Overijsselse canon groot succes!

Zoals al eerder gemeld op dit blog steekt de provincie Overijssel er bij het landelijke canonproject met kop en schouders bovenuit. Het project stond onder leiding van de IJsselacademie, werd ondersteund door het Historisch Centrum Overijssel en kreeg de medewerking van een groot aantal historische verenigingen. Van 36 Overijsselse plaatsen zijn nu canons beschikbaar, van een groot aantal ook een ‘canon in de klas’ voor scholieren.

Gisteren werd de overkoepelende Overijsselse canon gepresenteerd evenals een lesprogramma voor het onderwijs op basis van de lokale canons. Bovendien zijn er tien centrale thema’s uit de provinciale geschiedenis nader uitgewerkt ten behoeve van het onderwijs.

Lees hier de eerdere blogpost over de canon van Overijssel.

Regionale uitgaven 2013-5

Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.

Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2013-09

IAI’s 2013-5

De Vecht en het Vechtdal : een cultuurhistorische reisgids vanaf de bronnen van de Vecht tot de monding door Münsterland, Graafschap Bentheim en Overijssel / Albert Corporaal en Theo van de Vliet (eindred.). - Zwolle : Stichting "Zwolle Stad aan 't Water", 2012. - 172 p. – ISBN 9789082010701. - € 15,75



Een handzame en ruim geïllustreerde cultuurhistorische reisgids over de Vecht, inclusief het Duitse gedeelte. Het boek bevat een historisch deel plus een reis in drie delen van bron tot einde, waarbij je alle belangrijke plaatsen, personen en gebeurtenissen rondom deze rivier tegenkomt.

Op de fiets van Staphorst naar de Zwarte Zee : een solo fietstocht van 4000 kilometer in twee maanden / Henk Oosterveen. – Staphorst, 2012. - 134 p. - € 9,95



Op onderhoudende wijze vertelt deze langeafstandsfietser over zijn belevenissen onderweg. In dit boekje niet teveel herhalingen en feiten zoals in veel van dit soort uitgaven, maar juist aandacht voor de ontmoetingen met de lokale bevolking.

Groeten uit Hardenberg / Erna Ekkelkamp. - Hardenberg : Uitgeverij Heijink, [2012]. - 205 p. - € 17,50



Bundeling van verhalen die Erna Ekkelkamp schreef in de periode van 2007 tot 2011 voor de website Gun Jezelf de Ruimte. Veel interviews met bekende (Edwin Evers, Erik Hulzebosch) en minder bekende Hardenbergers.

Zwolle '12 in beeld / [samenstelling Studio Wegener Media ; fotografie Frans Paalman, Pedro Sluiter, Harry ten Klooster]. - Uitgeverij De Stentor, 2013. - 156 p. - Uitgave in samenwerking met Historisch Centrum Overijssel en Odeon De Spiegel theaters. – ISBN 9789461900340. - € 12,95



Fotoboek over Zwolle in 2012, waarbij als hoogtepunten worden genoemd: het kampioenschap van PEC Zwolle, het 55-jarig jubileumfeest van carnavalvierend Sassendonk (Zwolle) en de opening van de Hanzelijn.

Old en ni'j : vertellegies van toen en now uut 't leêm / Gjalt Meijer ; in 't Steenwieks op'skreêm deur Frans Keizer. - Steenwiek : Gjalt Meijer, 2012. - 100 p. - € 9,95



Verhaaltjes, opgeschreven in dialect, uit het dagelijks leven die zich voornamelijk in en rond Steenwijk afspelen.

Dwars door Dinkelland / Peter Weusthof [tekst] en Carla Scholten Linde [fotogr.]. - Rossum : Stichting Rossum Buitengewoon, 2012. - 97 p. - € 15,95



Plekken en gebeurtenissen in de gemeente Dinkelland beschreven in dichtvorm, deels in het Twents en in het Nederlands. Bij de gedichten zijn bijpassende foto’s gemaakt.

