zondag 30 september 2012

Alles over de Piet Heinstraat


Ik kwam de website bij toeval tegen. Pietheinstraat.nl. Een Haagse straat, dat wel. Maar wie kent er in Overijssel websites of wiki’s over de geschiedenis van een straat? Ik heb al vaker aandacht besteed aan dergelijke sites waarop informatie verzameld wordt over een bepaald onderwerp. Een prachtig voorbeeld is Middelburg Dronk, of St. Anna ter Muiden of Tilburgers geboren in 1809. Soms is het eenmans/vrouwswerk, soms een initiatief van enkelingen, soms zit er een instelling achter. Gemeenschappelijk hebben deze websites dat er niet oeverloos vergaderd en ontworpen wordt, maar dat er gewoon begonnen wordt en men wel ziet wel waar het schip strandt. Enthousiasme en Eenvoud zijn de belangrijkste succesfactoren. En iedereen kan informatie aanleveren om de site completer te maken.

Maar terug naar de Piet Heinstraat in Den Haag. Vanaf 1880 wordt per tien jaar vermeld wie de panden bewoonde, voor een flink deel gaat het om winkels. De informatie is (nog) niet compleet, maar dat is ook het mooie van zo’n website, het is nooit af.

Sommige tijdschriften van historische verenigingen in Overijssel bevatten een rubriek b.v. Van Straat tot Straat, waarbij de geschiedenis van de straat (panden, bewoners) beschreven wordt. Kun je een mooie wiki van maken. Ook verschijnen er regelmatig boeken met soortgelijke historische informatie over buurten, buurtschappen en straten, ideaal om op internet te zetten, zodat iedereen nog ontbrekende gegevens kan toevoegen. Wie kent er voorbeelden?

woensdag 26 september 2012

Digitalisering Twentse kranten weer stap dichterbij


Al een tijdje is er sprake van een plan om Twentse kranten, die vanaf 1844 (Twentsche Courant) verschenen te digitaliseren. Uitgeverij Wegener, Stadsarchief Enschede en anderen werken hierbij samen. De regio Twente heeft nu een budget ter beschikking gesteld voor het uitwerken van een projectplan. Siebe Rossel (hij is antropoloog, historicus, publicist en tentoonstellingsmaker) gaat het project leiden. Het gaat om de digitalisering van liefst 3 miljoen krantenpagina’s en 1 miljoen foto’s. Na voltooiing van dit project zal er een enorm rijke bron aan historische informatie voor iedereen beschikbaar zijn. Hopelijk wordt er – zelfs in deze tijd van bezuinigingen – geld gevonden om de plannen helemaal uit te voeren.

Voor wie geïnteresseerd is in gegevens over en vindplaatsen van historische kranten in Twente, de OBD heeft ooit een overzicht gemaakt van in Overijssel verschenen Dag-, nieuws- en weekbladen.


dinsdag 25 september 2012

Enschede wint voor tweede keer de Gemeentelijke Landschapsprijs

De jaarlijks te vergeven Gemeentelijke Landschapsprijs van Overijssel wordt uitgereikt aan de gemeente die zich het voorgaande het best heeft ingezet voor de kwaliteit van het landschap in haar gemeente. De prijs bestaat uit een plaquette en een bedrag van € 5000. De jury bestaat uit vertegenwoordigers van Landschap Overijssel, Het Oversticht, Provincie Overijssel en een wethouder.

(foto: Landschap Overijssel)

Waarom Enschede de prijs kreeg is hier te lezen. De gemeente Enschede ontving de prijs ook al in 2007. Eerdere prijswinnaars:
2011 Steenwijkerland
2010 Staphorst
2009 Deventer
2008 Hellendoorn
2007 Enschede

woensdag 19 september 2012

Nog 5 kandidaten voor Libris Geschiedenis Prijs 2012

De Libris Geschiedenis Prijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De criteria zijn dat het boek een oorspronkelijk onderwerp heeft, prettig leesbaar is geschreven en op gedegen historisch onderzoek stoelt.

De Libris Geschiedenis Prijs is een initiatief van Historisch Nieuwsblad, Libris, NTR/VPRO, Rijksmuseum Amsterdam en de Volkskrant. Uit een lijst van meer dan driehonderd historische boeken heeft de jury eerst een longlist met 10 titels genomineerd, die nu dus gehalveerd is tot 5 titels die voor de overwinning gaan.

