Dit weblog houdt een beetje vakantie en geniet o.a. van filmpjes op YouTube zoals onderstaande, wel toepasselijk voor de tijd van het jaar.
donderdag 29 december 2011
woensdag 21 december 2011
Helligen Hendrik en kerstkaarten
Ook zo’n liefhebber van de kerstsfeer? Alles weer tevoorschijn halen vanuit de meest ontoegankelijke uithoeken van het huis. Lampjes die het niet doen, een scheve kerstboom. Maar als het dan eenmaal staat, heeft het wel wat. Totdat alles weer afgebroken moet worden….
Helligen Hendrik heeft het ook niet zo op kerst en speciaal niet op kerstkaarten.
Helligen Hendrik heeft het ook niet zo op kerst en speciaal niet op kerstkaarten.
maandag 19 december 2011
Archie 2011, de mooiste aanbouw van Twente
Tussen de lange rij prijzen en andere ‘awards’ die tegen het einde van het jaar worden uitgedeeld zat de prijs voor de mooiste aanbouw van Twente. Waarvoor? Inderdaad, de mooiste aanbouw: een serre, een extra kamer of een uitgebouwde keuken. De prijs is een initiatief van Architectuurcentrum Twente.
61 woningeigenaren zonden tekeningen en foto’s van hun (vaak zelf ontworpen) aanbouwen in, waarvan er 21 genomineerd werden door een vakjury. Vervolgens kon er door het publiek gestemd worden. Hieronder de top 3 in volgorde van meeste aantal stemmen. Kijk hier voor de uitslag en kijk hier voor foto’s van de bouwsels. Wie er aan denkt te gaan uitbreiden kan wellicht ideeën opdoen.
61 woningeigenaren zonden tekeningen en foto’s van hun (vaak zelf ontworpen) aanbouwen in, waarvan er 21 genomineerd werden door een vakjury. Vervolgens kon er door het publiek gestemd worden. Hieronder de top 3 in volgorde van meeste aantal stemmen. Kijk hier voor de uitslag en kijk hier voor foto’s van de bouwsels. Wie er aan denkt te gaan uitbreiden kan wellicht ideeën opdoen.
zaterdag 17 december 2011
Schrijversinfo.nl van Mats Beek wordt door KB eeuwig bewaard
‘Born digital erfgoed’ wordt het genoemd. Informatie die op websites is te vinden en niet in boekvorm of op een andere analoge wijze gepubliceerd is. Hoeveel belangrijke websites zijn er al verdwenen? Natuurlijk kun je via Internet Archive(nog) veel terugvinden, maar lang niet alles.
Docent Nederlands Mats Beek uit Veenendaal was er al vroeg bij met zijn website Schrijversinfo. Zo’n jaar of tien geleden was zijn opvallend geel-rood gekleurde website de enige plek op internet waar je uitgebreide informatie kon vinden over ‘Overijsselse’ schrijvers als Belcampo of Aar van de Werfhorst. Over meer dan 450 auteurs heeft Mats Beek zeer uitgebreide informatie verzameld: werken van de auteurs, publicaties over de auteurs, (biografische) feiten en wetenswaardigheden, citaten, links, bronnen, afbeeldingen etc. Ga maar eens naar de homepage en ga op onderzoek uit. Onvoorstelbaar wat je allemaal tegenkomt aan informatie. Alles bijhouden over al die auteurs moet heel veel tijd kosten. En dan houdt Mats Beek ook nog een dagelijks weblog bij.
Zeer terecht dat de Koninklijke Bibliotheek in het kader van de webarchivering heeft besloten Schrijversinfo duurzaam te bewaren en raadpleegbaar te houden.
De volgende auteurs, die in Overijssel geboren zijn, of er langere tijd gewoond hebben, staan op Schrijversinfo:
Willem Barnard (Guillaume van der Graft) – H.P. Schönfeld Wichers (Belcampo) – J.C. Bloem – Willem Brakman – Josef Cohen – Jan Cremer – Bob Spoelstra (A. den Doolaard) – J.K. van Eerbeek – Clara Eggink – Rhijnvis Feith – Ida Gerhardt – H. van Grevelingen – Etty Hillesum – Rutger Kopland – Clara Feyoena van Raesfelt van Sytzama – Willem Wilmink.
Docent Nederlands Mats Beek uit Veenendaal was er al vroeg bij met zijn website Schrijversinfo. Zo’n jaar of tien geleden was zijn opvallend geel-rood gekleurde website de enige plek op internet waar je uitgebreide informatie kon vinden over ‘Overijsselse’ schrijvers als Belcampo of Aar van de Werfhorst. Over meer dan 450 auteurs heeft Mats Beek zeer uitgebreide informatie verzameld: werken van de auteurs, publicaties over de auteurs, (biografische) feiten en wetenswaardigheden, citaten, links, bronnen, afbeeldingen etc. Ga maar eens naar de homepage en ga op onderzoek uit. Onvoorstelbaar wat je allemaal tegenkomt aan informatie. Alles bijhouden over al die auteurs moet heel veel tijd kosten. En dan houdt Mats Beek ook nog een dagelijks weblog bij.
Zeer terecht dat de Koninklijke Bibliotheek in het kader van de webarchivering heeft besloten Schrijversinfo duurzaam te bewaren en raadpleegbaar te houden.
De volgende auteurs, die in Overijssel geboren zijn, of er langere tijd gewoond hebben, staan op Schrijversinfo:
Willem Barnard (Guillaume van der Graft) – H.P. Schönfeld Wichers (Belcampo) – J.C. Bloem – Willem Brakman – Josef Cohen – Jan Cremer – Bob Spoelstra (A. den Doolaard) – J.K. van Eerbeek – Clara Eggink – Rhijnvis Feith – Ida Gerhardt – H. van Grevelingen – Etty Hillesum – Rutger Kopland – Clara Feyoena van Raesfelt van Sytzama – Willem Wilmink.
woensdag 14 december 2011
Regionale uitgaven 2011-19
Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs/collectievormers in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-51
IAI’s 2011-19
Overijsselse waterstaat in de kaart gekeken / D.M. van der Schrier. - Kampen : IJsselacademie, 2011. – 240 p. – ISBN 9789066972131. - € 28,25
In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden gaat het om West-Overijssel. De auteur stuitte bij zijn werkzaamheden als ingenieur bij de provincie Overijssel, belast met de portefeuille waterhuishouding in de periode 1963-1990, bij herhaling op verschijnselen die nieuwsgierig maakten naar de geschiedkundige achtergrond. De historisch-geografische studies die hij vervolgens publiceerde in tijdschriften of jaarboeken, waren vaak van nut bij de uitwerking van nieuwe waterstaatkundige projecten, en worden nu voor het eerst gebundeld en zijn speciaal voor deze uitgave geactualiseerd, aangepast en waar nodig verduidelijkt. Mooie uitgave met veel kaarten en illustraties. Zie ook de website van de IJsselacademie.
Mooi Deventer : de ontdekking van de groene ruimte. - Deventer : Stichting Open Boek, 2011. – 208 p. – ISBN 9789081343961. - € 27,50
Deventer werd uitgeroepen tot zowel Groenste stad van Nederland als Groenste stad van Europa en wil met dit boek laten zien, dat die uitverkiezing terecht is. Het boek bevat veel foto’s, maar ook interviews met Deventernaren, die op hun eigen manier een bijdrage hebben geleverd aan de groene stad, wijken, dorpen en buurtschappen.
Op taalsafari in Zwolle / Girbe Buist. – Nijkerk : Contour, 2011. – 48 p. – ISBN 9789461320049. – € 5,-
De taalsafari is een wandeling langs Zwolse musea en monumenten, die te koppelen zijn aan spreekwoorden en uitdrukkingen uit onze taal. Zo wordt bijvoorbeeld verklaard waar ‘steen en been klagen’ vandaan komt, of ‘de hond in de pot vinden’. Verspreid over de wandeling is er ook een aantal volksverhalen in het boekje opgenomen. Zie ook Weblog Zwolle.
Ik zal u een beeld stellen : Een blik terug / Gerrit de Munnik. - Amsterdam : Pêche Melba, 2011. – 84 p. – ISBN 9789069310008. - € 13,-
Oud-leraar Engels en geschiedenis De Munnik beschrijft het leven van zijn ouders, grootouders en hun tijdgenoten in Kampen vanaf ongeveer 1850. Behalve voor het wel en wee van zijn familie is er ook aandacht voor onderwerpen als stadsboeren, sigarenmakers, kleine middenstanders, politici en karakteristieke dorpsgenoten.
De adelaar leeft / Rutger van Reysen. - Leeuwarden : Elikser, 2011. – 156 p. – ISBN 9789089543356. - € 16,50
Flaptekst: Waarom voetbal en waarom uitgerekend deze club? Dat vraagt de auteur zich af als hij op een koude winteravond naar slecht voetbal met tegenvallend resultaat zit te kijken. In zijn zoektocht naar het ontstaan van zijn clubliefde laat hij de lezer, aan de hand van herinneringen en anekdotes, kennis maken met kleurrijke personages en bovenal met een zeer bijzondere voetbalclub. Hij vertelt smakelijke verhalen, haalt herinneringen op aan weergaloze doelpunten en beschrijft heroïsche momenten uit de clubhistorie.
Uit en tot elkaar : geschiedenis van twee kerken in Dalfsen / Historische Werkgroep Protestantse Gemeente Dalfsen. - Delden : Stichting Bedehuizen Overijssel en Flevoland, 2011. – 183 p. – ISBN 9789074834001. - € 17,50
De geschiedenis van twee afzonderlijke kerkgenootschappen, die in 2008 fuseerden, gecombineerd in één uitgave weergegeven.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-51
IAI’s 2011-19
Overijsselse waterstaat in de kaart gekeken / D.M. van der Schrier. - Kampen : IJsselacademie, 2011. – 240 p. – ISBN 9789066972131. - € 28,25
In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden gaat het om West-Overijssel. De auteur stuitte bij zijn werkzaamheden als ingenieur bij de provincie Overijssel, belast met de portefeuille waterhuishouding in de periode 1963-1990, bij herhaling op verschijnselen die nieuwsgierig maakten naar de geschiedkundige achtergrond. De historisch-geografische studies die hij vervolgens publiceerde in tijdschriften of jaarboeken, waren vaak van nut bij de uitwerking van nieuwe waterstaatkundige projecten, en worden nu voor het eerst gebundeld en zijn speciaal voor deze uitgave geactualiseerd, aangepast en waar nodig verduidelijkt. Mooie uitgave met veel kaarten en illustraties. Zie ook de website van de IJsselacademie.
Mooi Deventer : de ontdekking van de groene ruimte. - Deventer : Stichting Open Boek, 2011. – 208 p. – ISBN 9789081343961. - € 27,50
Deventer werd uitgeroepen tot zowel Groenste stad van Nederland als Groenste stad van Europa en wil met dit boek laten zien, dat die uitverkiezing terecht is. Het boek bevat veel foto’s, maar ook interviews met Deventernaren, die op hun eigen manier een bijdrage hebben geleverd aan de groene stad, wijken, dorpen en buurtschappen.
Op taalsafari in Zwolle / Girbe Buist. – Nijkerk : Contour, 2011. – 48 p. – ISBN 9789461320049. – € 5,-
De taalsafari is een wandeling langs Zwolse musea en monumenten, die te koppelen zijn aan spreekwoorden en uitdrukkingen uit onze taal. Zo wordt bijvoorbeeld verklaard waar ‘steen en been klagen’ vandaan komt, of ‘de hond in de pot vinden’. Verspreid over de wandeling is er ook een aantal volksverhalen in het boekje opgenomen. Zie ook Weblog Zwolle.
Ik zal u een beeld stellen : Een blik terug / Gerrit de Munnik. - Amsterdam : Pêche Melba, 2011. – 84 p. – ISBN 9789069310008. - € 13,-
Oud-leraar Engels en geschiedenis De Munnik beschrijft het leven van zijn ouders, grootouders en hun tijdgenoten in Kampen vanaf ongeveer 1850. Behalve voor het wel en wee van zijn familie is er ook aandacht voor onderwerpen als stadsboeren, sigarenmakers, kleine middenstanders, politici en karakteristieke dorpsgenoten.