Ook vrouwen schreven geschiedenis: 1001 vrouwen

Het is een ‘item’ de laatste tijd. In DWDD werd een aanval gedaan op de redacties van de diverse talkshows, nieuws- en praatprogramma’s die te weinig vrouwen rond de tafel zouden uitnodigen. Nu worden dit soort programma’s door veel mensen gemeden als zijnde “zwam- dan wel lulprogramma’s”, waarmee we gelijk de doelgroep boven water hebben. Verder waag ik me niet aan het opsommen van oorzaken etc.



Een ander terrein waar vrouwen weinig aan bod komen is de geschiedschrijving. Weliswaar bevinden zich onder de hedendaagse historici juist veel vrouwen, maar in de geschiedenisboekjes op school b.v. zijn weinig bladzijden aan vrouwen gewijd. Mede om deze reden werd een aantal jaren geleden het Digitaal Vrouwenlexicon opgericht, waarin inmiddels een paar duizend biografieën zijn opgenomen. Duizend lemmata werden hieruit geselecteerd en opgenomen in het vorige week verschenen 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. Uiteraard bevinden zich daar ook (al zijn het er relatief weinig) Overijsselse vrouwen onder.

In WieiswieinOverijssel zijn de vrouwen ook duidelijk in de minderheid. Ondanks dat de redactie wel geprobeerd heeft het aantal op te krikken, betreft maar 10% van de biografieën vrouwen. Hieronder een opsomming van de vrouwen in Wieiswie:
Mien Ruys (tuinarchitectie) – H.E. Molkenboer-Trip (fabrikante) – Mechteld tot Boecop, Gesina ter Borch, Aleida Budde, Fré Cohen, Stien Eelsingh, Jo Koster (allen beeldend kunstenaars) – Daphne Bunskoek, Johanna ter Steege, Joke Wanschers-Eshuis (film, radio/tv) – Johanna van Buren, Ida Gerhardt, Amoene van Haersolte, C.M. van Hille-Gaerthé, Etty Hillesum, Mary Koopmans, Anna Morian, Gerrie Nikkels, B.E. van Osselen-van Delden, Clara Feyoena van Raesfelt- van Sytzama, Margot Vos (literatuur) – Barones van Aldenburg Bentinck, Heleen Ankersmit, Aleida Greve, Bertha Jordaan-van Heek, Armgard zur Lippe Biesterfeld, Cor van der Meer van Kuffeler, Marie Milatz, Gulia Palthe, Lina Roetert Steenbruggen, Klazien uit Zalk, Berendina Stoel, Marie Cornélie van Wassenaer Obdam (allen ‘maatschappelijk leven’) - IlseDeLange, Berdien Stenberg, Mieke Telkamp, Hermien Timmerman (muziek) – Theda Mansholt (onderwijs) – Selma Wijnberg (Tweede Wereldoorlog) – Ank Bijleveld – Adri Ladenius (overheid & politiek) – Jutte van Ahaus, freules van Beckum, Jomanda, Salome Sticken (religie) – Kea Bouman, Femmy Groen, Betsie ter Horst, Karin Kuipers, Ellen van Langen, Elles Leferink, Tollien Schuurman, Gretha Smit, Kirsten Vlieghuis (sport) – Cato Elderink (streekhistorie) – Aleida Leurink (kroniekschrijfster) – C.J. Welcker (archivaris) – M.E. Kronenberg (bibliografe) - Claar Goudswaard (bibliothecaris).
Tips voor aanvullingen? Mail de redactie.



Wandelroute langs ‘historische vrouwen’ in Deventer

Op 8 maart tijdens de Internationale Vrouwendag wordt in Deventer een wandelroute gepresenteerd, die langs plaatsen in de binnenstad voert die herinneren aan bijzondere vrouwen. Kijk hier voor meer informatie.

Bijzondere houtsnedenexpositie en -lezing bij SAB

Met de opkomst van de boekdrukkunst in de tweede helft van de 15e eeuw verschijnen ook de eerste gedrukte illustraties in boeken. Aanvankelijk zijn dit drukkersmerken; logo's zouden we ze nu noemen. Al snel volgen afbeeldingen van heiligen, evangelisten en kerkvaders. De houtsneden, zoals deze illustraties heten, worden steeds gevarieerder. Stadsgezichten bijvoorbeeld fungeren echt ter ondersteuning van de tekst, maar soms bevatten religieuze boeken afbeeldingen die er alleen maar in geplaatst zijn om het boek aantrekkelijker te maken. Zo zijn er zelfs 'stripverhaaltjes' te zien waarin indianen, kamelen en olifanten figureren.

