van de euro is.
De langste oversteek op aarde is die tussen Zuid-Amerika en Australië. Een vlieg bleef zo’n 1500 mijl aan boord, totdat hij de Juniper verliet, een wisse dood tegemoet. Vanaf dat moment voer Henk helemaal alleen op de 40ste breedtegraad. Hij voer ver onder Zuid-Afrika door om te kunnen laveren tussen golfstromingen, winden en lage- en hoge drukgebieden. De barometer is zijn belangrijkste instrument. Op sommige delen van de route is elk contact met de wal onmogelijk. Het lukt hem – bijna altijd laten de weersomstandigheden dat niet toe – te landen op Tristan da Cunha, het meest afgelegen eiland ter wereld, waar 265 mensen wonen en waar zelfs Boudewijn Büch nooit geweest is. Hij kan er vanwege het weer slechts 3 uur verblijven en wordt emotioneel als hij het kerkje binnentreedt. De enige persoon die hij echt spreekt is de Anglicaanse priester, die naar de kerk gekomen was, omdat hij het gevoel had dat er wel eens iemand kon komen.
Zoals op al zijn reizen het geval is, brengt de rest van de route naar Albany (Australië) een afwisseling van zware stormen (slapen in de zeilkleding, klaar om in te grijpen) en rustig dobberen onder een door volle maan verlichte sterrenhemel.
In Albany eindigt het boek. Henk de Velde reisde verder naar Japan en was dit voorjaar even terug in Nederland. Inmiddels heeft hij zijn reis in Japan voortgezet.
Website Henk de Velde

zondag 23 mei 2010

Muziek uit het oosten (28): Want Want – Heleen

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


Een frisse nieuwe band uit Kampen en omstreken. Nederlandstalig, hoewel ze zelf geen liefhebbers zijn van Nederlandstalige bands. Behalve dan van Skik. Geen wonder dat Daniël Lohues een van de producenten van hun cd is. De single Heleen werd al veel gedraaid op 3FM.
Voor een interview met de bandleden luister naar Het Overijssels Hart van Gerson Veenstra.

City Daily Photo: reis rond de wereld met fotoblogs

Paris Daily Photo was de eerste in 2005: een blog waarop elke dag een nieuwe foto van de stad werd geplaatst. Het weblog trok dagelijks duizenden bezoekers en het initiatief kreeg navolging. Er ontstond een community en een portal voor sradsfotoblogs en er werden regels afgesproken waaraan de leden van de community zich zouden moeten houden. Je kunt met de homepage van de website of het City Daily Photoblog als startpunt een mooie reis om de wereld maken.



De Brit Gerald England heeft een overzicht gemaakt van alle voormalige en nog actieve stadsfotoblogs. Hierbij staan ook fotoblogs die niet onder de noemer City Daily Photo vallen.

Regionaal
Zouden er ook dergelijke fotoblogs in onze regio bestaan? Wanneer je de benaming fotoblog niet te letterlijk neemt kun je Enschede aan Zee er ook toe rekenen. In ieder geval vind je hier behalve indrukken en nieuwtjes uit de stad ook vrijwel dagelijks foto’s.
Wie kent er meer uit de oostelijke regio? Geef het door dan voeg ik ze toe.

Over koetjes en kalfjes
Geeft me de gelegenheid om eens de aandacht te vestigen op het mooie blog van Hendrika getiteld Over koetjes en kalfjes. Zeker geen city blog, maar juist een plattelandsblog met prachtige foto’s van weilanden en akkers, luchten en landschappen, in en rond de boerderij, de veestapel, naruurverschijnselen.

woensdag 19 mei 2010

Festivals en evenementen zomer 2010 in Overijssel

Kijk hier voor 2012

De Tuin der Lusten, landgoed Junne
Theater, dans en kunstfestival op landgoed Junne in Ommen.
20-23 mei

Folklorefestival Diepenheim
21-24 mei
Folkloristisch Festival Losser
22-24 mei

Havendagen Vollenhove
21-24 mei

Grolsch International Jazzfestival Enschede
Optredens van meer dan 30 jazzartiesten en jazzorkesten.
21-24 mei