De adelaar leeft / Rutger van Reysen. - Leeuwarden : Elikser, 2011. – 156 p. – ISBN 9789089543356. - € 16,50
Flaptekst: Waarom voetbal en waarom uitgerekend deze club? Dat vraagt de auteur zich af als hij op een koude winteravond naar slecht voetbal met tegenvallend resultaat zit te kijken. In zijn zoektocht naar het ontstaan van zijn clubliefde laat hij de lezer, aan de hand van herinneringen en anekdotes, kennis maken met kleurrijke personages en bovenal met een zeer bijzondere voetbalclub. Hij vertelt smakelijke verhalen, haalt herinneringen op aan weergaloze doelpunten en beschrijft heroïsche momenten uit de clubhistorie.
Uit en tot elkaar : geschiedenis van twee kerken in Dalfsen / Historische Werkgroep Protestantse Gemeente Dalfsen. - Delden : Stichting Bedehuizen Overijssel en Flevoland, 2011. – 183 p. – ISBN 9789074834001. - € 17,50
De geschiedenis van twee afzonderlijke kerkgenootschappen, die in 2008 fuseerden, gecombineerd in één uitgave weergegeven.
dinsdag 13 december 2011
Bestemming gezocht voor schetsboek
Er zijn laatbloeiers en vroegbloeiers. Onlangs zag ik nog in een filmpje Clarence Seedorf als zestienjarige optreden in een interview. Alsof er een veteraan aan het woord was. Robert Kemper Alferink uit Haarle (bij Hellendoorn) begon al op veertienjarige leeftijd een, inmiddels indrukwekkende, bibliotheek op te bouwen van ‘regionalia’. Het moesten wel eerste drukken en gave exemplaren zijn. Hij verdiepte zich bovendien in de geschiedenis van Haarle en verre omstreken en schreef daar boeken en artikelen over. Zo raakte hij al snel verzeild in het wereldje van (amateur)-historici en historische verenigingen, dat vooral bevolkt wordt door ‘ouderen’, om de term VUT-ter eens te vermijden. Anno 2012, vierentwintig jaar oud, behoort hij tot de ‘invloedrijkste’ personen in deze wereld van geschiedenis en erfgoed. Hij is bestuurslid van diverse historische- en erfgoedverenigingen en (hoofd)redacteur van historische tijdschriften en jaarboeken. Lees meer over hem op zijn prachtige website.
Het werd tijd om Robert eens onder de aandacht te brengen op dit weblog. Er is nu een directe aanleiding. Altijd op zoek naar bijzondere antiquarische werken, werd hem een schetsboek aangeboden van de hand van de zoon van de bekende Zwolse schrijver en dichter Rhijnvis Feith. Het bevat 51 getekende kopieën van schilderijen van de 17de eeuwse schilder Adriaen van Ostade. Van betreffende Louis Rhijnvis Feith zijn twee schilderijen bekend. De schetsen fungeerden waarschijnlijk als vingeroefening voor zijn schilderijen. Een bijzonder schetsboek dat toch voor Overijssel behouden zou moeten blijven. Hij hoopt dan ook dat bijvoorbeeld iemand (of een instelling) uit Zwolle het van hem over wil nemen en het in een collectie wil opnemen. Lees hierover het artikel in De Stentor.
Nog iets. Ik weet dat Robert ‘soortgenoten’ van zijn leeftijd (mag je ruim zien) zoekt om een soort jongerenclub van liefhebbers van (streek)geschiedenis en erfgoed te beginnen. Reageren kan op zijn website.
Het werd tijd om Robert eens onder de aandacht te brengen op dit weblog. Er is nu een directe aanleiding. Altijd op zoek naar bijzondere antiquarische werken, werd hem een schetsboek aangeboden van de hand van de zoon van de bekende Zwolse schrijver en dichter Rhijnvis Feith. Het bevat 51 getekende kopieën van schilderijen van de 17de eeuwse schilder Adriaen van Ostade. Van betreffende Louis Rhijnvis Feith zijn twee schilderijen bekend. De schetsen fungeerden waarschijnlijk als vingeroefening voor zijn schilderijen. Een bijzonder schetsboek dat toch voor Overijssel behouden zou moeten blijven. Hij hoopt dan ook dat bijvoorbeeld iemand (of een instelling) uit Zwolle het van hem over wil nemen en het in een collectie wil opnemen. Lees hierover het artikel in De Stentor.
Nog iets. Ik weet dat Robert ‘soortgenoten’ van zijn leeftijd (mag je ruim zien) zoekt om een soort jongerenclub van liefhebbers van (streek)geschiedenis en erfgoed te beginnen. Reageren kan op zijn website.
zondag 11 december 2011
Topografische kaart van 1849 (8): Zwolle-Oost
Een van de meest bijzondere kaarten uit de Overijssel Collectie is de Topografische kaart van Overijssel, 1849, vervaardigd in opdracht van de provincie Overijssel. Door de systematische kartering door het Kadaster en triangulatie van Krayenhoff konden er toen voor het eerst kaarten op grote schaal gemaakt worden, die ook nog nauwkeurig waren. Deze kaart was de eerste kaart van Overijssel, waarop o.m. gedetailleerd grondgebruik en administratieve grenzen werden weergegeven. De kaart is in 32 katernen op linnen geplakt.
Deze kaart, die vrij zeldzaam is, verscheen zo'n tien jaar eerder dan de bekende Topografische Militaire Kaart.
Hieronder het katern met het gebied ten oosten van Zwolle met daaronder het kaartgedeelte in detail.
In dezelfde tijd dat deze kaart tot stand kwam gaf A.J. van der Aa zijn Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden uit (1839-1851) met topografische beschrijvingen. Dit 13-delige woordenboek is tegenwoordig full-text op Google Books te vinden.
Van steden, dorpen en zelfs veel gehuchten, maar ook van rivieren en andere geografische namen is in dit naslagwerk een beschrijving te vinden, die de toenmalige situatie weergeeft. Enkele voorbeelden:
Boschwijk
De Lichtmis
Deze kaart, die vrij zeldzaam is, verscheen zo'n tien jaar eerder dan de bekende Topografische Militaire Kaart.
Hieronder het katern met het gebied ten oosten van Zwolle met daaronder het kaartgedeelte in detail.
In dezelfde tijd dat deze kaart tot stand kwam gaf A.J. van der Aa zijn Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden uit (1839-1851) met topografische beschrijvingen. Dit 13-delige woordenboek is tegenwoordig full-text op Google Books te vinden.
Van steden, dorpen en zelfs veel gehuchten, maar ook van rivieren en andere geografische namen is in dit naslagwerk een beschrijving te vinden, die de toenmalige situatie weergeeft. Enkele voorbeelden:
Boschwijk
De Lichtmis
vrijdag 9 december 2011
ArtOverijssel, nieuwe website met Overijsselse kunstenaars
Aanleiding was het afscheid van voorzitter Geert Jansen, tevens oud-Commissaris van de Koningin in Overijssel. Het PBC-fonds schonk haar voorzitter een eigentijds cadeau. Geen fiets, reischeque of schilderij, maar een website, genaamd ArtOverijssel.nl. Vanmiddag werd de website ‘gelanceerd’ door de huidige Commissaris van de Koningin Ank Bijleveld.
Op de website kun je nieuw werk (het oudste kunstwerk is in 1992 vervaardigd) van enkele tientallen hedendaagse Overijsselse kunstenaars bekijken. De website ArtOverijssel gaat periodiek vernieuwd worden.
dinsdag 6 december 2011
6 december 1961: Dijkdoorbraak Vecht bij Gramsbergen
Flickr is een mooie website om af en toe eens te grasduinen tussen de miljoenen foto’s. Om te zoeken op plaatsen, onderwerpen of op datum. Vandaag kwam ik onderstaande foto tegen van 6 december 1961, precies vijftig jaar geleden. De foto is afkomstig uit de beeldbank van het Nationaal Archief en rechtenvrij.
De Zwolse Courant meldde:
Nederlandse en Duitse boeren, maar ook douane-ambtenaren aan de Nederlands-Duitse grens nabij Gramsbergen hebben gisteren de strijd opgegeven tegen het ziedende water van de Vecht. Men slaagde er weliswaar in een nooddijk op te werpen en even leek het er ook, dat deze dijk van zandzakken weerstand zou bieden, maar de golven opgejaagd door een wind met kracht tien, beukten er grote gaten in. Boerderijen kwamen geïsoleerd te staan tussen ondergelopen landerijen.
Meerdere plekken in Nederland hadden problemen met de dagenlang aanhoudende regenval. Zie het artikel van 6 december 1961 in de Leeuwarder Courant.
Op Nuentoen vind je veel van dit soort foto’s, meteen maar even toegevoegd.
De Zwolse Courant meldde:
Nederlandse en Duitse boeren, maar ook douane-ambtenaren aan de Nederlands-Duitse grens nabij Gramsbergen hebben gisteren de strijd opgegeven tegen het ziedende water van de Vecht. Men slaagde er weliswaar in een nooddijk op te werpen en even leek het er ook, dat deze dijk van zandzakken weerstand zou bieden, maar de golven opgejaagd door een wind met kracht tien, beukten er grote gaten in. Boerderijen kwamen geïsoleerd te staan tussen ondergelopen landerijen.
Meerdere plekken in Nederland hadden problemen met de dagenlang aanhoudende regenval. Zie het artikel van 6 december 1961 in de Leeuwarder Courant.
Op Nuentoen vind je veel van dit soort foto’s, meteen maar even toegevoegd.
Regionale uitgaven 2011-18
Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs/collectievormers in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-49
IAI’s 2011-18
Gerard Potcamp; een Twentse priester apostolisch vicaris tegen wil en dank / Hans Gloerich. - Hengelo : Smit van 1876, 2011. – 304 p. – ISBN 9789062896547. - € 29,50
Na zijn studie in Keulen was Gerard Potcamp (1643-1705) pastoor in zijn geboorteplaats Borne in de jaren 1668-1680. In 1674 moest hij echter uitwijken naar Alstätte vanwege de geloofsvervolging. Voor de Bornse katholieken betekende dit telkens een voettocht van 45 kilometer naar de zondagse mis. In 1680 werd Potcamp overgeplaatst naar de stad Lingen. Ook hier kreeg hij te maken met geloofsvervolging, nu door de Oranjes. In 1697 volgde zijn benoeming tot deken van het graafschap Lingen. In 1705 benoemde paus Clemens XI de 62-jarige Potcamp tot hoofd van de rooms-katholieke kerk in Noord-Nederland. Zijn bestuursfunctie van apostolisch vicaris was vergelijkbaar met die van aartsbisschop van Utrecht. Hij overleed echter al na een maand. Het boek gaat over het leven van Gerard Potcamp en de voorgeschiedenis van zijn benoeming tot apostolisch vicaris. Dit alles tegen de achtergrond van de complexe politieke, theologische en kerkelijke ontwikkelingen in zijn tijd.
Door het venster van … Albertus Christiaan van Raalte: het leven van een afgescheiden dominee op de kaart / Gerko C. Warner. – Hardenberg : Heijink, 2011. – 135 p. - ISBN 9789491391002. - € 14,95
Boek over een van de kopstukken van de Afgescheidenen, die in 1846 met zijn volgelingen naar Amerika vertrok en daar de nederzetting Holland in Michigan stichtte. Daarvoor was Van Raalte onder meer predikant in Mastenbroek-Genemuiden en Ommen. In dit boek worden een groot aantal Overijsselse plekken beschreven die ‘een link’ hebben met de persoon Van Raalte.
’t Kump veur de bakker: verhalen over bakkers en molenaars in Diepenveen. - Historische Vereniging Dorp Diepenveen en omgeving, 2011. - 164 p. – ISBN 9789490643003. - € 14,50
Er is nog één bakker in het dorp en geen molen meer, een voorbeeld van de verschraling van voorzieningen op het platteland. Maar de verhalen zijn er nog, dankzij archiefonderzoek en interviews over de (twintig) bakkers, de molen en de molenaars van Diepenveen.