De jury van 2012 wordt gevormd door Henri Beunders, Carla Boos, Martine Gosselink, Johannes Houwink Ten Cate, Martin Sommer en Frans Smits. Juryvoorzitter is dit jaar Pieter Broertjes, burgemeester van Hilversum en voormalig hoofdredacteur van de Volkskrant.

Op 27 oktober 2012 wordt de Libris Geschiedenis Prijs 2012 uitgereikt door juryvoorzitter Pieter Broertjes tijdens de Nacht van de Geschiedenis in het Rijksmuseum. Aan de prijs is een bedrag van € 20.000 verbonden.

De vijf genomineerden:

Peter Raedts De ontdekking van de Middeleeuwen: geschiedenis van een illusie


Bart van der Boom We weten niets van hun lot: gewone Nederlanders en de Holocaust


Jan Willem Stutje Ferdinand Domela Nieuwenhuis: een romantische revolutionair


Jos Palm Moederkerk: de ondergang van Rooms Nederland


H.L. Wesseling De man die nee zei: Charles de Gaulle 1890-1970



maandag 17 september 2012

Regionale uitgaven 2012-15

Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.

Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2012-37

IAI’s 2012-15

Hoe God verscheen in Saksenland : Widukinds knieval voor Karel de Grote : met een korte geschiedenis van de Saksen en een gedeeltelijke vertaling van de 'Annales Regni Francorum' (Frankische Rijksannalen 753-804) / Dirk Otten ; [red.: Sybrand Buve]. - Deventer Universitaire Pers, 2012. - 175 p. – ISBN 9789079378081
Kijk ook hier.

Een uitgave van de Deventer Universitaire Pers, waarin de auteur een geheel andere visie geeft op de kerstening van Overijssel en de gebieden die tot het Saksenland gerekend worden, dan wij ons uit de schoolboekjes van vroeger kunnen herinneren. Het boek werd al op AI aangeboden (2012-36-150).


AI-tekst: Het Saksenland (Oost-Nederland en Noordwest-Duitsland) was nog niet gekerstend, toen de Franken begonnen met het uitbreiden van hun rijk. De eerste zendelingen die onder de Saksen werkten, zoals Lebuïnus, lukte het niet om het evangelie te verbreiden. Men gaf de voorkeur aan de eigen Germaanse godsdienst. Ook Karel de Grote maakte een misrekening, toen hij dacht de Saksen zonder veel problemen met geweld te kunnen onderwerpen en kerstenen. Het kostte hem 32 jaar, voordat de Saksen in 804 hun verzet staakten, ook al had hun aanvoerder Widukind zich in 785 laten dopen. De oorlogvoering was uiterst wreed: de leer van Gods liefde werd met terreur verbreid. Ook na hun capitulatie lieten de Saksen zich niet door prediking alleen bekeren: het was de relikwieëncultus die hen vooral aansprak. Achterin is een gedeeltelijke vertaling van de 'Annales Regni Francorum' (Frankische Rijksannalen) opgenomen. Op een heldere manier wordt deze in onze hedendaagse ogen verbijsterende geschiedenis, die voor Nederland van grote betekenis is geweest, uit de doeken gedaan. Geslaagde popularisering van wetenschappelijk onderzoek. Met voorin een jaartallenlijst, enkele kaartjes, illustraties in kleur en zwart-wit, een literatuurlijst en register.

Jonker in de 19e eeuw : George van Heeckeren van Wassenaer, de kleine heer van Twickel / Christine Sinninghe Damsté-Hopperus Buma. - Sinninghe Damsté Beheer, 2012. - 112 p. – ISBN 9789081912006. - € 19,50


De schrijfster deed gedurende een lange periode archiefonderzoek naar de jeugd van Marie (1855), George (1856) en Rodolphe (1858) van Heeckeren van Wassenaer. Zo heeft zij onder meer al hun speelgoed geïnventariseerd. Ze deed dit vooral vanuit haar interesse voor historische pedagogiek. Ze las hun kinderboeken en bestudeerde kasboeken, agenda’s, schriften en briefwisselingen in het huisarchief van Twickel. Dit resulteerde in ‘Jonker in de 19e eeuw, George van Heeckeren van Wassenaer, de kleine heer van Twickel’. Zijn opstellen en brieven zijn de basis voor dit boek. Deze geven niet alleen een beeld van het leven op een buitenplaats, maar ook inzicht in de opvoeding en educatie van kinderen uit adellijke families in de 19e eeuw.