Ribs & Blues Festival Raalte
Met o.a. Rowwen Heze en Los Lobo'.
23-24 mei

Pinksterfestival/Zoutpop Boekelo
24 mei

Colmpop Deventer
Met veel Tribute-bands.
29-30 mei

Waterval Internationaal Vertelfestival Zwolle
Non-stop verhalen vertellen.
1-6 juni

Höftedagen Hengevelde
Verdeeld over het tweede en derde weekend van juni trekken de tientallen optredens tienduizenden bezoekers. Dit jaar o.a. Kane en Waylon. Een programma voor jong en oud.
11 t/m 20 juni

Zwolse Halve Marathon Festival
Hét 'hardloopfestival' van Nederland in combinatie met Wavin 4 Engelse Mijlen en Klinkerfestival.
12 juni

Salland Festival Raalte
Internationaal Folkloristisch Festival.
17 t/m 20 juni

Festival Zwart in Zwolle
Kunstenfestival met muziek-, theater- en dansvoorstellingen, kunstroutes etc.
18-27 juni

Zunnewende Festival landgoed Schuilenburg Hellendoorn
Een streekcultuur festival met streektaalmuziek, vertellers, schrijvers en dichters, streekproductenmarkt, presentaties.
19 juni

Kunst in het Volkspark Enschede
Onder meer: Bentheimer Goud, 200 kunstwerken gemaakt van Bentheimer zandsteen.
20 juni

Van Eigen Bodem Zwolle
Nederlands enige Nederpopfestival op het Rodetorenplein
3 juli

Locatietheaterfestival Doake Dwarsgracht
Theater op vele soorten van locaties
3 en 4 juli



Deventer op stelten
Internationaal straattheaterfestival met 20 gezelschappen die allerlei vormen van buitentheater beoefenen. Gratis toegankelijk.
9-11 juli

Afrikafestival Hertme
Het programma van het 22ste Afrikafestival bevat een mix van jonge en oude muzikanten, traditionele en moderne muziek uit zoveel mogelijk verschillende landen van Afrika. Naast de muziek is er een grote Afrikaanse markt.
10 en 11 juli

Explosionfestival Ommen
Jongerenfestival met veel dance
28 juli



Deventer Boekenmarkt
De bekende grootste boekenmarkt van Europa
1 augustus
Op zaterdag 31 juli voorafgegaan door Het Tuinfeest met dichters en muziek.

Citymoves Zwolle
Festival voor dance en rock/pop
1 augustus



Geuzenpop Enschede
Pop & Rock Festival
6 en 7 augustus

Dinkeldalfestival bij het Lutterzand
Met optreden van kunstenaar, musicus en vogelkijker Sytze Pruiksma
19-21 augustus

De Tuin der Lusten - Landgoed Singraven Denekamp
Theater, dans, eetbare en beeldende kunst. Te combineren met Dinkeldalfestival
19-21 augustus

Bruegheliaans Festijn Losser
http://bruegheliaansfestijn.nl/
20-22 augustus

Drijf-in Blues Giethoorn
De 25ste aflevering van dit festival
20-22 augustus

Uit Festival Twente Hengelo
o.a. Orkest van het Oosten, André Manuel
21 augustus

Stöppelhaene Raalte
Sallands oogstfeest
25-29 augustus

Global Kasbah Hengelo
Niet alleen vermaak, maar ook 'wereldbetrokken'
26 tm 29 augustus

Elsrock Festival Rijssen
Metalfestival
28 augustus

Broekrock in Broekland
Muziek, humor, dans en spontane optredens. 4 en 5 september

Gogbot Festival Enschede
Vier dagen lang multi media art music en technologie spektakel.
9-12 september op diverse locaties in Enschede

Thorbeckegracht Festival in Zwolle en Zwolse Uit-markt
Festival voor klassieke muziek, jazz en lichte muziek.
11 september

Open Monumentendag 2010
Thema: de smaak van de 19e eeuw.
11 en 12 september


Grenswerk Enschede
Grensverleggend kunstenfestival.
25 september t/m 12 oktober

Glasrijk Tubbergen
Exposities over glaskunst
29 september t/m 3 oktober

Tenslotte gedurende de hele zomer:

KUNSTen op Straat
Kunsten op straat: 400 optredens in Overijssel met straattheater (acrobaten, acteurs, magiërs etc.)