Stadsarchief- en Athenaeumbibliotheek heeft een expositie ingericht die van 4 maart tot en met 26 april een expositie ingericht. Bovendien houdt conservator van SAB dr. Ina Kok, van wie in april een standaardwerk over dit onderwerp verschijnt, op 25 april een lezing over Houtsneden in Nederlandse incunabelen.

Kijk voor meer informatie op de website van SAB.

Informatie over agrarisch erfgoed op Agriwiki

Er werd al lange tijd aan gewerkt. De Agriwiki was er op dinsdag 22 januari klaar voor om aan de buitenwereld te worden gepresenteerd. Dit gebeurde samen met de aftrap van Het Jaar van de Boerderij 2013. Oud-minister Cees Veerman opende de agriwiki met een druk op de muis. Agriwiki wordt aangeboden door de Nederlandse boerderijenstichtingen verzameld in de Stichting Agrarisch Erfgoed Nederland.

Vanaf nu kan niet alleen iedereen op zoek gaan naar informatie, maar ook – en dat is het doel van een wiki - kennis delen en verrijken, zodat de wiki uiteindelijk uitgroeit tot een ware encyclopedie op het gebied van agrarisch erfgoed. De onderwerpsterreinen zijn: boerderijtypologie, bouwhistorie, erven en landschap, herbestemmen, landleven, restauratietechniek en wet- en regelgeving.

80 Nederlandse tijdschriften online op website KB

Met ingang van 15 februari zijn 1,5 miljoen pagina’s van 80 verschillende Nederlandse tijdschriften gratis online in te zien via de speciale website Tijdschriften 1850-1940 van de Koninklijke Bibliotheek. Het zijn tijdschriften uit de periode 1850–1940 op het gebied van literatuur, religie, wetenschap, recht, politiek, cultuur en sport. Er kan full text worden gezocht door alle titels. Via geavanceerd zoeken kan ook één enkele titel worden doorzocht. Deze 80 digitale tijdschrifttitels zijn slechts het begin. Er zullen nog vele tijdschriften volgen, want de KB wil de komende jaren alle gedrukte publicaties die in Nederland sinds 1470 zijn verschenen digitaliseren.

De tijdschriften zijn op vier criteria geselecteerd:
- Kwetsbaarheid. De tijdschriften moesten gepubliceerd zijn in de jaren 1840-1950, het tijdperk dat bekend staat om de zeer slechte papierkwaliteit. Om auteursrechtelijke redenen zijn alleen de jaargangen tot en met 1939 online beschikbaar.
- Populariteit. De historische tijdschriften die het meest bij de KB werden aangevraagd, zijn hoog op de lijst geplaatst
- Prioriteit voor onderzoek.
- Uniciteit. Om geen dubbel werk te doen, zijn géén tijdschriften geselecteerd die bij andere instellingen of organisaties zoals de DBNL al gedigitaliseerd waren.

Enkele voorbeelden uit de lijst van 80 tijdschriften:
- Bibliotheekleven 1916-1939
- Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde van Nederlandsch-Indië 1853-1939
- Het boek: tweede reeks van het tijdschrift voor boek- en bibliotheekwezen 1912-1939
- Economisch-statistische berichten 1916-1939
- Het huis, oud & nieuw 1905-1927
- De ingenieur 1886-1939
- Nieuwsblad voor den boekhandel 1834-1939
- De revue der sporten 1907-1934
- Het sportblad: het goedkoopste weekblad gewijd aan diverse takken van sport 1898-1927
- Tijdschrift voor staathuishoudkunde en statistiek 1841-1875
- Volkskunde: tijdschrift voor Nederlandsche folklore 1888-1939

Zoeken op b.v. Overijsselse plaatsen levert grote hoeveelheden treffers op.