Ook verhalen uit de oorlog staan in het boek. Verder spreekwoorden in het Sallands over bakkers en molenaars.
Germanen op De Borchert : een oude opgraving in Denekamp opnieuw belicht / red. H.M. van der Velde. - Amersfoort : ADC RoelBrandt Stichting, 2011. – 182 p. – ISBN 9789460648656. - € 15,-
Veertig jaar geleden werd de grootste archeologische vondst in Twente gedaan op De Borchert bij Denekamp. Een Germaanse nederzetting uit de Romeinse tijd kwam aan het licht. Een jaar lang werd er onderzoek verricht. De resultaten daarvan gaven inzicht in de ontwikkeling van het Twentse landschap, het dagelijks leven van de boerengezinnen en hun relaties met de wereld om hen heen.
Er werd toen niet, behalve in krantenberichten, over het onderzoek gepubliceerd. Tegenwoordig is dat verplicht. Alle gegevens waren nog voorhanden en omdat de opgravingen zo belangrijk zijn gebleken, is dit nu alsnog gebeurd.
Canon van Dalfsen : een blik in het verleden van een veelzijdig dorp. - Historische Kring Dalfsen, 2011. – 160 p. – ISBN 9789081807302. - € 17,50
Dalfsen en omgeving hebben een lange bewoningsgeschiedenis. Al rond 3400 voor Chr. hebben zich hier vaste bewoners gevestigd. In vijftig vensters – van de laatste IJstijd tot Erben Wennemars - wordt een blik geworpen op belangrijke periodes, gebeurtenissen, ontwikkelingen, gebouwen en personen.
De canon van Ommen : een geschiedenis in vijftig verhalen / met medew. van Ewout van der Horst en Elleke Steenbergen ... [et al.]. - Historische kring Ommen, 2011. – 120 p. - € 15,-
De Canon van Ommen is alweer de tiende canon die in Overijssel is geschreven en beantwoordt volgens Ewout van der Horst van de IJsselacademie, en projectleider van de Canon van Overijssel, aan alle eisen van een perfecte Canon. Ieder hoofdstuk, oftewel venster, behandelt in niet meer dan 2 pagina’s een deel van de geschiedenis van Ommen. Typisch Ommense thema’s zijn handel en verkeer als gevolg van de strategische ligging, de invloed van de adel en de diverse landgoederen langs Vecht en Regge en de mooie omgeving die al vroeg toeristen aantrok, maar ook instellingen en personen van naam uit de gehele wereld.
‘Kiek ’s op de klokke’ / Johan ten Broeke. – Grafiselect, 2011. – 254 p. – ISBN 9789076837314. - € 21,95
Johan ten Broeke schreef al een tiental boeken over Haaksbergen. In dit laatste boek van zijn hand – ‘het is mooi geweest’ – beschrijft hij vooral ‘bijzondere gewone’ Haaksbergernaren. Een plaatsgenoot die zich aanmeldde bij het Vluchtelingenlegioen, een Oostenrijker die in De Hoeve bleef hangen en een aantal Haaksbergse families en gebeurtenissen uit de laatste vijftig tot honderd jaar passeren de revue.
Overijsselse historische bijdragen (126e stuk, 2011) ; Verslagen en mededelingen van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis. - Hilversum : Uitgeverij Verloren, 2011, 174 p. – ISBN 9789087042745. - € 19,-
Flaptekst: Hoewel deze Overijsselse Historische Bijdragen geen themanummer is, gaan vrijwel alle artikelen wel over één thema: religie. Zo wordt de betekenis van het fraterhuis voor het Zwolse geestelijk leven geschetst en wordt de misvatting weggenomen dat de katholieken in Twente in de achttiende eeuw in de verdrukking geraakten. Dat de Belgische afscheidingskwestie de loyaliteit van de katholieken in Twente op de proef stelde, wordt in de derde bijdrage belicht. Religie vormt ook een element in de sociale strijd in Haaksbergen, waar katholieke arbeiders door hun protestante werkgever werden gediscrimineerd. In het vijfde artikel staan de in het Interbellum gebouwde kerken in Tilligte en Lattrop centraal en in de voorlaatste bijdrage wordt aandacht geschonken aan leven en werk van dichter en dominee Guillaume van der Graft. Tenslotte wordt beschreven waarom het Athenaeum Illustre te Deventer nooit tot een universiteit uitgroeide.
'Streuizaand' : gedichten / oet de haand van Jan Kleinman. - Borne : de Boornse Noabers & Heemkundevereniging Bussemakershuis Borne, 2011. – 96 p. - € 12,95
Gedichten in Twents dialect van een man die zijn hele leven gedichten schreef en waarvan de beste nu zijn gebundeld. Thema is vaak nostalgie, de vergelijking met het leven van vroeger, zonder alles van vroeger te idealiseren en gebracht met de nodige humor.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-49
IAI’s 2011-18
Gerard Potcamp; een Twentse priester apostolisch vicaris tegen wil en dank / Hans Gloerich. - Hengelo : Smit van 1876, 2011. – 304 p. – ISBN 9789062896547. - € 29,50
Na zijn studie in Keulen was Gerard Potcamp (1643-1705) pastoor in zijn geboorteplaats Borne in de jaren 1668-1680. In 1674 moest hij echter uitwijken naar Alstätte vanwege de geloofsvervolging. Voor de Bornse katholieken betekende dit telkens een voettocht van 45 kilometer naar de zondagse mis. In 1680 werd Potcamp overgeplaatst naar de stad Lingen. Ook hier kreeg hij te maken met geloofsvervolging, nu door de Oranjes. In 1697 volgde zijn benoeming tot deken van het graafschap Lingen. In 1705 benoemde paus Clemens XI de 62-jarige Potcamp tot hoofd van de rooms-katholieke kerk in Noord-Nederland. Zijn bestuursfunctie van apostolisch vicaris was vergelijkbaar met die van aartsbisschop van Utrecht. Hij overleed echter al na een maand. Het boek gaat over het leven van Gerard Potcamp en de voorgeschiedenis van zijn benoeming tot apostolisch vicaris. Dit alles tegen de achtergrond van de complexe politieke, theologische en kerkelijke ontwikkelingen in zijn tijd.
Door het venster van … Albertus Christiaan van Raalte: het leven van een afgescheiden dominee op de kaart / Gerko C. Warner. – Hardenberg : Heijink, 2011. – 135 p. - ISBN 9789491391002. - € 14,95
Boek over een van de kopstukken van de Afgescheidenen, die in 1846 met zijn volgelingen naar Amerika vertrok en daar de nederzetting Holland in Michigan stichtte. Daarvoor was Van Raalte onder meer predikant in Mastenbroek-Genemuiden en Ommen. In dit boek worden een groot aantal Overijsselse plekken beschreven die ‘een link’ hebben met de persoon Van Raalte.
’t Kump veur de bakker: verhalen over bakkers en molenaars in Diepenveen. - Historische Vereniging Dorp Diepenveen en omgeving, 2011. - 164 p. – ISBN 9789490643003. - € 14,50
Er is nog één bakker in het dorp en geen molen meer, een voorbeeld van de verschraling van voorzieningen op het platteland. Maar de verhalen zijn er nog, dankzij archiefonderzoek en interviews over de (twintig) bakkers, de molen en de molenaars van Diepenveen.
Ook verhalen uit de oorlog staan in het boek. Verder spreekwoorden in het Sallands over bakkers en molenaars.
Germanen op De Borchert : een oude opgraving in Denekamp opnieuw belicht / red. H.M. van der Velde. - Amersfoort : ADC RoelBrandt Stichting, 2011. – 182 p. – ISBN 9789460648656. - € 15,-
Veertig jaar geleden werd de grootste archeologische vondst in Twente gedaan op De Borchert bij Denekamp. Een Germaanse nederzetting uit de Romeinse tijd kwam aan het licht. Een jaar lang werd er onderzoek verricht. De resultaten daarvan gaven inzicht in de ontwikkeling van het Twentse landschap, het dagelijks leven van de boerengezinnen en hun relaties met de wereld om hen heen.
Er werd toen niet, behalve in krantenberichten, over het onderzoek gepubliceerd. Tegenwoordig is dat verplicht. Alle gegevens waren nog voorhanden en omdat de opgravingen zo belangrijk zijn gebleken, is dit nu alsnog gebeurd.
Canon van Dalfsen : een blik in het verleden van een veelzijdig dorp. - Historische Kring Dalfsen, 2011. – 160 p. – ISBN 9789081807302. - € 17,50
Dalfsen en omgeving hebben een lange bewoningsgeschiedenis. Al rond 3400 voor Chr. hebben zich hier vaste bewoners gevestigd. In vijftig vensters – van de laatste IJstijd tot Erben Wennemars - wordt een blik geworpen op belangrijke periodes, gebeurtenissen, ontwikkelingen, gebouwen en personen.
De canon van Ommen : een geschiedenis in vijftig verhalen / met medew. van Ewout van der Horst en Elleke Steenbergen ... [et al.]. - Historische kring Ommen, 2011. – 120 p. - € 15,-
De Canon van Ommen is alweer de tiende canon die in Overijssel is geschreven en beantwoordt volgens Ewout van der Horst van de IJsselacademie, en projectleider van de Canon van Overijssel, aan alle eisen van een perfecte Canon. Ieder hoofdstuk, oftewel venster, behandelt in niet meer dan 2 pagina’s een deel van de geschiedenis van Ommen. Typisch Ommense thema’s zijn handel en verkeer als gevolg van de strategische ligging, de invloed van de adel en de diverse landgoederen langs Vecht en Regge en de mooie omgeving die al vroeg toeristen aantrok, maar ook instellingen en personen van naam uit de gehele wereld.
‘Kiek ’s op de klokke’ / Johan ten Broeke. – Grafiselect, 2011. – 254 p. – ISBN 9789076837314. - € 21,95
Johan ten Broeke schreef al een tiental boeken over Haaksbergen. In dit laatste boek van zijn hand – ‘het is mooi geweest’ – beschrijft hij vooral ‘bijzondere gewone’ Haaksbergernaren. Een plaatsgenoot die zich aanmeldde bij het Vluchtelingenlegioen, een Oostenrijker die in De Hoeve bleef hangen en een aantal Haaksbergse families en gebeurtenissen uit de laatste vijftig tot honderd jaar passeren de revue.
Overijsselse historische bijdragen (126e stuk, 2011) ; Verslagen en mededelingen van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis. - Hilversum : Uitgeverij Verloren, 2011, 174 p. – ISBN 9789087042745. - € 19,-
Flaptekst: Hoewel deze Overijsselse Historische Bijdragen geen themanummer is, gaan vrijwel alle artikelen wel over één thema: religie. Zo wordt de betekenis van het fraterhuis voor het Zwolse geestelijk leven geschetst en wordt de misvatting weggenomen dat de katholieken in Twente in de achttiende eeuw in de verdrukking geraakten. Dat de Belgische afscheidingskwestie de loyaliteit van de katholieken in Twente op de proef stelde, wordt in de derde bijdrage belicht. Religie vormt ook een element in de sociale strijd in Haaksbergen, waar katholieke arbeiders door hun protestante werkgever werden gediscrimineerd. In het vijfde artikel staan de in het Interbellum gebouwde kerken in Tilligte en Lattrop centraal en in de voorlaatste bijdrage wordt aandacht geschonken aan leven en werk van dichter en dominee Guillaume van der Graft. Tenslotte wordt beschreven waarom het Athenaeum Illustre te Deventer nooit tot een universiteit uitgroeide.
'Streuizaand' : gedichten / oet de haand van Jan Kleinman. - Borne : de Boornse Noabers & Heemkundevereniging Bussemakershuis Borne, 2011. – 96 p. - € 12,95
Gedichten in Twents dialect van een man die zijn hele leven gedichten schreef en waarvan de beste nu zijn gebundeld. Thema is vaak nostalgie, de vergelijking met het leven van vroeger, zonder alles van vroeger te idealiseren en gebracht met de nodige humor.
zondag 4 december 2011
Omnes viae: routeplanner voor de Romeinse tijd
Al weer twee maanden geleden vond de ‘lancering’ plaats van Omnes Viae (Alle wegen), een soort Google Maps voor de Romeinse tijd. Oud nieuws dus en geen link met Overijssel, want hier liepen geen Romeinse wegen, maar het is wel een vondst om zoiets te maken. Kom er maar eens op. Een concept dat navolging verdient. Zo zou je voor Overijssel een Google Maps kunnen maken met de scheepvaart- en postkoetsroutes en pleisterplaatsen in een bepaald jaar etc.