Dit land vraagt om een boot : verhalen en gedichten uit de Kop van Overijssel / met medew. van Marjan Berk, Henk de Velde, Lucie de Lange ... [et al.]. - Zoetermeer : Free Musketeers etc., 2012. - 108 p. – ISBN 9789048425181


Niet de minste auteurs werkten mee aan deze bundel met verhalen en gedichten over de Kop van Overijssel: Marjan Berk, Jan en Geke Mateboer, Henk de Velde, Jannie Bakker, Dick Schlüter en vele anderen. Uiteraard hebben zij allen iets met de Kop. De grote diversiteit in onderwerp en stijl maakt het boekje zeer lezenswaardig.

Twaalf prominente Zwollenaren over Zwolle en over zichzelf / Adri van Drielen ; portretfoto's van Tom van Dijke ; schilderijen met Zwolse stadsgezichten van Gerrit Jansen. - D33 Publicaties, 2012. - 169 p. – ISBN 9789490470128. - € 17,50


Uitgebreide interviews met twaalf Zwollenaren over Zwolle en over zichzelf. Levensverhalen van Zwollenaren die zich hebben onderscheiden op hun vakgebied en meestal ook nog op diverse andere terreinen. Auteur was jarenlang journalist op de stadsredactie van De Stentor/Zwolse Courant.

Bernsboek : Wouter Berns schilderijen / [fotogr. schilderijen: BWPhoto, Herman IJssel ... et al. ; fotoreportage: Nanda Rave Fotografie ; biografisch essay: Herman Broers]. - Kampen : Ærie Uitgevers, 2012. - 103 p. – ISBN 9789078430094. - € 24,95


Een oeuvre-overzicht met ruim tachtig werken van de in Kampen woonachtige kunstschilder Wouter Berns (1970).

Losser laat je niet los! / [samenst. en teksten: Merel Thomése ; red.: Harry Dekkers ... et al. ; striptek.: Erik Wielaert ; foto's: Archief Historische Kring Losser ... et al.]. - Stichting Culturele Basisvorming Losser, 2012. - 62 p. – ISBN 9789090268279


Veel foto’s, korte teksten, strips in een uniek vormgegeven boek om aan jongeren in de gemeente Losser aan te bieden op het moment dat zij de basisschool verlaten. Een blijvende en tastbare herinnering dat een beeld van het verleden en het heden van de gemeente Losser schetst. Een prachtig voorbeeld voor andere historische verenigingen.

Ruwe diamanten / Martin Wichink. - [S.n.] : Aquazz, 2012. - 121 p. . – ISBN 9789490535674


De man die al jaren uit liefhebberij korte verhalen en gedichten schrijft heeft geen literaire hoogvlieger geproduceerd. Toch won hij al eerder prijzen. De bundel bevat beschrijvingen van alledaagse gebeurtenissen en zal vooral interessant zijn voor mensen uit het Sallandse die graag lezen over herkenbare situaties.













zondag 16 september 2012

De tijdloze wereld van Krishnamurti in Deventer en Ommen


Jiddu Krishnamurti (1895-1986), een uit India afkomstig wereldberoemd spiritueel leraar, kreeg in 1924 van baron van Pallandt het Kasteel Eerde bij Ommen en een deel van het landgoed Eerde in bezit. In hetzelfde jaar werd hier het eerste zogeheten Ster Kamp gehouden. Honderd jaar geleden schreef Krishnamurti zijn eerste boek. Reden voor tal van activiteiten in Deventer en Ommen. Lees verder op de website van Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek.

zaterdag 15 september 2012

Overijssel is provincie met meest gedifferentieerde politieke landschap

Het typische – of met een deftig woord ‘de identiteit’ - van Overijssel is zijn verscheidenheid. De landschappen: rivierenlandschap, de Heuvelrug, het Twentse coulissenlandschap, het waterrijke Noordwest Overijssel; de oude IJsselsteden, die ontstaan zijn door de handel en de nieuwe Twentse steden, groot geworden door de industrie; het platteland met overal landgoederen, kasteeltjes en voormalige havezaten, eertijds het domein van de Ridderschap. Zo kan ik nog wel even doorgaan.