De O van Overijssel
'Verbindt inwoners en landschap met kunst en cultuur'

Daendels slaat toe! De Overijsselse straatmusical
Waar en wanneer: Daendels speellijst

Voor meer culturele activiteiten en evenementen:

Beeld van Overijssel

Voor het laatste nieuws of voor informatie over alle kleinere festivals, zomerfeesten, lokale evenementen etc.:

Uit-agenda Overijssel

zaterdag 15 mei 2010

Zwolse sporthistorie op Flickr



Het Historisch Centrum Overijssel heeft foto’s uit de archieven van PEC en ZAC uit Zwolle op Flickr geplaatst.

Wat zijn de voordelen? Mensen die doelgericht kunnen zoeken weten de beeldbanken en de websites met specifieke informatie wel te vinden. Op Flickr komen ook allerlei toevallige bezoekers langs, maar ook degenen die aan het googelen zijn naar je onderwerp. Met Google komen ze niet bij zo’n beeldbank terecht.
Bovendien kan iedereen op Flickr informatie over de foto’s toevoegen en anderen kunnen daar weer op reageren. Wordt daar dan geen misbruik van gemaakt? Nee, want je moet eerst inloggen met een gratis account, hetgeen voorkomt dat anonieme grappenmakers de boel verpesten – dit komt ook vrijwel niet voor. Met name nieuw verworven, nog onbeschreven, collecties kunnen zo aan een breed publiek getoond worden en de informatie kan worden ingevuld – althans dat hoop je dan. Maar ook selecties van foto’s over een bepaald onderwerp kun je op Flickr plaatsen.

Kortom alleen maar voordelen. Wat niet wil zeggen dat beeldbanken overbodig zijn. Hier staat vaak alle fotomateriaal over een stad, dorp, streek, onderwerp, thema etc. bij elkaar. Er is meestal door kenners van het onderwerp al veel informatie toegevoegd en daardoor is de collectie ook goed doorzoekbaar.

Het een hoeft niet zonder het andere. Maar van die andere mogelijkheid heeft het HCO nu ook gebruik gemaakt. Een mooi initiatief.

Wie overigens in sportfoto’s geïnteresseerd is moet heel veel materiaal kunnen vinden in de beeldbank van het Nationaal Archief, een instelling die ook regelmatig foto's over een bepaald onderwerp op Flickr zet. Hierin is onder meer het Anefo archief (Algemeen Nederlands Fotopersbureau 1943-1989) opgenomen met ook veel foto’s van PEC en ZAC maar ook van FC Twente, Go Ahead Eagles, Heracles etc. Weliswaar een beeldbank, maar wel een waar je kunt reageren.

woensdag 12 mei 2010

De vuurwerkramp


Afbeelding: De Twentsche Courant Tubantia kwam de ochtend na de ramp met een extra editie. Opmerkelijk is de bijna juiste schatting - toen al - van het aantal doden. Dit zou nog lang onzeker blijven. Uiteindelijk bleken er 23 doden en 950 gewonden (in verschillende gradaties) te zijn.