De bedenker en uitvoerder van de Omnes Viae is webarchivaris René Voorburg van de Koninklijke Bibliotheek. De Tabula Peutingeriana (Peutinger kaart), een middeleeuwse kopie van een Romeinse wegenkaart van rond het jaar 300, heeft hij gereconstrueerd en verwerkt tot een hedendaagse routeplanner.
De symbooltjes voor kleinere en grotere plaatsen en forten lijken op die van de originele kaart. En de routeplanner naast de kaart, is in het Latijn opgesteld: ‘Van’ is Ab, ‘Naar’ is Ad.
Je vult bij Ab bijvoorbeeld Flenio (Vlaardingen) in en bij Ad vul je Atvaca (Tongeren) in. Je krijgt dan de routebeschrijving Vlaardingen-Tongeren langs Romeinse wegen, net als bij de ANWB routeplanner + de aangegeven route op de kaart.
De bedenker en uitvoerder van de Omnes Viae is webarchivaris René Voorburg van de Koninklijke Bibliotheek. De Tabula Peutingeriana (Peutinger kaart), een middeleeuwse kopie van een Romeinse wegenkaart van rond het jaar 300, heeft hij gereconstrueerd en verwerkt tot een hedendaagse routeplanner.
De symbooltjes voor kleinere en grotere plaatsen en forten lijken op die van de originele kaart. En de routeplanner naast de kaart, is in het Latijn opgesteld: ‘Van’ is Ab, ‘Naar’ is Ad.
Je vult bij Ab bijvoorbeeld Flenio (Vlaardingen) in en bij Ad vul je Atvaca (Tongeren) in. Je krijgt dan de routebeschrijving Vlaardingen-Tongeren langs Romeinse wegen, net als bij de ANWB routeplanner + de aangegeven route op de kaart.
zaterdag 3 december 2011
Datajournalistiek en Nederland van Boven
Scorebordjournalistiek en de ranglijstjounalistiek van Co Adriaanse ten spijt, het is de datajournalistiek die de toekomst heeft. Datajournalistiek ligt op het snijvlak tussen onderzoeksjournalistiek, statistiek en vormgeving.
Het CBS verzamelt cijfers en duidt deze ook wel. Ze sturen berichten de wereld in met in de titel woorden als groei, afname, meer, minder, hogere, lagere, aantal etc.
De ‘datajournalist’ – je hoeft er (nog) niet speciaal voor gestudeerd te hebben – spoort, meestal via internet, maar dat hoeft niet, gegevens of databestanden op. Door deze met elkaar te combineren kan er nieuwe informatie worden verkregen die leidt tot nieuwe inzichten of soms zelfs tot een verrassende ontdekking, wat voor de journalist een mooi artikel oplevert, liefst gelardeerd met mooie graphics waarmee de gevonden data worden gevisualiseerd. In de datajournalistiek zijn drie disciplines verenigd: de informatiespecialist/journalist, de programmeur, de vormgever. Door ‘nerds’, die de laatste twee disciplines beheersen, worden steeds betere tools ontwikkeld, die veel handwerk overbodig maken en de aangeleverde data kunnen combineren en in mooie graphics kunnen weergeven. De journalist hoeft dan alleen nog maar het verhaal te schrijven. Sommigen zien datajournalistiek als een mogelijkheid voor kranten het hoofd boven water te houden. Steeds vaker kom je als krantenlezer koppen tegen die je bekend voorkomen van Nu.nl of Google-Nieuws en dus allang gelezen hebt. Kranten kunnen met behulp van de datajournalistiek zelf nieuws ‘maken’ en daardoor toch aantrekkelijk blijven.
Waarom zou wat voor kranten geldt niet voor andere terreinen gelden? Historici en genealogen bijvoorbeeld putten hun informatie ook uit allerlei databestanden. Wanneer die nieuwe tools beschikbaar komen, hebben ze de instrumenten om nieuwe verbanden te zoeken en nieuwe gegevens boven tafel te krijgen. Natuurlijk zijn genealogen al vergevorderd op dit terrein, maar zij kunnen hun publicaties door middel van graphics wel aantrekkelijker maken. Of gebeurt dit misschien al? Wie kent er voorbeelden?
Nederland van Boven
A.s. dinsdag 22.20 op Ned. 1 uur zendt de VPRO de eerste aflevering uit van Nederland van Boven, een programma (en bijbehorende website), dat alleen gemaakt kon worden met behulp van de datajournalistiek, zoals hierboven geschetst. Nederland van Boven is een zoektocht naar de ritmes en patronen van ons dagelijks leven. De serie toont hoe we werken, ontspannen, steden bouwen en het landschap inrichten. Vaak van bovenaf bezien met beelden uit vliegtuigen, helikopters, paragliders en luchtballonnen. Op de website krijgen bezoekers de gelegenheid gegevens aan elkaar te koppelen. Zie ook de beschrijving op Nederkaart.
De titel van de eerste aflevering is ‘24 uur: onze dagelijkse patronen en ritmes’. Met behulp van de interactieve kaart kan je vervolgens bekijken waar naartoe je binnen Nederland in 24 uur kunt reizen vanuit je postcodegebied met de eigen auto of met het openbaar vervoer. Geef zelf je startlocatie op, bepaal je vervoermiddel en trek ten slotte aan de slider om Nederland van blauw naar rood te zien verkleuren.
Het CBS verzamelt cijfers en duidt deze ook wel. Ze sturen berichten de wereld in met in de titel woorden als groei, afname, meer, minder, hogere, lagere, aantal etc.
De ‘datajournalist’ – je hoeft er (nog) niet speciaal voor gestudeerd te hebben – spoort, meestal via internet, maar dat hoeft niet, gegevens of databestanden op. Door deze met elkaar te combineren kan er nieuwe informatie worden verkregen die leidt tot nieuwe inzichten of soms zelfs tot een verrassende ontdekking, wat voor de journalist een mooi artikel oplevert, liefst gelardeerd met mooie graphics waarmee de gevonden data worden gevisualiseerd. In de datajournalistiek zijn drie disciplines verenigd: de informatiespecialist/journalist, de programmeur, de vormgever. Door ‘nerds’, die de laatste twee disciplines beheersen, worden steeds betere tools ontwikkeld, die veel handwerk overbodig maken en de aangeleverde data kunnen combineren en in mooie graphics kunnen weergeven. De journalist hoeft dan alleen nog maar het verhaal te schrijven. Sommigen zien datajournalistiek als een mogelijkheid voor kranten het hoofd boven water te houden. Steeds vaker kom je als krantenlezer koppen tegen die je bekend voorkomen van Nu.nl of Google-Nieuws en dus allang gelezen hebt. Kranten kunnen met behulp van de datajournalistiek zelf nieuws ‘maken’ en daardoor toch aantrekkelijk blijven.
Waarom zou wat voor kranten geldt niet voor andere terreinen gelden? Historici en genealogen bijvoorbeeld putten hun informatie ook uit allerlei databestanden. Wanneer die nieuwe tools beschikbaar komen, hebben ze de instrumenten om nieuwe verbanden te zoeken en nieuwe gegevens boven tafel te krijgen. Natuurlijk zijn genealogen al vergevorderd op dit terrein, maar zij kunnen hun publicaties door middel van graphics wel aantrekkelijker maken. Of gebeurt dit misschien al? Wie kent er voorbeelden?
Nederland van Boven
A.s. dinsdag 22.20 op Ned. 1 uur zendt de VPRO de eerste aflevering uit van Nederland van Boven, een programma (en bijbehorende website), dat alleen gemaakt kon worden met behulp van de datajournalistiek, zoals hierboven geschetst. Nederland van Boven is een zoektocht naar de ritmes en patronen van ons dagelijks leven. De serie toont hoe we werken, ontspannen, steden bouwen en het landschap inrichten. Vaak van bovenaf bezien met beelden uit vliegtuigen, helikopters, paragliders en luchtballonnen. Op de website krijgen bezoekers de gelegenheid gegevens aan elkaar te koppelen. Zie ook de beschrijving op Nederkaart.
De titel van de eerste aflevering is ‘24 uur: onze dagelijkse patronen en ritmes’. Met behulp van de interactieve kaart kan je vervolgens bekijken waar naartoe je binnen Nederland in 24 uur kunt reizen vanuit je postcodegebied met de eigen auto of met het openbaar vervoer. Geef zelf je startlocatie op, bepaal je vervoermiddel en trek ten slotte aan de slider om Nederland van blauw naar rood te zien verkleuren.
donderdag 1 december 2011
‘Monumentale’ werken van E.H. ter Kuile gedigitaliseerd
Engelbert Hendrik ter Kuile (Ambt-Almelo 1900 – Amersfoort 1988), hoogleraar geschiedenis van de architectuur in Delft schreef een aantal standaardwerken over ‘monumenten van geschiedenis en kunst’ in onder meer Twente en Salland. Deze werken zijn onlangs gedigitaliseerd en te vinden op Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL).
Het gaat om de delen:
Twente (1934)
Zuid-Salland (1964)
Noord- en Oost-Salland (1974)
zondag 27 november 2011
De Mars, maandblad van en voor Overijssel (6)
De Mars was een Overijssels maandblad dat tussen 1953 en 1981 verscheen en waaraan bijna alle bekende journalisten/publicisten uit die tijd meewerkten. De Mars bevatte artikelen over regionale onderwerpen op cultureel, maatschappelijk, economisch en toeristisch terrein. De vaak lange(re) artikelen geven een goed tijdsbeeld. In deze rubriek vermeld ik per jaargang een aantal artikelen over onderwerpen of gebeurtenissen uit dit blad.
Foto: Grote wateroverlast in juli 1956. Bij Lemelerveld staan de hooibergen in het water.
Een onderwerp dat in 1956 telkens weer terugkomt en van verschillende kanten belicht wordt is de oprichting van een eigen streekomroep. De meeste auteurs van artikelen hierover willen geen omroep voor Noord- en Oost-Nederland (RONO), maar een omroep voor Oost-Nederland (ROO), eigenlijk alleen voor Twente en de Achterhoek. Hen wordt door anderen ‘regionalisme’ verweten, in dit geval bedoeld als scheldwoord. Voorstanders van de ROO zien juist positieve kanten aan regionalisme. Parallellen zijn te trekken met de huidige pro- en anti-Europa discussie.
Wie in de jaren vijftig en zestig de lagere school bezocht, leerde bij aardrijkskunde de rijtjes plaatsen met producten die er geproduceerd werden. In De Mars lezen we in 1956 reportages over de mattenindustrie in Genemuiden, de textielindustrie in Nijverdal en Almelo, kwekerij Moerheim in Dedemsvaart etc.
Foto: 1956. Klootschieten in Twente
Net als in 1955 is er veel aandacht voor initiatieven op het gebied van maatschappelijk werk en sociaal-cultureel werk, dat ook wel opbouwwerk genoemd werd.
Het vluchtelingenprobleem stond ook al in de belangstelling, maar omstreden was het niet. Iedereen had sympathie voor de uit de Donaustreek verdrevenen, die onder beroerde omstandigheden leefden in een ‘Lager’ bij het Duitse Lingen. Een door de vluchtelingen opgerichte dansgroep trad op in Twente en er werd geld voor hen ingezameld.
In deze jaargang ook interviews/portretten van onder meer de schilders Piet Zwiers (Giethoorn), Bartus Korteling (Deventer), Berry Brugman (Almelo), de schrijfster Mini ter Kuile-Scholten en een aantal politici en bestuurders.
Een speciaal nummer is gewijd aan de stand van het toerisme in Overijssel in 1956.