Die verscheidenheid is ook terug te zien in het politieke landschap. Als we kijken naar de grootste partijen per gemeente is het noorden van Nederland rood gekleurd (PvdA) en liggen er grote blauwe dekens over de rest van Nederland (VVD). Alleen in Overijssel zien we een gedifferentieerder beeld.
Daar is de PvdA sterk in de IJsselstreek en in de Twentse steden, heeft de VVD het CDA verdrongen in de plattelandsgemeenten, maar de enige twee Nederlandse gemeenten waar het CDA nog de grootste is liggen wel in Overijssel. Ook CU en SGP hebben hun bolwerken in Overijssel en de laatste is zelfs de grootste in drie gemeenten.


Uitslag Provincie Overijssel in percentages (tussen haakjes 2010)
PvdA 24,7 (19,1)
VVD 23 (16,9)
CDA 13,7 (20,4)
SP 9,3 (9,3)
PVV 8,1 (12,6)
D66 6,6 (5,9)
CU 6,2 (6,2)
SGP 3 (2,5)
GL 1,8 (5,4)
50+ 1,5
PvdD 1,3 (0,9)

Top 5 percentages per partij in Overijssel


PvdA
Deventer 34,2
Enschede 30,9
Zwolle 29,7
Olst-Wijhe 29,3
Almelo 29

VVD
Tubbergen 33,5
Hof van Twente 32,6
Dinkelland 32,2
Raalte 29,7
Wierden 29,2

PVV
Almelo 12,6
Losser 11,2
Twenterand 10,4
Enschede 10,3
Haaksbergen 8,9

SP
Hengelo 13,1
Oldenzaal 11,7
Enschede 11,6
Almelo 11,2
Losser 10,9

CDA
Tubbergen 29,7
Dinkelland 26
Hellendoorn 23
Wierden 22,4
Twenterand 21,9

D66
Deventer 9,6
Zwolle 9,3
Enschede 8,7
Oldenzaal 7,6
Hengelo 7,6

ChristenUnie
Zwartewaterland 17,1
Staphorst 16,6
Kampen 14,8
Hardenberg 13,1
Rijssen-Holten 12,7

SGP
Staphorst 32,6
Rijssen-Holten 24,8
Zwartewaterland 20,9
Kampen 11
Twenterand 4,2

GroenLinks
Deventer 3,3
Zwolle 3,2
Olst-Wijhe 2,3
Enschede 2,2
Hengelo 1,8

Partij vd Dieren
Deventer 1,9
Zwolle 1,8
Enschede 1,8
Hengelo 1,6
Olst-Wijhe 1,5

50Plus
Losser 2,5
Haaksbergen 2,2
Almelo 1,9
Hengelo 1,7
Dinkelland 1,7

woensdag 12 september 2012

Willem de Wijk en het Holtingerzand

Ik krijg altijd veel meer reacties per mail dan rechtstreeks op het blog. Dat ligt waarschijnlijk aan het soort blogposts, waarbij niet vaak om de mening van de lezer gevraagd wordt. De e-mails gaan dan ook meestal over het onderwerp waar ik over schreef: aanvullende informatie of juist een vraag naar specifieke informatie. Dat laatste geldt niet alleen voor dit blog maar ook voor een ander OBD-blog Overijssel – Plaatsbeschrijvingen 1880-1940, waarop ‘gedigitaliseerde’ (gescande) geïllustreerde gidsen en andere plaatsbeschrijvingen te vinden zijn. Ik kreeg een reactie van een mevrouw die van plan was een van de beschreven routes uit de Gids voor Steenwijk en omstreken uit 1909 na te lopen. Zij had daar een speciale reden voor, want haar grootvader Willem de Wijk had ooit een gedicht geschreven over het Holtingerzand dat in de buurt van de route is gelegen:

Afbeelding: Uit Gids voor Steenwijk en omstreken (1909)

Het Holtinger zand

Het Holtinger zand! ’t Ligt aan den weg verloren
en doet vergeten eeuwen weer herrijzen.
Je komt er als ge ’t pad neemt naar den toren.
Ge kent het niet? Kom mee, ik zal ’t u wijzen.