Ik weet nog precies wat ik deed toen… en dan volgt er een gebeurtenis die indruk gemaakt heeft. Een zin die nogal eens voorkomt in interviews, artikelen, columns etc. Een gebeurtenis die mij in het geheugen gegrift staat is de vuurwerkramp, precies 10 jaar geleden. Ik was op die warme meidag een schoonzus aan het helpen met verhuizen in Zutphen. In het pand was uiteraard nog geen radio of tv aanwezig. Mijn zoon belde of ik het al wist, dat Enschede ontploft was en dat er heel veel doden waren. Ik wist niet wat ik moest geloven. Terugrijdend naar huis over de A1 zag ik van verre de grote rookpluimen, zou het dan toch waar zijn…? Zo heeft ieder zijn eigen verhaal. In een grote straal rondom Enschede werd de knal gehoord en meteen waren er speculaties: vliegtuig neergestort (was al eerder gebeurd in Hengelo), de Grolsch-brouwerij ontploft, niemand dacht toen nog aan een vuurwerkfabriek. Een collega zat aan de rand van Roombeek in een zaal te luisteren naar een lezing toen plots alle ruiten sprongen. Het hele weekend zat iedereen gekluisterd aan RTV Oost, dezelfde regionale omroep die nu, na 10 jaar, misschien een aanzet heeft gegeven tot de oplossing van het mysterie van het eerste vlammetje.


(Foto: Tubantia)

Op mijn afdeling (toen: Inlichtingendienst) zijn we spontaan alle krantenartikelen in de eerste week na de ramp gaan verzamelen – ze zijn er nog steeds, opgeborgen in een cassette.
Over de vuurwerkramp is een hausse aan publicaties verschenen en nu het onderzoek heropend wordt zal dat nog wel even doorgaan.

Hieronder een selectie van publicaties:

De officiële rapporten en de bestuurders
Een stuk of twintig deelonderzoeken en rapporten zijn uitgebracht, ook nog in de jaren na de ramp. Het rapport dat de meeste aandacht kreeg was Eindrapport van de commissie Oosting.
Wethouder Buursink nam de politieke verantwoordelijkheid en trad af. Hij schreef in 2002: Getekend, uit het dagboek van een wethouder in Enschede na de vuurwerkramp.
Ook burgemeester Mans, de gemeentesecretaris blikken in 2004 terug in De vuurwerkramp van Enschede.

(Onderzoeks)journalisten
Nog steeds weten we het fijne niet van wat zich heeft afgespeeld, al duiken er juist nu getuigen op die meer schijnen te weten. De vuurwerkramp is een dankbaar onderwerp voor onderzoeksjournalisten.
Simon Vuyk schreef in 2004 De vuurwerkramp: op zoek naar de waarheid en die heeft hij blijkbaar nu gevonden want onlangs verscheen van dezelfde auteur De waarheid achter de vuurwerkramp.
In 2004 verscheen ook Op zoek naar de onderste steen van Maarten Bollen en in 2006 Dissidente rechercheurs in Enschede.
Twee dagbladen kwamen met een boek over de ramp: Trouw met Enschede, de ramp, en de Twentsche Courant Tubantia met De ramp van Enschede.

Ooggetuigen
Een jaar na de ramp verscheen Blijvende herinneringen met verhalen van getuigen. Astrid Bussink, die middenin Roombeek woonde tijdens de ramp, maakte dit jaar de film Mijn Enschede over de vuurwerkramp, waarin ook interviews met betrokkenen. Net verschenen is De verhalen van 13 mei 2000.

Romans, thrillers
Jeugdboeken over de ramp: o.a. Tussen vuur en rook en Boem, weg!
De vuurwerkramp is ook een inspiratiebron gebleken voor roman- en thrillerschrijvers. De ramp hoeft niet altijd het hoofdthema te zijn maar speelt wel een belangrijke rol in boeken als De jaren erna/ Johanna A. van Archem – De vulkaan en het meisje/ Paul Gellings – Begeerte heeft ons aangeraakt/ Bert Natter – De vrouwenoppasser/ Peter de Zwaan

Wederopbouw
De plannen voor de wederopbouw van de wijk en later de realisatie van nieuwe woningen, museum en andere gebouwen leverden veel publicaties op, zoals:
Nieuw Roombeek: Enschede na de vuurwerkramp. 2002
Het spel en de spelers: Enschede na de vuurwerkramp. 2004
Bouwplaats Enschede. 2007
Huisgemaakt! 2007
Pi de Bruijn: engagement en stedebouw. 2008
Op locatie: Enschede na de vuurwerkramp. 2008