Foto: 1956. Kamperen bij Ommen
Ook is er aandacht voor een van de twee voorgangers van de OBD, de in 1948 opgerichte Centrale Plattelandsbibliotheek voor Overijssel (CPBO). Het artikel werd geschreven door A. van Uxem, bezoldigd secretaris/penningmeester die samen met directrice Claar ‘juffrouw’ Goudswaard de bibliotheekcentrale leidde. De Zeeuw Van Uxem was behept met de spreekwoordelijke Zeeuwse zuinigheid en wist ook handig subsidies los te peuteren voor de bouw van tientallen bibliotheken in Overijssel in de jaren vijftig en zestig. De artikelen in De Mars werden normaliter geschreven door Overijsselse journalisten. Tekenend voor Van Uxem was dat hij de reportage over zijn bedrijf zelf schreef. Hieronder het artikel.
Centrale Plattelandsbibliotheek breidt haar Centrale gebouw uit
Door A. van Uxem
De wens van de Commissaris der Koningin, uitgesproken bij de opening van het nieuwe gebouwtje op 25 april 1951, dat de ruimte spoedig te klein zou zijn en uitbreiding zou behoeven, is 7 september in vervulling gegaan.
De personeelsbezetting, in 1951 bestaande uit 4 krachten, was in 1956 gestegen tot 20 mensen en beschikte over één werkkamer met een oppervlakte van 25 m2. De rek-ruimte in de bibliotheek kon maximaal 18.000 boeken bevatten wat bij een boekenbezit van 13.000 exemplaren ruim leek. In augustus 1956 bedroeg het boekenbezit 44.000 delen. Het behoeft geen betoog dat het ruimteprobleem volslagen onoplosbaar was. Dank zij de medewerking van het provinciaal bestuur kon het oorspronkelijke gebouwtje vergroot worden van 100 m2 grondvlak tot 500 m2. Er zijn thans drie werkkamers terwijl de rek-ruimte plaats biedt aan 80.000 boeken.
Dit laatste cijfer is zeer belangrijk omdat het in feite het aantal boeken aangeeft wat op het moment aanwezig zou moeten zijn om in de behoeften van het publiek te voorzien. De uitleen frequentie van het boekenbezit bedroeg in de afgelopen jaren gemiddeld 8 á 9, een zeer hoog cijfer in vergelijking met dat der leeszalen in de steden waar dit cijfer in 1955 gemiddeld 3,6 bedroeg, waarbij nog in aanmerking genomen moet worden dat de boerenbevolking in de zomermaanden door de drukke werkzaamheden op de bedrijven vrijwel niet aan lezen toekomt. In dorpen met een overwegend niet-agrarische bevolking als b.v. Diepenveen was de uitleenfrequentie zelfs 18 en dan kan men spreken van een "noodgebied".
Foto: De commissaris van de Koningin Ridder van der Schueren (rechts) en burgemeester C. Slager van Zwollerkerspel bezoeken de CPBO
De Centrale Plattelandsbibliotheek voor Overijssel stelde zich in 1948 tot taak, de grote lacune te vullen tussen de IJsselsteden in het westen en de Twentse steden in het oosten en de bewoners van de gemeenten met ongeveer 20.000 en minder inwoners zo mogelijk een kultureel-kwalitatief gelijkwaardige bibliotheek service te bieden als de steden.
Voorop stond direct dat dit moest geschieden met volledige eerbiediging van de levensbeschouwing en kerkelijke gezindte van alle bevolkingsgroepen. Daartoe werd de hulp ingeroepen van adviseurs voor de confessionele groepen. Als zodanig treedt thans op Da. K. van Drimmelen, directrice van Den Alerdinck, terwijl ds. O. Jager zich bereid heeft verklaard de plaats van ds. G. Lugtigheid in te nemen. Ten behoeve van rooms-katholieke lezers wordt gebruik gemaakt van de recensies van Idil.
In de eerste jaren moest door het ontbreken van geldmiddelen het werk beperkt blijven tot het zenden van wisselcollecties van betrekkelijk geringe omvang. In 1953 werden op deze wijze 120 dorpen en gehuchten voorzien met het resultaat, dat totaal 128.110 boeken werden uitgeleend met een percentage van 3% studieboeken. Tot op dat moment was er van een aan de steden gelijkwaardige voorziening nog geen sprake, vooral door het ontbreken van de deskundige voorlichting ter plaatse door in de Leeszalen opgeleide bibliothecaressen. De oorzaak lag in de totaal onvoldoende geldmiddelen welke ter beschikking stonden. Per inwoner had men de beschikking over gemiddeld één dubbeltje, zijnde de inkomsten van: de bijdrage van de lezers en van de subsidies van Rijk, Provincie en Gemeenten, waartegenover de steden over bedragen van één gulden en meer konden beschikken. Voeg daarbij de noodzakelijke duurdere exploitatie tengevolge van de grote decentralisatie van het werk op het platteland tegenover het voordeel van de centralisatie in de steden dan is het duidelijk dat het door de C.P.B.O. gestelde doel onbereikbaar leek.
Dit beeld veranderde na 1953 op slag door de medewerking van de gemeenteraden van Avereest, Den Ham, Hardenberg, Hellendoorn, Ommen, Rijssen en Wierden, waarbij deze gemeenten bereid waren de bijdrage van gemeentewege te stellen op het minimum bedrag van de tabel van de Rijkssubsidie-voorwaarden voor Leeszalen. Doordat de Centrale bibliotheek als zodanig aan de kwaliteits-eisen van de genoemde Rijkssubsidie-voorwaarden voldoet kon thans voor deze gemeenten over een bedrag van gemiddeld 60 á 80 cent per inwoner beschikt worden.
De resultaten zijn verbluffend. Terwijl het aantal lezers en het aantal uitleningen in de "overige" gemeenten vrijwel gelijk bleef en het percentage studieboeken hardnekkig plm. 3% bleef bedragen, schoot het werk in bovengenoemde zeven gemeenten omhoog. De kwantitatieve en vooral ook kwalitatieve stijging van resp. 173% en 645% is te danken aan de uitbreiding van het boekenbezit, vooral de jeugd- en de studieafdeling én aan het feit, dat de uitlening in de bibliotheken onder leiding van een deskundige bibliothecaresse kon gesteld worden. De C.P.B.O. heeft thans 7 "reizende bibliothecaressen" in dienst, die volgens een vast rooster de uitleendienst verzorgen in 14 en per 1 januari a.s. in 15 bibliotheken nl. Berkum, Den Ham, Dedemsvaart, Enter, Hardenberg, Hellendoorn, Lutten, Nijverdal, Ommen, RaaIte, Rijssen, Vroomshoop. Westerhaar-Vriezenveensewijk, Wierden.
Wanneer men op de kaart van Overijssel de ligging van de zeven gemeenten beschouwt dan is dit een aaneengesloten gebied van respectabele omvang. Inmiddels zijn ook de gemeenten Vriezenveen en Raalte tot de Rijkssubsidieregeling toegetreden. Mocht de gemeente Dalfsen hiertoe eveneens besluiten dan is de lacune van 1948 vrijwel verdwenen met uitzondering van een kleine hoek in Twente, de randgemeenten langs de zuidgrens en de IJsselstreek en de kop van Overijssel. Deze gemeenten zijn door hun inwonertal (minder dan 9500 inwoners) helaas niet bij machte te profiteren van een Rijkssubsidie voor Leeszaalwerk en zouden misschien een beroep kunnen doen op de Provincie, vooropgesteld dat zij zelf het bedrag van ongeveer 40 cent per inwoner willen opbrengen. '
Overijssel heeft in zijn C.P.B.O. een culturele hefboom voor het platteland gekregen waarvan de organisatie en de resultaten landelijk de aandacht trekken en als voorbeeld gesteld worden. Moge het uitgebreide centrum van de organisatie in Berkum spoedig de 80.000 boeken bevatten waar de bewoners van de provincie een dringende behoefte aan hebben.
Foto: Grote wateroverlast in juli 1956. Bij Lemelerveld staan de hooibergen in het water.
Een onderwerp dat in 1956 telkens weer terugkomt en van verschillende kanten belicht wordt is de oprichting van een eigen streekomroep. De meeste auteurs van artikelen hierover willen geen omroep voor Noord- en Oost-Nederland (RONO), maar een omroep voor Oost-Nederland (ROO), eigenlijk alleen voor Twente en de Achterhoek. Hen wordt door anderen ‘regionalisme’ verweten, in dit geval bedoeld als scheldwoord. Voorstanders van de ROO zien juist positieve kanten aan regionalisme. Parallellen zijn te trekken met de huidige pro- en anti-Europa discussie.
Wie in de jaren vijftig en zestig de lagere school bezocht, leerde bij aardrijkskunde de rijtjes plaatsen met producten die er geproduceerd werden. In De Mars lezen we in 1956 reportages over de mattenindustrie in Genemuiden, de textielindustrie in Nijverdal en Almelo, kwekerij Moerheim in Dedemsvaart etc.
Foto: 1956. Klootschieten in Twente
Net als in 1955 is er veel aandacht voor initiatieven op het gebied van maatschappelijk werk en sociaal-cultureel werk, dat ook wel opbouwwerk genoemd werd.
Het vluchtelingenprobleem stond ook al in de belangstelling, maar omstreden was het niet. Iedereen had sympathie voor de uit de Donaustreek verdrevenen, die onder beroerde omstandigheden leefden in een ‘Lager’ bij het Duitse Lingen. Een door de vluchtelingen opgerichte dansgroep trad op in Twente en er werd geld voor hen ingezameld.
In deze jaargang ook interviews/portretten van onder meer de schilders Piet Zwiers (Giethoorn), Bartus Korteling (Deventer), Berry Brugman (Almelo), de schrijfster Mini ter Kuile-Scholten en een aantal politici en bestuurders.
Een speciaal nummer is gewijd aan de stand van het toerisme in Overijssel in 1956.
Foto: 1956. Kamperen bij Ommen
Ook is er aandacht voor een van de twee voorgangers van de OBD, de in 1948 opgerichte Centrale Plattelandsbibliotheek voor Overijssel (CPBO). Het artikel werd geschreven door A. van Uxem, bezoldigd secretaris/penningmeester die samen met directrice Claar ‘juffrouw’ Goudswaard de bibliotheekcentrale leidde. De Zeeuw Van Uxem was behept met de spreekwoordelijke Zeeuwse zuinigheid en wist ook handig subsidies los te peuteren voor de bouw van tientallen bibliotheken in Overijssel in de jaren vijftig en zestig. De artikelen in De Mars werden normaliter geschreven door Overijsselse journalisten. Tekenend voor Van Uxem was dat hij de reportage over zijn bedrijf zelf schreef. Hieronder het artikel.
Centrale Plattelandsbibliotheek breidt haar Centrale gebouw uit
Door A. van Uxem
De wens van de Commissaris der Koningin, uitgesproken bij de opening van het nieuwe gebouwtje op 25 april 1951, dat de ruimte spoedig te klein zou zijn en uitbreiding zou behoeven, is 7 september in vervulling gegaan.
De personeelsbezetting, in 1951 bestaande uit 4 krachten, was in 1956 gestegen tot 20 mensen en beschikte over één werkkamer met een oppervlakte van 25 m2. De rek-ruimte in de bibliotheek kon maximaal 18.000 boeken bevatten wat bij een boekenbezit van 13.000 exemplaren ruim leek. In augustus 1956 bedroeg het boekenbezit 44.000 delen. Het behoeft geen betoog dat het ruimteprobleem volslagen onoplosbaar was. Dank zij de medewerking van het provinciaal bestuur kon het oorspronkelijke gebouwtje vergroot worden van 100 m2 grondvlak tot 500 m2. Er zijn thans drie werkkamers terwijl de rek-ruimte plaats biedt aan 80.000 boeken.