Je gaat voorbij de smidse, waar ’t vroolijk rinkingt,
dan langs wat weiland, hakhout, brem en hei
tot aan de plek waar links een pad ontspringt.
Daar hoorde ik eens den nachtegaal in Mei.

Je slaat dien zijtak in – de zeeden ruischt er –
totdat ge een breeden mullen zandweg kruist.
Soms blijft ge een wijle stilstaan en beluistert
den wind, die gonzend door de kruinen suist.

Ge zijt dan reeds een eind voorbij den molen,
die met den toren ’t landschap overheerscht,
maar de eerste ligt van waar ge komt verscholen.
Hij zal U wel verrassen, voor het eerst.

Ge kruist dan ruiterweg en ’t rijwielpad
en klimt den heuvel op, den Havelterberg.
Is het het opene, het ruime, dat
U aangrijpt en ontroert tot in het merg?

Eerst komt wat groene schraalheid en een geitje,
een korenveldje, koeien en een wed,
daarna wat dunne berkjes op een rijtje,
totdat ge Uw voeten op het heipad zet.

Aan ’t eind der glooiing wordt Uw voetstap loomer,
het boschje links kan U maar matig boeien,
doch rechts ligt de bekroning van den zomer,
wanneer purpren heidebloemen bloeien.

En op den top welk innig vergezicht
en aan den einder wat een sterke lijnen!
Door witte wolken stort ivoren licht.
De vennen blinken blauw met gouden schijnen.

Patrijzen vluchten luidruchtig als ge nadert
en in de diepte speurt ge een plaggendak,
dat juist nog uitkomt boven het gebladert,
waar zonlicht zilfert door een wolkenwak.

Het Hunnehuis noodt U tot even rusten:
ruimte genieten vordert ook bezinning.
Dan hecht het landschapsbeeld zich in ’t bewuste
en schept ge een vorm van geestelijke ontginning.

Het is niet ver meer langs de karrespooren.
Reeds nadert gij het bosch van donkere dennen
bij ’t Holtingerzand. Dat ligt aan den weg verloren:
de vreemdling ziet het niet; men moet het kennen.

Het is een nauwe kom, aan ’t oog onttrokken,
een woestenij van laaiend, verblindend geel zand.
Zwerfkeien liggen verspreid, vormlooze brokken,
als neergesmakt door een titanenhand.

Ge kunt hier rustig heel den dag vertoeven
met niets dan zand en ’t blakerende licht.
Ge hoort den wind soms door het helmgras zoemen
en doet van puur genot Uw oogen dicht.

Vermoedt gij wat de gronden hier bevatten,
tientallen eeuwen vóór de Batavieren?
De geologen delven er hun schatten:
speerpunten en in steen gestolde dieren.

Het Holtingerzand. ’t Ligt aan den weg verloren.
Gij vindt het wel, ‘k heb U erheen getroond.
Ondergaat ge er een deel der verrukking, die mij werd beschoren,
dan, wandelaar, weet ik mijn moeite naar waarde beloond.

(Willem de Wijk, 15 Maart 1943)

De kleindochter van Willem de Wijk voerde haar plan uit en schreef mij over haar belevenissen. De locatie van de smidse, genoemd aan het begin van het gedicht, wist ze met hulp van een ingezetene van Havelte terug te vinden. Maar daarmee hield het op, de oorspronkelijke route was in de tijd opgelost. De wandeling was er niet minder fraai om.

Intussen had ik al eens gegoogeld op Willem de Wijk. Hij komt voor in DBNL, waar niet zijn bundel Vonken uit den haard (1946) vermeld wordt. Deze is wel te vinden in Worldcat, waar ook blijkt dat Willem de Wijk een liefhebber was van literatuur. Hij correspondeerde o.a. met Adama van Scheltema, Willem Moll en Willem Kloos. Zijn naam duikt op verschillende plekken op maar nergens is een biografische schets over hem te vinden.