Herdenking
Tekeningen van kinderen over de vuurwerkramp zijn opgenomen in Was ik maar een schildpad en Knal-Boem!, de schutting in een prentenboek.
Berichten uit de bloemenzee, een document van medeleven bevat een bloemlezing van teksten op brieven en briefjes die werden gevonden bij het bloemenmonument voor de vuurwerkramp.
Ideeën vanuit de bevolking voor een monument leverden Suggesties voor een monument op.
Ook werd er een Enschedees requiem gecomponeerd.

Veel indruk maakte het tijdens tijdens de stille tocht kort na de vuurwerkramp voorgedragen gedicht van Willem Wilmink:

Enschede huilt

Een buurt, die wel veel zorgen had,
maar die ook vol verhalen zat,
vol humor en gezelligheid,
die buurt zijn we voor eeuwig kwijt.

Daar waar het vol van kinderen was,
verschillend van geloof en ras,
maar in hun spel gelijkgezind
loopt nu geen enkel kind.

In de oorlog stond de stad in brand
op Pathmos, Zwik en Hogeland:
meer dan een halve eeuw nadien
kun je daarvan nog sporen zien.

Nu is, in de heerlijke maand mei,
bij vogelzang, zo vrij en blij
de stad opnieuw iets aangedaan
dat nooit en nooit voorbij zal gaan.

Arm Enschede, verberg je in
de armen van je koningin
en huil, want daar is reden voor
en huil dan maar aan één stuk door.


(Foto: Tubantia)

Actueel
Vanwege het 10-jarig ‘jubileum’ staat de vuurwerkramp momenteel weer helemaal in de belangstelling. Niet toevallig is onlangs het al genoemde De waarheid achter de vuurwerkramp van Simon Vuyk gepubliceerd en komt RTV-Oost met een serie, waarin nieuwe onthullingen worden gedaan over de werkelijke oorzaak van de ramp. Op de website van RTV Oost staat een uitgebreid dossier over de vuurwerkramp.

In TwentseWelle is tot eind augustus te bezichtigen de tentoonstelling Veerkracht, echo van een ramp.

Donderdag 13 mei wordt om 22.40 uur door de NPS op Nederland 2 de film Mijn Enschede van Astrid Bussink uitgezonden.

zondag 9 mei 2010

Erelijst Gevallenen 1940-1945

4 en 5 mei zijn alweer bijna vergeten. Het nieuws wordt nu beheerst door totaal andere zaken: de val van de euro, de verkiezingen en veel mensen denken natuurlijk al vooruit, aan een lange warme zomer, vrije dagen, vakantie.
Kom ik nog aanzetten met een website Erelijst Gevallenen. Maar ja, ben weer eens druk geweest en zag nu pas de berichten hierover via RSS. Dus hierbij alsnog:



De Erelijst van Gevallenen 1940-1945 is een bestaand document dat sinds 1960 in de hal van ingang Binnenhof 1a van de Tweede Kamer ligt. Dit document bevat de namen van degenen die in de Tweede Wereldoorlog als militair of als verzetsstrijder voor het Koninkrijk der Nederlanden zijn gevallen. Iedere dag wordt door een medewerker van de Tweede Kamer een pagina omgeslagen, zodat voor het publiek nieuwe namen te zien zijn.

Op dit moment zijn er in de Erelijst ongeveer 18.000 namen opgenomen. Het bestand is samengesteld uit vijf groepen.
• Militairen van de Koninklijke Landmacht
• Officieren en manschappen van de Koninklijke Marine
• Bemanningsleden van Nederlandse koopvaardijschepen
• Militairen van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) en leden van het Indisch verzet
• Verzetsdeelnemers in Nederland

Erelijst nu gedigitaliseerd
Het NIOD heeft besloten het document te digitaliseren en online te publiceren. In opdracht van de Tweede Kamer en het NIOD is een website gebouwd waarop iedereen de Erelijst kan raadplegen. Bezoekers kunnen wijzigingsvoorstellen, aanvullingen of opgaven via het contactformulier op de site indienen.