Dit laatste cijfer is zeer belangrijk omdat het in feite het aantal boeken aangeeft wat op het moment aanwezig zou moeten zijn om in de behoeften van het publiek te voorzien. De uitleen frequentie van het boekenbezit bedroeg in de afgelopen jaren gemiddeld 8 á 9, een zeer hoog cijfer in vergelijking met dat der leeszalen in de steden waar dit cijfer in 1955 gemiddeld 3,6 bedroeg, waarbij nog in aanmerking genomen moet worden dat de boerenbevolking in de zomermaanden door de drukke werkzaamheden op de bedrijven vrijwel niet aan lezen toekomt. In dorpen met een overwegend niet-agrarische bevolking als b.v. Diepenveen was de uitleenfrequentie zelfs 18 en dan kan men spreken van een "noodgebied".
Foto: De commissaris van de Koningin Ridder van der Schueren (rechts) en burgemeester C. Slager van Zwollerkerspel bezoeken de CPBO
De Centrale Plattelandsbibliotheek voor Overijssel stelde zich in 1948 tot taak, de grote lacune te vullen tussen de IJsselsteden in het westen en de Twentse steden in het oosten en de bewoners van de gemeenten met ongeveer 20.000 en minder inwoners zo mogelijk een kultureel-kwalitatief gelijkwaardige bibliotheek service te bieden als de steden.
Voorop stond direct dat dit moest geschieden met volledige eerbiediging van de levensbeschouwing en kerkelijke gezindte van alle bevolkingsgroepen. Daartoe werd de hulp ingeroepen van adviseurs voor de confessionele groepen. Als zodanig treedt thans op Da. K. van Drimmelen, directrice van Den Alerdinck, terwijl ds. O. Jager zich bereid heeft verklaard de plaats van ds. G. Lugtigheid in te nemen. Ten behoeve van rooms-katholieke lezers wordt gebruik gemaakt van de recensies van Idil.
In de eerste jaren moest door het ontbreken van geldmiddelen het werk beperkt blijven tot het zenden van wisselcollecties van betrekkelijk geringe omvang. In 1953 werden op deze wijze 120 dorpen en gehuchten voorzien met het resultaat, dat totaal 128.110 boeken werden uitgeleend met een percentage van 3% studieboeken. Tot op dat moment was er van een aan de steden gelijkwaardige voorziening nog geen sprake, vooral door het ontbreken van de deskundige voorlichting ter plaatse door in de Leeszalen opgeleide bibliothecaressen. De oorzaak lag in de totaal onvoldoende geldmiddelen welke ter beschikking stonden. Per inwoner had men de beschikking over gemiddeld één dubbeltje, zijnde de inkomsten van: de bijdrage van de lezers en van de subsidies van Rijk, Provincie en Gemeenten, waartegenover de steden over bedragen van één gulden en meer konden beschikken. Voeg daarbij de noodzakelijke duurdere exploitatie tengevolge van de grote decentralisatie van het werk op het platteland tegenover het voordeel van de centralisatie in de steden dan is het duidelijk dat het door de C.P.B.O. gestelde doel onbereikbaar leek.
Dit beeld veranderde na 1953 op slag door de medewerking van de gemeenteraden van Avereest, Den Ham, Hardenberg, Hellendoorn, Ommen, Rijssen en Wierden, waarbij deze gemeenten bereid waren de bijdrage van gemeentewege te stellen op het minimum bedrag van de tabel van de Rijkssubsidie-voorwaarden voor Leeszalen. Doordat de Centrale bibliotheek als zodanig aan de kwaliteits-eisen van de genoemde Rijkssubsidie-voorwaarden voldoet kon thans voor deze gemeenten over een bedrag van gemiddeld 60 á 80 cent per inwoner beschikt worden.
De resultaten zijn verbluffend. Terwijl het aantal lezers en het aantal uitleningen in de "overige" gemeenten vrijwel gelijk bleef en het percentage studieboeken hardnekkig plm. 3% bleef bedragen, schoot het werk in bovengenoemde zeven gemeenten omhoog. De kwantitatieve en vooral ook kwalitatieve stijging van resp. 173% en 645% is te danken aan de uitbreiding van het boekenbezit, vooral de jeugd- en de studieafdeling én aan het feit, dat de uitlening in de bibliotheken onder leiding van een deskundige bibliothecaresse kon gesteld worden. De C.P.B.O. heeft thans 7 "reizende bibliothecaressen" in dienst, die volgens een vast rooster de uitleendienst verzorgen in 14 en per 1 januari a.s. in 15 bibliotheken nl. Berkum, Den Ham, Dedemsvaart, Enter, Hardenberg, Hellendoorn, Lutten, Nijverdal, Ommen, RaaIte, Rijssen, Vroomshoop. Westerhaar-Vriezenveensewijk, Wierden.
Wanneer men op de kaart van Overijssel de ligging van de zeven gemeenten beschouwt dan is dit een aaneengesloten gebied van respectabele omvang. Inmiddels zijn ook de gemeenten Vriezenveen en Raalte tot de Rijkssubsidieregeling toegetreden. Mocht de gemeente Dalfsen hiertoe eveneens besluiten dan is de lacune van 1948 vrijwel verdwenen met uitzondering van een kleine hoek in Twente, de randgemeenten langs de zuidgrens en de IJsselstreek en de kop van Overijssel. Deze gemeenten zijn door hun inwonertal (minder dan 9500 inwoners) helaas niet bij machte te profiteren van een Rijkssubsidie voor Leeszaalwerk en zouden misschien een beroep kunnen doen op de Provincie, vooropgesteld dat zij zelf het bedrag van ongeveer 40 cent per inwoner willen opbrengen. '
Overijssel heeft in zijn C.P.B.O. een culturele hefboom voor het platteland gekregen waarvan de organisatie en de resultaten landelijk de aandacht trekken en als voorbeeld gesteld worden. Moge het uitgebreide centrum van de organisatie in Berkum spoedig de 80.000 boeken bevatten waar de bewoners van de provincie een dringende behoefte aan hebben.
zaterdag 26 november 2011
Muziek uit het oosten (45): Stefany June
Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.
De Enschedese zangeres en band Stefany June kreeg deze week de Publieksprijs van de Overijsselse Popprijs uitgereikt. De band speelt 'lichtvoetige, catchy electropop'. Uit het juryverslag: 'Stefany June is een jonge, zeer talentvolle popband die voortkomt uit de ArtEZ Popacademie in Enschede. De van oorsprong Duitse Popacademiestudent Stefanie Martens heeft zich omringd met talentvolle muzikanten en zet een band neer waar eigenlijk niemand omheen kan. Op 10 december staan ze in de finale van de Grote Prijs van Nederland dat hopelijk nog een plek op Noorderslag 2012 op zal leveren. Eerder dit jaar deelden ze al het podium in Hyde Park in Londen met Rod Stewart en Bon Jovi. Daar gaan we nog veel van horen.'
De Enschedese zangeres en band Stefany June kreeg deze week de Publieksprijs van de Overijsselse Popprijs uitgereikt. De band speelt 'lichtvoetige, catchy electropop'. Uit het juryverslag: 'Stefany June is een jonge, zeer talentvolle popband die voortkomt uit de ArtEZ Popacademie in Enschede. De van oorsprong Duitse Popacademiestudent Stefanie Martens heeft zich omringd met talentvolle muzikanten en zet een band neer waar eigenlijk niemand omheen kan. Op 10 december staan ze in de finale van de Grote Prijs van Nederland dat hopelijk nog een plek op Noorderslag 2012 op zal leveren. Eerder dit jaar deelden ze al het podium in Hyde Park in Londen met Rod Stewart en Bon Jovi. Daar gaan we nog veel van horen.'
woensdag 23 november 2011
Erfgoed Design Award Overijssel 2011 naar Hannah Bonjer voor ontwerp theedoeken
De Amsterdamse ontwerpster Hannah Bonjer heeft vanavond de Overijsselse Erfgoed Design Award, kortweg OE-DA! gewonnen. Ze kreeg de prijs van 5.000 euro voor twee series theedoeken. Ze won ook de publieksprijs (1.000 euro). Het geld is bedoeld om de ontwerpen op de markt te brengen.
Vanavond werd de prijs voor de derde keer toegekend. In 2008 won Judith Zeeman met een ontwerp voor een Deventer koekhuisje en in 2009 won Jasper Hilkhuijsen met het door hem ontworpen spel Rijksmonumentenjacht.
OE-DA! is een ontwerpwedstrijd voor jonge beginnende ontwerpers tot 35 jaar, studenten design van verschillende opleidingen binnen én buiten Overijssel en studenten van ARTEZ. Zij werden als deelnemers uitgedaagd bestaande erfgoedmotieven te gebruiken in commercieel toepasbare en hedendaagse verleidende ontwerpen. Studenten en jonge ontwerpers krijgen met de Erfgoed Design Award de mogelijkheid om zelfstandig aan hun portfolio te werken en kennis te maken met opdrachtsituaties in de praktijk.
Deze zomer bepaalde de jury welke drie ontwerpen doorgingen naar de finale. De genomineerden kregen de gelegenheid hun ontwerp uit te werken tot een model of prototype. Hiervoor was een bedrag van €1.000,- euro per genomineerd ontwerp gereserveerd. De genomineerde ontwerpen werden deze maand geëxposeerd in museum Twentse Welle. Vanavond werd daar de prijs uitgereikt aan de winnares. De ontwerpen zijn nog tot zondag te bekijken.
dinsdag 22 november 2011
Regionale uitgaven 2011-17
Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs/collectievormers in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-47
IAI’s 2011-17
Moord en doodslag in Twente 1946-2010 : 65 naoorlogse jaren in kaart / Willem Visscher. - Bathmen : PerTekst Beheer, 2011. - 542 p. – ISBN 9789081480000. - € 25,-
Op 544 pagina’s worden alle 246 moorden en gevallen van doodslag die na de Tweede Wereldoorlog in Twente plaatsvonden uitvoerig beschreven door de onlangs overleden oud-rechercheur Willem Visscher. Zijn vrouw Gea maakte het werk af. Vijftien zaken bleven onopgelost, één van de drijfveren van de auteur om het boek te maken. Hij roept de lezer op ‘te spreken’ om alsnog tot oplossing van zaken te komen. Zie ook: Twentsche Courant Tubantia.
De dialecten van centraal-Salland : Raalte, Heino en Lemelerveld : klank- en vormleer / J.J. Spa. - Kampen : IJsselacademie, 2011. - 190 p. – ISBN 9789066972117. - € 19,95
Onderdeel van een serie uitgegeven door de IJsselacademie waarin de klank- en vormleer van de Sallandse en Noordwest Overijsselse dialecten wordt beschreven. In dit naslagwerk komen alle kenmerken en eigenaardigheden van het dialect van Raalte, Heino en Lemelerveld aan bod, evenals bijvoorbeeld typische lokale uitdrukkingen. Kijk ook hier.
Twentse almanak voor het jaar 2012. - 133e jrg. - Enschede : TwentseWelle, 2011. - 240 p. -
ISBN 9789071517273. - € 4,95
Waarin opgenomen het weer per maand, de liturgische kalender, een natuurkalender, het korten en lengen van de dagen, de opkomst en ondergang van de maan, de zons-en maansverduisteringen, de gemeenten, lokale en regionale organisaties.
Boekelosche Stoombleekerij 1888-1965; tovenaars met textiel / Bart Stuiver. - Stichting Historische Kring Boekelo Usselo Twekkelo, 2011. – 246 p. – ISBN 9789081755108. - € 17,90
De BSB was een beetje anders dan de textielbedrijven in de grote steden. Het personeel bestond uit boer’nleu uit Boekelo, wonend op een boerderijtje in de omgeving en Haaksbergernaren, die veelal het ongezonde werk deden. De bedrijfscultuur was gemoedelijker en patriarchaler dan elders in Twente. De blekerij werd gesticht ten behoeve van de textielbedrijven van de Van Heeks midden in een woestenij, maar niet ver van Enschede, en op een plek waar zowel het spoor als water (beken) aanwezig waren. Het bedrijf groeide uit tot een toonaangevende textielveredelaar, maar kon de concurrentie met lage lonen landen in de jaren zestig niet meer aan. Een uitgebreide, rijk geïllustreerde bedrijfsgeschiedenis, waarbij ook de maatschappelijke aspecten en de invloed op de bebouwde omgeving in en rond Boekelo aan bod komen.