Kijk voor de hele lijst en meer informatie op de website van de Koninklijke Bibliotheek.

Muziek uit het oosten (59): Nou En - Gothic meisje

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


Nou en was een vorig jaar ter ziele gegane band uit Kampen. Het nummer Gothic meisje werd in gothic kringen niet onverdeeld gunstig ontvangen en de bandleden werden zelfs bedreigd. Zanger en tekstschrijver Bas Nijhof werd vorige week benoemd tot Kampens eerste stadsdichter.

Winnaars Geschiedenis Online Prijs zijn bekend

Vanmiddag zijn de winnaars bekendgemaakt van de zevende editie van de Geschiedenis Online prijs 2012, een initiatief van Historisch Nieuwsblad, Archieven.nl en het Nationaal Archief.
Algeheel winnaar van de Juryprijs werd de website Anno Drenthe, ontwikkeld door het Drents Archief. De website werd tevens winnaar in de categorie Archiefdiensten.

Overige winnaars van de juryprijzen:

In de categorie Verenigingen en particulieren: Retours: digitaal magazine over spoorweghistorie, vormgeving en fotografie

In de categorie Musea en themawebsites: Virtueel Museum ’s Heeren Loo

Bij de Publieksprijs, waar de afgelopen twee maanden op gestemd kon worden, kwam Mijnmuseum De Beukel als winnaar uit de bus.

Jan Kompagnieprijs gaat naar Oude Begraafplaats Gouda

Regionale uitgaven 2013-4

Rubriek met aanschafinformaties voor collectioneurs in de bibliotheken van Overijssel, maar uiteraard ook voor iedere belangstellende.

Ga voor bestellingen (bibliotheken) naar Bicat Wise – Titels – Besteladministratie – Kies voor IAI’s – Week 2013-07

IAI’s 2013-4

Weerribben-Wieden : nationaal park in Noordwest-Overijssel / samengest. door Anneke Bouwmeester ; foto's: Frans Bouwmeester ... [et al.]. - Blokzijl : Stadsdrukkerij Blokzijl, 2012. - 95 p. – ISBN 9789080716964. - € 9,90

Fotograaf Frans Bouwmeester maakte de vele foto’s en zijn echtgenote Anneke schreef de teksten die gaan over het ontstaan van het gebied, de vervening, de rietteelt, de eendenkooien, de flora en fauna, de meren en de dorpen.

De Schallinckhaer : van heideveld tot kerkdorp : ontstaan en ontwikkeling van het Sallands kerkdorp Schalkhaar / Tonny Mulder. - Schalkhaar : [s.n.], 2012. - 208 p. – ISBN 9789081973106. - € 24,95

Zeer complete beschrijving van de geschiedenis van dit dorp dat rond 1810 ontstond toen er in de buurschap Riele bij Deventer een rooms-katholieke kerk gebouwd werd. In het eerste deel van het boek wordt de geschiedenis van het schoutambt Colmschate, de Gooijermarke en de buurschappen Riele en Wechele geschetst. Alle boerderijen en woningen die vóór de Tweede Wereldoorlog zijn gebouwd worden beschreven, maar ook dorpsbewoners, ondernemers etc. Veel foto’s en kaarten verluchtigen de tekst.

Linde : historie en erfgoed / A.G. Kleinjan, C.J. Bos en L. Klaassen. - Oudheidkundige Vereniging Den Ham-Vroomshoop, 2012. - 248 p. - € 30,-

Derde boek in een serie van vier over buurtschappen in de omgeving van Den Ham. Eerder verschenen delen over Meer en Noordmeer en Magele. Dit deel bestaat uit een historisch-geografische inleiding over het gebied van C.J. Bos en een uitgebreide opsomming van erven en bewoners van de buurschap Linde.

Ons dorp : in 100 Gieterse liedjes / samengest. door Femmy Woltman-Groen. – [Giethoorn] : Femmy Woltman-Groen, 2012. - 76 p. - € 14,-

De auteur verzamelde 100 liedjes over Giethoorn, van feestnummers met teksten vol onzin tot prachtige teksten die lezen als gedichten, met het doel deze liedjes voor het nageslacht te bewaren. Bij een aantal liedjes staat ook de bladmuziek afgedrukt.