Gelukkig was zijn kleindochter bereid een en ander over Willem de Wijk op papier te zetten:


Willem de Wijk (1892-1974)

Willem Hilbrandus de Wijk werd geboren in Nieuwe Pekela op 20 september 1892 en overleed in Meppel op 15 maart 1974. Zijn beroep was handelscorrespondent. Hij was getrouwd met Lena Jongman uit Sappemeer, en ze hadden twee zoons, Erik en Einar, beide geboren in Meppel.
In oktober 1919 is hij als correspondent moderne talen gaan werken bij Stheeman in Meppel (Brocades & Stheeman, later Gist-Brocades). In 1922 bij zijn trouwen woonde hij in Staphorst (volgens de huwelijksakte). Het is aannemelijk dat ze al direct na hun trouwen zijn verhuisd naar de Willem Barentszstraat in Meppel, gezien het feit dat hun oudste kind daar werd geboren.
In het algemeen was hij een belezen, maar ook eigenzinnige man. Bij Brocades is hij later op staande voet ontslagen omdat hij weigerde een stuk te vertalen omdat daar volgens hem leugens in stonden. Hij was ook vaak werkloos in de twintiger en dertiger jaren, waardoor het gezin het niet altijd even makkelijk had. Waarschijnlijk is hij uiteindelijk als gemeenteambtenaar geeindigd.
Willem de Wijk heeft tientallen jaren gedichten geschreven; een aantal hiervan werd ook gepubliceerd in o.a. Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift en De Nieuwe Gids; niet zelden ging hier een briefwisseling met Willem Kloos aan vooraf, waarbij ook geregeld gedichten werden afgewezen. In het Letterkundig Museum bevindt zich een deel van deze briefwisseling. Verder verscheen er in november 1946 een dichtbundel van zijn hand, Vonken uit den haard (uitgeverij J.A. Boom & Zoon te Meppel).
Overigens speelde hij graag piano, en was hij dol op klassieke muziek; vooral Beethoven had zijn warme voorkeur.
Tot zijn dood heeft hij met zijn vrouw in Meppel gewoond. Jaren aan de Julianastraat, daarna aan de De Vissersingel.
In Meppel was hij bevriend met schilder Anthony Keizer; vaak trokken zij samen het veld in, temeer omdat Keizer het prettiger vond zijn (vele) landschappen in gezelschap te schilderen. Willem en zijn vrouw Lena hadden thuis een aantal tekeningen en schilderijen, gekregen van Keizer. Keizer en Willem de Wijk hielden allebei zeer van het Drentse landschap, met name de omgeving van de Havelterberg trok Willem zeer. Zijn gedicht over Het Holtingerzand is hiervan een illustratie."

Tot zover deze biografie opgetekend door zijn kleindochter.

Tot slot: op internet staat een opmerkelijk geschrift van Willem de Wijk, waarin hij – overigens in fraaie bewoordingen – te keer gaat tegen Ds. Vos en de echte literatuur (Strindberg, Shelley) verdedigt t.o.v. in die tijd populaire schrijvers als Lagerlöf en Barclay. Hij schrijft: ‘Ik ken lieden, die vier of vijf talen kennen en hun vrijen tijd niet beter weten door te brengen dan in een café met een strijkje; individuen, die met al hun talenkennis volkomen onbeduidende materialisten zijn en leeghoofden. Doch er zijn er ook met een prachtig gemoedsleven, hoogstaande en talentvolle menschen, die echter geen enkele vreemde taal kennen. Aan het oordeel van dezulken hecht ik meer waarde dan aan dat van talensprekende imbécielen.’

Deze Willem de Wijk is volgens mij een nader onderzoek waard.

zondag 9 september 2012

Topografische kaart van 1849 (19): Bathmen en omgeving

Een van de meest bijzondere kaarten uit de Overijssel Collectie is de Topografische kaart van Overijssel, 1849, vervaardigd in opdracht van de provincie Overijssel. Door de systematische kartering door het Kadaster en triangulatie van Krayenhoff konden er toen voor het eerst kaarten op grote schaal gemaakt worden, die ook nog nauwkeurig waren. Deze kaart was de eerste kaart van Overijssel, waarop o.m. gedetailleerd grondgebruik en administratieve grenzen werden weergegeven. De kaart is in 32 katernen op linnen geplakt.
Deze kaart, die vrij zeldzaam is, verscheen zo'n tien jaar eerder dan de bekende Topografische Militaire Kaart.

Hieronder twee katernen met het gebied rond Bathmen en daaronder een kaartgedeelte in detail. Klik erop voor vergroting.