100 jaar middenstand in Oldenzaal : familiebedrijven in beeld / Ben Siemerink en Henk Hesselink. - Denekamp : Boekwinkel Heinink, 2011. - 120 p. – ISBN 9789081590730. - € 25,95
Uitgave t.g.v. het honderdjarig jubileum van de RK Ondernemers Vereniging St. Clemens. Het boek verhaalt over het rijke roomse leven in de beginjaren tot de moeizame totstandkoming van de winkelcentra In den Vijfhoek en De Driehoek en bevat veel historische foto’s van winkelstraten uit de vroegere jaren.
Buiten de tijd / Hanneke van Schooten. - Nijmegen : Flanor, 2011. - 75 p. – ISBN 9789073202788. - € 19,50
De Almelose juriste Hanneke van Schooten heeft al meerdere bundels op haar naam staan en al diverse literaire prijzen gewonnen. De gedichten in deze bundel zijn geïnspireerd op het werk van Willem Brakman. Lees er hier meer over.
Paupers, padvinders en patjakkers / Geert Lammerink ; foto's Linda Overweg. - Amsterdam : Gopher, 2911. - 157 p. – ISBN 9789051797657. - € 19,95
Dit boek behoort eigenlijk niet tot de ‘regionalia’. Maar het gaat wel om een Oldenzaler, die na het afronden van zijn studie er even genoeg van heeft en zich wil bezinnen op wat hij met de rest van zijn leven wil. Hij besluit een jaar lang met zijn vriendin als rugzaktoerist door India, Nepal en Tibet te reizen. Kijk ook hier.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-47
IAI’s 2011-17
Moord en doodslag in Twente 1946-2010 : 65 naoorlogse jaren in kaart / Willem Visscher. - Bathmen : PerTekst Beheer, 2011. - 542 p. – ISBN 9789081480000. - € 25,-
Op 544 pagina’s worden alle 246 moorden en gevallen van doodslag die na de Tweede Wereldoorlog in Twente plaatsvonden uitvoerig beschreven door de onlangs overleden oud-rechercheur Willem Visscher. Zijn vrouw Gea maakte het werk af. Vijftien zaken bleven onopgelost, één van de drijfveren van de auteur om het boek te maken. Hij roept de lezer op ‘te spreken’ om alsnog tot oplossing van zaken te komen. Zie ook: Twentsche Courant Tubantia.
De dialecten van centraal-Salland : Raalte, Heino en Lemelerveld : klank- en vormleer / J.J. Spa. - Kampen : IJsselacademie, 2011. - 190 p. – ISBN 9789066972117. - € 19,95
Onderdeel van een serie uitgegeven door de IJsselacademie waarin de klank- en vormleer van de Sallandse en Noordwest Overijsselse dialecten wordt beschreven. In dit naslagwerk komen alle kenmerken en eigenaardigheden van het dialect van Raalte, Heino en Lemelerveld aan bod, evenals bijvoorbeeld typische lokale uitdrukkingen. Kijk ook hier.
Twentse almanak voor het jaar 2012. - 133e jrg. - Enschede : TwentseWelle, 2011. - 240 p. -
ISBN 9789071517273. - € 4,95
Waarin opgenomen het weer per maand, de liturgische kalender, een natuurkalender, het korten en lengen van de dagen, de opkomst en ondergang van de maan, de zons-en maansverduisteringen, de gemeenten, lokale en regionale organisaties.
Boekelosche Stoombleekerij 1888-1965; tovenaars met textiel / Bart Stuiver. - Stichting Historische Kring Boekelo Usselo Twekkelo, 2011. – 246 p. – ISBN 9789081755108. - € 17,90
De BSB was een beetje anders dan de textielbedrijven in de grote steden. Het personeel bestond uit boer’nleu uit Boekelo, wonend op een boerderijtje in de omgeving en Haaksbergernaren, die veelal het ongezonde werk deden. De bedrijfscultuur was gemoedelijker en patriarchaler dan elders in Twente. De blekerij werd gesticht ten behoeve van de textielbedrijven van de Van Heeks midden in een woestenij, maar niet ver van Enschede, en op een plek waar zowel het spoor als water (beken) aanwezig waren. Het bedrijf groeide uit tot een toonaangevende textielveredelaar, maar kon de concurrentie met lage lonen landen in de jaren zestig niet meer aan. Een uitgebreide, rijk geïllustreerde bedrijfsgeschiedenis, waarbij ook de maatschappelijke aspecten en de invloed op de bebouwde omgeving in en rond Boekelo aan bod komen.
100 jaar middenstand in Oldenzaal : familiebedrijven in beeld / Ben Siemerink en Henk Hesselink. - Denekamp : Boekwinkel Heinink, 2011. - 120 p. – ISBN 9789081590730. - € 25,95
Uitgave t.g.v. het honderdjarig jubileum van de RK Ondernemers Vereniging St. Clemens. Het boek verhaalt over het rijke roomse leven in de beginjaren tot de moeizame totstandkoming van de winkelcentra In den Vijfhoek en De Driehoek en bevat veel historische foto’s van winkelstraten uit de vroegere jaren.
Buiten de tijd / Hanneke van Schooten. - Nijmegen : Flanor, 2011. - 75 p. – ISBN 9789073202788. - € 19,50
De Almelose juriste Hanneke van Schooten heeft al meerdere bundels op haar naam staan en al diverse literaire prijzen gewonnen. De gedichten in deze bundel zijn geïnspireerd op het werk van Willem Brakman. Lees er hier meer over.
Paupers, padvinders en patjakkers / Geert Lammerink ; foto's Linda Overweg. - Amsterdam : Gopher, 2911. - 157 p. – ISBN 9789051797657. - € 19,95
Dit boek behoort eigenlijk niet tot de ‘regionalia’. Maar het gaat wel om een Oldenzaler, die na het afronden van zijn studie er even genoeg van heeft en zich wil bezinnen op wat hij met de rest van zijn leven wil. Hij besluit een jaar lang met zijn vriendin als rugzaktoerist door India, Nepal en Tibet te reizen. Kijk ook hier.
zondag 20 november 2011
Topografische kaart van 1849 (7): Zwolle en omgeving
Een van de meest bijzondere kaarten uit de Overijssel Collectie is de Topografische kaart van Overijssel, 1849, vervaardigd in opdracht van de provincie Overijssel. Door de systematische kartering door het Kadaster en triangulatie van Krayenhoff konden er toen voor het eerst kaarten op grote schaal gemaakt worden, die ook nog nauwkeurig waren. Deze kaart was de eerste kaart van Overijssel, waarop o.m. gedetailleerd grondgebruik en administratieve grenzen werden weergegeven. De kaart is in 32 katernen op linnen geplakt.
Deze kaart, die vrij zeldzaam is, verscheen zo'n tien jaar eerder dan de bekende Topografische Militaire Kaart.
Hieronder het katern met Zwolle en omgeving met daaronder het kaartgedeelte in detail.
In dezelfde tijd dat deze kaart tot stand kwam gaf A.J. van der Aa zijn Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden uit (1839-1851) met topografische beschrijvingen. Dit 13-delige woordenboek is tegenwoordig full-text op Google Books te vinden.
Van steden, dorpen en zelfs veel gehuchten, maar ook van rivieren en andere geografische namen is in dit naslagwerk een beschrijving te vinden, die de toenmalige situatie weergeeft. Enkele voorbeelden:
Zwolle
Mastenbroek
Deze kaart, die vrij zeldzaam is, verscheen zo'n tien jaar eerder dan de bekende Topografische Militaire Kaart.
Hieronder het katern met Zwolle en omgeving met daaronder het kaartgedeelte in detail.
In dezelfde tijd dat deze kaart tot stand kwam gaf A.J. van der Aa zijn Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden uit (1839-1851) met topografische beschrijvingen. Dit 13-delige woordenboek is tegenwoordig full-text op Google Books te vinden.
Van steden, dorpen en zelfs veel gehuchten, maar ook van rivieren en andere geografische namen is in dit naslagwerk een beschrijving te vinden, die de toenmalige situatie weergeeft. Enkele voorbeelden:
Zwolle
Mastenbroek
zaterdag 19 november 2011
Al 229 websites aangemeld voor Geschiedenis Online Prijs
Boven: Website van Historische Vereniging Hasselt won votig jaar in de categorie Historische verenigingen.
Ook dit jaar wordt de door het Historisch Nieuwsblad en Archieven.nl georganiseerde Geschiedenis Online Prijs uitgereikt aan de beste historische website van het afgelopen jaar. Kijk hier voor de winnaars in de jaren 2006-2010. Tot 15 december kunnen websites aangemeld worden.
Overijsselse websites
Op dit moment (19 november) zijn er al 229 aanmeldingen. Het loont de moeite eens te kijken welke websites erbij zitten. Je ontdekt verrassende sites. Er zijn (op het oog) zeven aanmeldingen uit Overijssel, te weten Historische Kring Wederden (Wierden), Heemkunde Borne, Arfgood Buurse, Oud Dalfsen, Landgoed Vollenhoven, HV Avereest, Erve Alferink (Haarle). Zeven op de 229 is niet veel….
Nu ook publieksprijs
In vergelijking met voorgaande jaren zijn er enkele veranderingen aangebracht. Voor het eerst is er een publieksprijs. Vanaf 15 december 2011 tot en met 10 februari 2012 kun je stemmen binnen halen voor de publieksprijs door je website te promoten en de bezoekers van jouw website op te roepen om te stemmen. Hiervoor kun je een banner downloaden. De 10 websites die de meeste stemmen hebben gekregen van het publiek worden op een nader te bepalen datum (half februari) uitgenodigd voor de prijsuitreiking.
Juryprijs
Een vakjury wijst ook een winnaar aan, een algemene winnaar en een winnaar in drie categorieën (voorheen vier). De nieuwe categorieën zijn: Archiefdiensten, Verenigingen en particulieren, Musea en Themasites.
maandag 14 november 2011
Netwerk Oorlogbronnen nieuwe portal Tweede Wereldoorlog
Op 10 november werd Netwerk Oorlogsbronnen gelanceerd, een portal voor bronnen van de Tweede Wereldoorlog. O.a. de Koninklijke Bibliotheek en het NIOD hebben hier samengewerkt. Op de website vooral verwijzingen naar originele documenten, zoals films, video's, kranten, tijdschriften etc. Lees er hier meer over.
De link naar het HCO werkt niet of verwijst naar de verkeerde webpagina’s. Dit is de goeie link.
Netwerk Oorlogsbronnen is niet het eerste portal over de Tweede Wereldoorlog. Zo bestaat er ook al Wegwijzer Archieven Wereldoorlog II. Op zijn blog bekritiseert Eric Hennekam de wildgroei op dit gebied en het gebrek aan samenwerking, wat tevens het vermorsen van subsidies tot gevolg heeft. En passant noemt hij een hele rits websites over WOII. Doe er uw voordeel mee en lees zijn blogpost.
zaterdag 12 november 2011
Twentse taalprijs voor Goaitsen van der Vliet
Goaitsen van der Vliet (59), Fries van geboorte, taalonderzoeker, uitgever, samensteller van het Dialexicon Twents (meer dan 50.000 trefwoorden) en bedenker en eerste conservator van de Twentse Taalbank werd afgelopen donderdag de Twentse Taalprijs toegekend. De uitreiking vindt plaats op 8 december.
De aanmoedigingsprijs gaat naar Martin ter Denge.
Goaitsen van der Vliet (rechts) en Martin ter Denge (foto: TwentseWelle)
De prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt. De winnaars vanaf 2001 toen de prijs voor het eerst werd uitgereikt:
2001: André Hottenhuis
2003: Herman Finkers
2005: Anne van der Meiden
2007: Revuegezelschap Boer’nleu
2009: Gerard Vaanholt
De aanmoedigingsprijs gaat naar Martin ter Denge.