Een tochtje langs de Noordijken : Deventer families, hun woningen in de stad en hun buitenhuizen rond Twello / C.M. Hogenstijn. - [Deventer] : Gemeente Deventer, 2012. - 84 p. – ISBN 9789078994008. - € 10,-

Ter gelegenheid van zijn pensionering als stadshistoricus van Deventer schreef Clemens Hogenstijn dit boekje over ‘een fraai stukje platteland aan de uiterste grens van Gelderland, maar met een sterke binding met Deventer’, waar de stadse woningen stonden waarin de bewoners van de buitenplaatsen zich in de winter terugtrokken.

Van vrogger en now : verhalen en gedichten in de streektaal / red. en samenst. Derk Jan ten Hoopen en Henk Letting. - IJzerlo : Fagus, 2012. - 150 p. - ISBN 9789078202929. - € 19,65

Jubileumbundel van de Dialectkring Achterhoek en Liemers met een selectie van door bekende Achterhoekse auteurs beschikbaar gestelde verhalen en gedichten. Interessant voor bibliotheken uit aan de Achterhoek grenzende gemeenten.

Nieuw weblog over naamkunde

Aan een vijftal dossiers over Adel en Patriciaat, Bronnen, Heraldiek, Methodiek en Migranten heeft het Centraal Bureau voor Genealogie een nieuw dossier toegevoegd over Naamkunde. Het is een dossier in de vorm van een weblog.

Wetenschappelijk onderzoek op het gebied van naamkunde werd in het verleden veel verricht door het Meertens Instituut. Maar tegenwoordig legt dit instituut zich toe op andere zaken en is b.v. de Nederlandse Familienamenbank al overgeheveld naar het CBG, zoals met de Nederlandse Voornamenbank waarschijnlijk ook zal gebeuren. Ook voor al het onderzoeksmateriaal op het gebied van (veld)namen, het documentatiesysteem en de literatuurcollectie zal een nieuwe bestemming moeten worden gezocht. Het CBG is in het gat gesprongen en rekent naamkunde in brede zin nu tot haar terrein. Vandaar ook het nieuwe weblog dat in januari werd gestart en waar al onderwerpen de revue passeerden als Naamgeving rond Carnaval, Namen in de literatuur, Namen van migranten, Merknamen en de Populairste kindernamen van 2010-2012.

Vernoeming.nl

Een ander al langer bestaand weblog dat specifiek over voor- en achternamen gaat is Vernoeming.nl van Maarten van der Meer. Hier vind je allerlei ‘vondsten’ op het gebied van namen, actuele zaken en lijstjes. Een prachtige website voor elke ‘nomenofiel’.

Poetica Transisalanae (3): Lenie van Riessen – De oude stoom

Een jaar lang, van september 2007 tot september 2008, werd op RTVOost elke werkdag een gedicht voorgedragen over een Overijsselse plek of onderwerp, voorzien van passende beelden en muziek, een soort mini-clips. Geen dag zonder gedicht heette de reeks. Ook nu zien we af en toe nog zo’n filmpje voorbijkomen. De filmpjes zijn grotendeels nog in het archief van RTVOost te vinden.

Lenie van Riessen - De oude stoom
Eens was je jute-koningin
verguisd en aangebeden
je werkers stonden 's morgens vroeg
in drommen aangetreden
en 't waren stoere werkers, want
de arbeid was wel zwaar,
maar had men vreugde of verdriet....
men droeg het met elkaar.

Je schietspoel roetste heen en weer
en veler daag' lijks brood
hing van het gaan dier schietspoel af,
je maakte Rijssen groot.
Aan jou dankt Riessen ondermeer
het park en 't parkgebouw,
' t werd door de tijd bijeengegaard
door 't lopend weefgetouw.
Twee dochters kreeg je, je was trots
je mooie, slanke fluit,
bracht ook bij onze zuiderbuur
een krachtig, nieuw geluid.