Je kunt bladeren door de lijst of uitgebreid zoeken, b.v. op geboorteplaats, plaats van overlijden of beroep. Ken je iemand uit de lijst of ben je onder de indruk van het verhaal achter de persoon, kun je een bloemetje achterlaten.

Archivaris Christian van der Ven merkt terecht op dat het bestaan van sociale media aan de makers van de site voorbij is gegaan. Het zou natuurlijk van deze tijd zijn wanneer je herinneringen, foto’s etc. aan de namen kunt toevoegen. Lees wat hij hierover zegt en tot welke reacties dat leidt.

woensdag 5 mei 2010

Naar Engeland en Stolpersteine in Borne: boeken over de Tweede Wereldoorlog

Elk kroonjaar van de bevrijding levert weer veel publicaties op over de Tweede Wereldoorlog. Ook nog na 65 jaar. Je zou zeggen dat alles wel verteld moet zijn, maar blijkbaar is dat niet zo. Wat wel opvallend is dat personen waarover geschreven wordt en die de oorlog overleefd hebben inmiddels vrijwel allemaal overleden zijn, vaak in de afgelopen tien jaar. De auteurs hebben meer dan in het verleden hun verhalen moeten baseren op archiefonderzoek. Soms waren er dagboeken of memoires, maar persoonlijke getuigenissen komen steeds minder voor.

Zoals gezegd, opnieuw veel publicaties; boeken, maar ook nummers van tijdschriften van historische verenigingen die speciaal aan dit thema gewijd zijn. Kijk bij Mijn Bibliotheek in de side-bar welke boeken over Wereldoorlog II en de bevrijding recent verschenen zijn. Vandaag op Bevrijdingsdag - toeval - heb ik twee van deze uitgaven gelezen en beide maakten indruk.



Naar Engeland: bijzondere oorlogsjaren van negen Hengelöers.
Acht verhalen over negen Hengelöers die uiteindelijk allemaal in Engeland terechtkwamen en zich aansloten bij de geallieerden. De meesten waren al of werden piloot. Twee Joodse broers keerden na de oorlog terug naar Hengelo, voor de anderen was Hengelo te klein geworden, zoals in een naschrift in het boek wordt geschreven.
Er waren wel degelijk echte Engelandvaarders bij, zoals de 16-jarige Johan ter Doest, die geen zin had in Duitsland te worden tewerkgesteld en op eigen houtje de route naar Engeland via Zuid-Europa zocht en na veel omzwervingen vond. Hij was Nederlands jongste Engelandvaarder. Het verhaal van Wybert Lindeman die nadat eerdere vluchtpogingen op het laatste moment afgelast moesten worden, en hij echt gevaar begon te lopen, doet denken aan een spannend jongensboek, ware het niet dat het om leven of dood ging. Met enkele anderen vertrok hij brutaalweg, nagestaard door Duitsers, met een watervliegtuig richting Engeland, terwijl de piloot nog nooit zo’n watervliegtuig had bestuurd. Zo zijn alle hoofdpersonen in de verhalen herhaaldelijk door het oog van de naald gekropen, maar hebben ze de oorlog allemaal overleefd. Behalve Hilbrand Holtrop, de broer van de bekende kunstenaar Riemko Holtrop, die vlak na D-Day, ziek, met een rammelend vliegtuig en met slecht weer crashte voor de kust van Engeland. Een van de auteurs ziet in een aantal verhalen zeker een filmscenario. Wie weet komt het er nog eens van.