In dezelfde tijd dat deze kaart tot stand kwam gaf A.J. van der Aa zijn Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden uit (1839-1851) met topografische beschrijvingen. Dit 13-delige woordenboek is tegenwoordig full-text op Google Books te vinden.

Van steden, dorpen en zelfs veel gehuchten, maar ook van rivieren en andere geografische namen is in dit naslagwerk een beschrijving te vinden, die de toenmalige situatie weergeeft. Een aantal voorbeelden:
Bathmen
Dorth(erbeek)
Arkelstein
Schipbeek

dinsdag 4 september 2012

Zet je foto’s van het Overijssels landschap op de kaart

IJstijdenlandschap bij Markelo (foto: Michiel Pothoff)


Landschap Overijssel bestaat 80 jaar en geeft daarom onder meer een boek uit, dat getiteld is: De landschappen van Overijssel. Het boek, waarin 34 karakteristieke landschappen van Overijssel worden besproken ‘aan de hand van beeldend kaartmateriaal, aansprekende foto’s en prachtige verhalen’, verschijnt op 27 september en kost € 24,95.

Ook komt er een reizende fototentoonstelling van landschapsfotograaf Michiel Pothoff van de 34 landschapstypen die je kunt vinden in Overijssel De opening vindt plaats in de Grote of Michaelskerk in Zwolle. Lees verder

En verder biedt Landschap Overijssel de mogelijkheid om uw eigen foto’s van de Overijsselse landschappen te uploaden en daarmee uw foto’s en (eventueel) het verhaal met anderen te delen.

zondag 2 september 2012

Verkiezingen Tweede Kamer – historisch overzicht uitslagen Overijssel

Voor wie het interesseert hieronder een historisch overzicht van de verkiezingsuitslagen voor de Tweede Kamer wat betreft de gemiddelde percentages per partij in de provincie Overijssel. De gegevens zijn afkomstig van Nederlandse verkiezingsuitslagen 1918-nu, alwaar nog veel meer uitslagen te vinden zijn. Gekozen is voor 1989 als startdatum omdat vóór dat jaar het ‘partijenlandschap’ nogal verschilde van de tegenwoordige situatie.

Klik erop voor vergroting

zaterdag 1 september 2012

Herman van der Worp (1849-1941), kunstenaar te Delden, in the picture


H.W. (Herman) van der Worp was al 57 toen hij in 1904 vanuit Zutphen in Delden kwam wonen. Toch werd hij een bekende Deldenaar. Dit had hij mede te danken aan het feit dat hij 92 jaar oud is geworden.
Herman Haverkate schreef in 1975 in Krabbels op oude ansichten zijn jeugdherinneringen aan Van der Worp op: ‘Hij leek een profeet uit het oude testament. Hij had een lange zijdeachtige baard en een plechtige snor. Sommige jongens dachten dat hij een broer was van Sinterklaas. s‘Winters zag je hem niet; dan bleef hij in de buurt van de warme kachel; zo jong was hij niet meer. Zijn atelier stond aan de Zaagmolenweg, achter Hotel Carelshaven. Hij was kunstschilder. Niemand wist waar hij vandaan kwam , noch hoe hij de kost verdiende, want we konden ons niet voorstellen dat je met schilderen van bomen overeind kon blijven in de struggle for life’.
Van der Worp ‘logeerde’ zo’n 35 jaar achtereen in Hotel Carelshaven. Hij had daar zijn eigen kamer. Op een speciaal geconstrueerde driewieler, waarop hij zijn schildersattributen kwijt kon, reed hij door Delden en struinde hij de omgeving af op zoek naar een stek om te schilderen. Zijn atelier had de baron van Twickel speciaal voor hem laten bouwen. De pacht van 30 gulden per jaar werd in meer dan dertig jaar tijd nooit verhoogd. Aan zijn overlijden in 1941 werd in diverse kranten aandacht besteed.

De Stichting Cultureel Erfgoed Hof van Twente besloot meer aandacht te besteden aan de karakteristieke schilder. Een tentoonstelling op twee plekken in Delden en een boek, dat op 9 september verschijnt, zijn het resultaat. In het boek, dat tevens fungeert als oeuvrecatalogus, wordt het leven van ‘de zonderlinge figuur’ ontrafelt. Voor de website Wieiswie-in-Overijssel schreef Gert Banis een biografie over Herman van der Worp.