Helaas, de tijd veranderde
jute werd ongewild,
je gooide 't roer om en het werd
textielbehang en vilt.
Het ging je goed, het ging je slecht
dat wisselde gestaag,
de Rijssenaren vielen af,
de Turken kwamen graag.
Je bent en blijft het levenswerk
van generaties mensen,
je was getuige van hun strijd,
hun zorgen en hun wensen.
Je hebt het moeilijk oude stoom,
nu wordt om jou gestreden,
maar wat je toekomst moge zijn,
Je hebt een groots verleden.

3500 afbeeldingen monumenten toegevoegd aan Deventer in Beeld

Door Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek worden regelmatig nieuwe gedigitaliseerde collecties toegevoegd aan de beeldbank Deventer in beeld.
Dit keer gaat het om een collectie van ruim 3500 afbeeldingen van Monumentenzorg. Te zien zijn niet alleen overzichtsfoto's van gemeentelijke en rijksmonumenten in Deventer, maar ook detailfoto's van gevels, dakkapellen en gerestaureerde objecten. De fotocollectie bevat ook afbeeldingen uit de voormalige gemeente Diepenveen.
Voor meer informatie kijk op de website van SAB. Klik op de afbeelding hierboven om de collectie te bekijken.

Kijk hier voor eerdere collecties die werden toegevoegd aan Deventer in Beeld.

Mediagrafie (6): Markelo

In de jaren tachtig werkte ik mee aan het samenstellen van bibliografieën en catalogi in gedrukte vorm over voornamelijk Overijssselse onderwerpen. Bibliografieën verschijnen bijna niet meer. Er is ook zoveel meer informatie te vinden dan alleen gedrukte materialen. Hierbij een ‘aanzet tot een mediagrafie’, ditmaal van Markelo. Wie aanvullingen heeft, graag….

Gezicht op Markelo vanaf de Markelose berg (Wikimedia Commons)

Informatie over Markelo is uiteraard te vinden op Plaatsengids en Wikipedia.

Geschiedenis van Markelo

Op de website van de Stichting Heemkunde Markelo is bijzonder veel informatie te vinden over de geschiedenis van Markelo, o.a. historische overzichten per pand. Een aantal boeken over de geschiedenis van Markelo, gepubliceerd in de afgelopen 10 jaar, zijn gedigitaliseerd en staan nu op internet.

Op dezelfde website staat ook een canon van Markelo. Sommige onderwerpen komen ook voor in de Canon Hof van Twente.

Plaatsbeschrijvingen
A.J. van de Aa – Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden (1846)
Markelo in 1916
Markelo in 1919
Markelo in 1935

Foto’s – films

De historische verenigingen in de Hof van Twente hebben een gezamenlijke beeldbank met momenteel 25.000 foto’s.

Fotoarchief Peter Leeuwen

Beeldbank Historisch Centrum Overijssel (foto’s en films)

Beeldbank Rijksdienst Cultureel Erfgoed

Molen De Hoop (Wikimedia Commons)

Romans en verhalen die zich (gedeeltelijk) afspelen in Markelo

Boeken, tijdschriften, dvd’s etc. over Markelo (zoek op Markelo)

Markelo in historische kaarten

Markelo in de krant

Dialect van Markelo (voorbeelden)

Bekende Markeloërs van vroeger en nu (vul bij plaats Markelo in)

Markelose familienamen

Typisch Markelose familienamen, waarvan in 1947 meer dan de helft van de naamdragers in Markelo woonde – de zogenaamde ‘kernnamen’ in het Nederlands Repertorium van Familienamen (eerst totaal Overijssel, dan Markelo): Dollekamp (128-74), Sligman (104-80), Daggert (67-40), Knopers (70-48), Kranenberg (58-30), Krijgsman (70-36), Stoelhorst (57-33), Vedders (56-33)

Genealogie

Genealogisch bronmateriaal
Ga naar: Diversen – Regionale bestanden – Digitale bronbewerkingen (link in de tekst) – Overijssel – internet.
Of kijk bij DTB's en Burgerlijke Stand op de website van Stichting Heemkunde Markelo.