Stolpersteine in Borne
Wanneer de auteur van dit boek een huis betrekt in Oud-Borne, laat een buurvrouw haar een foto zien van een oud echtpaar, vroegere bewoners van dit huis. De man op de foto is Izak Zilversmit, een weduwnaar van 90 jaar, die in de oorlogsjaren, net als 75 andere Joodse mensen uit Borne werd weggevoerd en nooit meer terugkwam. Toen ze later in Berlijn struikelde over Stolpersteine (herdenkingsstenen, ingemetseld in de stoep voor de huizen, van waaruit Joden zijn weggevoerd), ontstond bij haar het idee om ook in Borne de herinnering aan de vroegere Joodse inwoners levend te houden. Gunter Demnig, de kunstenaar achter de Stolpersteine, was bereid zijn werkterrein naar Nederland uit te breiden. Zo werd Borne de eerste plaats in Nederland waar de kleine betonnen vierkanten van tien bij tien centimeter, met een messinglaag aan de bovenkant, waarop de gegevens over de voormalige bewoners weergegeven zijn, geplaatst zijn. Annette Evertzen mocht gebruik maken van de interviews die Jaap Grootenboer in de jaren tachtig had afgenomen bij oudere Bornernaren, waaronder enkele Joodse inwoners die de oorlog overleefd hadden. Deze interviews geven een inkijk in het dagelijks leven voor de oorlog binnen de Joodse gemeenschap in Borne, ook hoe de verhouding met de overige inwoners van Borne was. Ook Gé Nijkamp, kenner van de Bornse geschiedenis en geboren en getogen in Oud-Borne, waar veel Joden woonden, kon veel informatie toevoegen.
Aan alle Joodse families uit Borne zijn hoofdstukken gewijd. Met dit boek is de Joodse geschiedenis van Borne nu grotendeels beschreven.

zondag 2 mei 2010

Twente Kampioen!


(Foto: Twentsche Courant Tubantia)


Hier in Borne, op precies 10 kilometer van het stadion in Enschede, wordt nu om half vijf ’s middags gejuicht en getoeterd op straat, wordt vuurwerk (!?) afgestoken en verschijnen links en rechts vlaggen aan de huizen.
Wie, om het vanavond bij Studio Sport spannend te houden, de uitslag nog niet had willen weten, en niet zoals ik eenmalig 6 euro betaald heeft om de wedstrijd via Eredivisie Live te bekijken, komt bedrogen uit. Het is wel duidelijk wie er kampioen is geworden!

In 1926 werd Sportclub Enschede landskampioen. FC Twente, in 1965 opgericht na een fusie van Sportclub Enschede en Enschedese Boys, werd in 1969 derde, in 1972 en 1973 derde, in 1974 tweede, in 1988, 1989 en 1990 derde, in 1997 derde, in 2009 tweede en liefst 12x vierde en eindigde vrijwel altijd in het ’linkerrijtje’. Het moest er dus een keer van komen en dat historische moment is NU aangebroken. Ik probeer mijn zoons te feliciteren – aan het feesten op de Oude Markt in Enschede – maar er is niet door te komen. Het zal nog lang onrustig blijven in deze regio…

Website over stadspoorten Kampen

Remy Steller, ontwerper en/of webmaster van diverse websites, waaronder die van het Frans Walkate Archief en de Historische Vereniging voor de IJsseldelta Jan van Arkel heeft weer een nieuwe website ontworpen. Via www.koornmarktspoort.nl of www.broederpoort.nl of www.cellebroederspoort.nl kom je op een website over Kamper stadspoorten.

Op de site kun je kiezen voor Kamper poorten of voor Kamper prenten. Via Kamper poorten is informatie te lezen over 21 poorten die ooit in Kampen gestaan hebben. Bovendien zijn hier afbeeldingen te zien van details van stadsplattegronden van Kampen door de eeuwen heen waarop de poorten staan afgebeeld. Ook zijn er van een aantal poorten afbeeldingen van schilderijen en prenten te bekijken.
Via Kamper prenten kun je inzoomen op zo’n dertig stadsplattegronden van Kampen uit voornamelijk de 16de en 17de eeuw..

Hieronder een drietal afbeeldingen van Kamper poorten ruim honderd jaar geleden, afkomstig uit Kampen's heden en verleden (1904).