Goaitsen van der Vliet (rechts) en Martin ter Denge (foto: TwentseWelle)
De prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt. De winnaars vanaf 2001 toen de prijs voor het eerst werd uitgereikt:
2001: André Hottenhuis
2003: Herman Finkers
2005: Anne van der Meiden
2007: Revuegezelschap Boer’nleu
2009: Gerard Vaanholt
Deventer erfgoed op de kaart
De Stichting Industrieel Erfgoed Deventer heeft een prachtige digitale kaart van Deventer ontworpen met daarop veel informatie over industrieel en ander erfgoed. Door op een item te klikken verschijnt in een kader informatie over het onderwerp, voor zover aanwezig kun je (historische) foto’s bekijken, je kunt commentaar toevoegen en je kunt streetview inschakelen.
Tientallen bedrijven uit het verleden worden zo in beeld gebracht, evenals honderden monumenten. Liefhebbers van kaarten komen ook aan hun trekken, want stadsplattegronden uit verschillende periodes zijn op de website zichtbaar gemaakt en kunnen over elkaar gelegd worden.
donderdag 10 november 2011
Uitslag fotowedstrijd Wiki Loves Monuments
Voor de tweede keer werd de afgelopen maanden Wiki Loves Monuments, de fotowedstrijd die tot doel had het fotobestand op Wikipedia uit te breiden, speciaal met betrekking tot monumenten. Meer dan 13.700 foto’s werden ingezonden. Evenals vorig jaar koos de jury ook weer een beste foto uit. Zie hieronder:
Winnende foto van Harm Joris ten Napel
Jury: Een speelse foto, waar het monument gefotografeerd is in zijn dagelijkse dorpse sfeer: de kletsende buurmannen, de was aan de lijn en de vrouw die bij het geitenhok bezig is. Een foto waar je heel lang naar alle details kunt kijken, maar toch gaat je blik gelijk naar de in prachtig licht gedocumenteerde monumenten.
Kijk hier voor de overige foto’s uit de top 10.
Winnende foto van Harm Joris ten Napel
Jury: Een speelse foto, waar het monument gefotografeerd is in zijn dagelijkse dorpse sfeer: de kletsende buurmannen, de was aan de lijn en de vrouw die bij het geitenhok bezig is. Een foto waar je heel lang naar alle details kunt kijken, maar toch gaat je blik gelijk naar de in prachtig licht gedocumenteerde monumenten.
Kijk hier voor de overige foto’s uit de top 10.
dinsdag 8 november 2011
Regionale uitgaven 2011-16
Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs/collectievormers in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-45
IAI’s 2011-16
Deze week ook een drietal boeken die niet gaan over een regionaal onderwerp, maar ons werden toegezonden met het verzoek ze onder de aandacht te brengen van Overijsselse bibliotheken. De auteurs zijn wel Overijsselaars. Deze boeken staan onder aan de lijst.
Onze dagen : herinneringen aan de Jodenvervolging / Coen Rood. – Amsterdam : Boom, 2011. 407 p. – ISBN 9789461055521. - € 24,90
De Joodse kleermaker Coen Rood overleefde een onwaarschijnlijk groot aantal werk- en concentratiekampen in Nederland, Duitsland en Polen. Zijn gedwongen tocht langs de kampen begon in april 1942 in Kamp Conrad bij Rouveen. Vele malen zag hij de dood in de ogen, maar hij overleefde op het nippertje. Direct na de bevrijding schreef hij zijn belevenissen op, waardoor zijn relaas niet lijdt aan de vertekening waaronder herinneringen van later datum vaak gebukt gaan. Coen Rood emigreerde in 1960 naar Texas. Vlak voor zijn dood – hij overleed op 1 oktober dit jaar – zijn de herinneringen in druk verschenen.
Moderne Devotie : terug naar de bron met Geert Grote en Thomas a Kempis / Mariska van Beusichem. – Zwolle : Waanders, 2011. – 128 p. – ISBN 9789461055521. - € 19,95
De Moderne Devotie is het belangrijkste wat Overijssel in geschiedkundig opzicht voortgebracht heeft. Een religieuze hervormingsbeweging, die zijn wortels had in Deventer (Geert Grote) en Zwolle (Thomas a Kempis). Volgelingen van Geert Grote stichtten de gemeenschappen van Broeders en Zusters des Gemenen Leven, Thomas a Kempis schreef ‘De navolging van Christus’, op de Bijbel na het meest vertaalde boek ter wereld en de kloosters van de Congregatie van Windesheim werden overal in West-Europa gesticht. Momenteel is er veel aandacht voor de Moderne Devotie middels tentoonstellingen en andere activiteiten in Zwolle. Dit boek gaat terug naar de bron: de Moderne Devotie en de IJsselstreek.
De Twentsche Courant: van underdog tot onafhankelijk dagblad / Klaas Goïnga. - Stichting Twentsche Courant Enschede, 2011. 112 p.
De Twentsche Courant werd al opgericht in 1844, de Twentsche Courant als dagblad was er vanaf 1945. Gedurende tientallen jaren na de Tweede Wereldoorlog kende Twente drie onafhankelijke dagbladen, waarbij de Twentsche Courant lange tijd het katholieke volksdeel bediende. De clerus had een grote vinger in de pap en gaf de richting van de krant aan. In de jaren zeventig ontwikkelde de TC zich tot een eigenwijze krant, die de strijd aanging met de grote concurrent Tubantia. Journalisten werkten in een amicale en informele sfeer en het personeelsverloop was gering. Maar de verschraling in het medialandschap was niet tegen te houden. Er ontstonden samenwerkingsverbanden, vervolgens een concentratie van redacties en uiteindelijk in de jaren negentig een totale fusie binnen het Wegener-concern. De auteur was zelf lange tijd redacteur van de krant en haalt, naast de geschiedschrijving van de krant, ook herinneringen en anekdotes op.
Noessellaand : verzamelde verhalen en gedichies / Willem van Noessel. – Nijverdal : Uutgeverieje ’n Boaken, 2011. – 180 p. – ISBN 9789076272009. - € 18,95
Willem van Noesel (pseudoniem van Willem Frederiks) schreef jarenlang elke week een stukje in het Twents Volksblad en later in het Rijssens Nieuwsblad. Deze bundel bevat een keus uit zijn gedichten en verhalen en is geïllustreerd met foto's die door hemzelf gemaakt zijn en schilderijen vervaardigd door zijn dochter Ping.
De geur van carbolineum : boerenschuren op erf en land / Lyde de Graaf. – Lochem : Lovink, 2011. – 144 p. – ISBN 9789070750008. - € 15,-
Mooi fotoboek over schuren/schuurtjes op het Twentse en Achterhoekse platteland. Twee jaar lang was fotografe Lyde de Graaf op zoek naar boerenschuurtjes, die in hun vaak schilderachtige verval uitnodigden om ze in hun omgeving en in detail vast te leggen.
Niet over een regionaal onderwerp:
Inzicht : ervaringen op mijn innerlijke weg in de jaren 2000 tot 2010 / Renske Wind-Wijma. – Soest : Boekscout, 2011. 162 p. – ISBN 9789461763488. - € 16,95
Zie hier
Glinsteringen na de storm / Anne Xea Fleur. – Uitgave in eigen beheer, 2011. – 114 p. – ISBN 9789081708913. – € 15,-
Zie hier
Koe met vleugels / Annet Jacobs ; met tek. van Petra Diepenbroek. - Diepenmaat Uitgeverij & Ontwerpbureau, 2011. – ISBN 9789078115540. - € 14,95
Zie hier
Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2011-45
IAI’s 2011-16
Deze week ook een drietal boeken die niet gaan over een regionaal onderwerp, maar ons werden toegezonden met het verzoek ze onder de aandacht te brengen van Overijsselse bibliotheken. De auteurs zijn wel Overijsselaars. Deze boeken staan onder aan de lijst.
Onze dagen : herinneringen aan de Jodenvervolging / Coen Rood. – Amsterdam : Boom, 2011. 407 p. – ISBN 9789461055521. - € 24,90
De Joodse kleermaker Coen Rood overleefde een onwaarschijnlijk groot aantal werk- en concentratiekampen in Nederland, Duitsland en Polen. Zijn gedwongen tocht langs de kampen begon in april 1942 in Kamp Conrad bij Rouveen. Vele malen zag hij de dood in de ogen, maar hij overleefde op het nippertje. Direct na de bevrijding schreef hij zijn belevenissen op, waardoor zijn relaas niet lijdt aan de vertekening waaronder herinneringen van later datum vaak gebukt gaan. Coen Rood emigreerde in 1960 naar Texas. Vlak voor zijn dood – hij overleed op 1 oktober dit jaar – zijn de herinneringen in druk verschenen.
Moderne Devotie : terug naar de bron met Geert Grote en Thomas a Kempis / Mariska van Beusichem. – Zwolle : Waanders, 2011. – 128 p. – ISBN 9789461055521. - € 19,95
De Moderne Devotie is het belangrijkste wat Overijssel in geschiedkundig opzicht voortgebracht heeft. Een religieuze hervormingsbeweging, die zijn wortels had in Deventer (Geert Grote) en Zwolle (Thomas a Kempis). Volgelingen van Geert Grote stichtten de gemeenschappen van Broeders en Zusters des Gemenen Leven, Thomas a Kempis schreef ‘De navolging van Christus’, op de Bijbel na het meest vertaalde boek ter wereld en de kloosters van de Congregatie van Windesheim werden overal in West-Europa gesticht. Momenteel is er veel aandacht voor de Moderne Devotie middels tentoonstellingen en andere activiteiten in Zwolle. Dit boek gaat terug naar de bron: de Moderne Devotie en de IJsselstreek.
De Twentsche Courant: van underdog tot onafhankelijk dagblad / Klaas Goïnga. - Stichting Twentsche Courant Enschede, 2011. 112 p.
De Twentsche Courant werd al opgericht in 1844, de Twentsche Courant als dagblad was er vanaf 1945. Gedurende tientallen jaren na de Tweede Wereldoorlog kende Twente drie onafhankelijke dagbladen, waarbij de Twentsche Courant lange tijd het katholieke volksdeel bediende. De clerus had een grote vinger in de pap en gaf de richting van de krant aan. In de jaren zeventig ontwikkelde de TC zich tot een eigenwijze krant, die de strijd aanging met de grote concurrent Tubantia. Journalisten werkten in een amicale en informele sfeer en het personeelsverloop was gering. Maar de verschraling in het medialandschap was niet tegen te houden. Er ontstonden samenwerkingsverbanden, vervolgens een concentratie van redacties en uiteindelijk in de jaren negentig een totale fusie binnen het Wegener-concern. De auteur was zelf lange tijd redacteur van de krant en haalt, naast de geschiedschrijving van de krant, ook herinneringen en anekdotes op.
Noessellaand : verzamelde verhalen en gedichies / Willem van Noessel. – Nijverdal : Uutgeverieje ’n Boaken, 2011. – 180 p. – ISBN 9789076272009. - € 18,95
Willem van Noesel (pseudoniem van Willem Frederiks) schreef jarenlang elke week een stukje in het Twents Volksblad en later in het Rijssens Nieuwsblad. Deze bundel bevat een keus uit zijn gedichten en verhalen en is geïllustreerd met foto's die door hemzelf gemaakt zijn en schilderijen vervaardigd door zijn dochter Ping.
De geur van carbolineum : boerenschuren op erf en land / Lyde de Graaf. – Lochem : Lovink, 2011. – 144 p. – ISBN 9789070750008. - € 15,-
Mooi fotoboek over schuren/schuurtjes op het Twentse en Achterhoekse platteland. Twee jaar lang was fotografe Lyde de Graaf op zoek naar boerenschuurtjes, die in hun vaak schilderachtige verval uitnodigden om ze in hun omgeving en in detail vast te leggen.
Niet over een regionaal onderwerp:
Inzicht : ervaringen op mijn innerlijke weg in de jaren 2000 tot 2010 / Renske Wind-Wijma. – Soest : Boekscout, 2011. 162 p. – ISBN 9789461763488. - € 16,95
Zie hier
Glinsteringen na de storm / Anne Xea Fleur. – Uitgave in eigen beheer, 2011. – 114 p. – ISBN 9789081708913. – € 15,-
Zie hier
Koe met vleugels / Annet Jacobs ; met tek. van Petra Diepenbroek. - Diepenmaat Uitgeverij & Ontwerpbureau, 2011. – ISBN 9789078115540. - € 14,95
Zie hier