Jaarboek Twente 2016 met thema 'het Twentse landschap' gepresenteerd

Vanmiddag werd in museum Natura Docet Wonderryck Twente het Jaarboek Twente 2016 gepresenteerd. Ook nu weer bevat het jaarboek artikelen over de cultuur, natuur en historie van Twente. Speciaal thema dit jaar is het Twentse landschap.

Foto: Eindredacteur Guus Goorhuis licht de inhoud van dit Jaarboek Twente toe

Foto: Dichter Theo Vossebeld leest voor uit eigen werk

Foto: Hans Berkien (rechts) van Uitgeverij Twentse Media overhandigt het eerste exemplaar aan Jacob van Olst van Overijssels Landschap

Kijk hier voor de inhoud van het nieuwe Jaarboek Twente of kijk op de website.

Muziek uit het oosten (84): The Heinoos - Lieve lieveling

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


The Heinoos, volgens eigen zeggen een rock ’n loll band, bekend in Oost-Nederland van Groningen tot Maastricht en steeds meer in het westen, zingen hier nog met Jan Kolkman. Jan (inmiddels 65 jaar en in de jaren negentig deel uitmakend van Normaal), heeft afgelopen zaterdag afscheid genomen van de groep.

Overijssel 1880-1940 (12): Naar de Overijsselsche meren (1925)

Gedurende enkele decennia, grofweg tussen 1880 en 1940 waren geïllustreerde ‘VVV-gidsen’ populair. Ze verschenen tegelijk met het opkomend toerisme en bevatten – en dat maakt ze interessant – vaak uitgebreide plaatsbeschrijvingen. Ze werden uitgegeven door plaatselijke verenigingen voor vreemdelingenverkeer, door de ANWB of door uitgevers die zich speciaal toelegden op het uitgeven van deze gidsen. In de Overijssel Collectie van de Rijnbrink Groep bevinden zich tientallen van deze gidsen, waarvan er een aantal te zeldzaam en/of kwetsbaar zijn om uit te lenen.

We hebben ze gescand en op het weblog Overijssel – Plaatsbeschrijvingen 1880-1940 gezet. Er staan overigens niet alleen gidsen op dit weblog maar ook enkele artikelen uit geïllustreerde tijdschriften uit die tijd zoals Naar de Overijsselsche meren dat op 28 februari 1925 verscheen in Buiten, geïllustreerd weekblad aan het buitenleven gewijd

Het geïllustreerde weekblad Buiten verscheen tussen 1907 en 1936. Foto’s en bijschriften zijn voor een deel gedigitaliseerd.

R.H. Herwig is de auteur van het artikel en maakte de foto’s. Hij is vooral bekend als fotograaf. Hieronder een korte biografische schets:

Reinhart Herman Herwig werd in 1878 geboren in Veendam als zoon van een Veendammer zeepfabrikant. Hij werd opgeleid tot onderwijzer en begon rond 1900 landschappen te fotograferen in Groningen en Drente met zijn zelfgebouwde camera obscura. Hij verhuisde naar Amsterdam, waar hij hoofdonderwijzer werd op een lagere school. . In de schoolvakanties reisde Herwig af naar het Noorden, waar hij in zijn foto’s het verleden van de provincie Drenthe romantiseert. Hij publiceerde zijn Drentse werk ook. Zie Encyclopedie Drenthe Online.
Herwig’s foto’s werden opgemerkt door de toeristenindustrie en onder andere voor gidsen en prentbriefkaarten gebruikt. Hij illustreerde ook artikelen in verschillende tijdschriften, zoals Buiten, Het Leven, Eigen Haard, De Panorama en De Wandelaar. Hij werd de vaste fotograaf van Buiten, nadat hij in opdracht van dat blad in 1914 alle kastelen van Nederland had gefotografeerd. Maar een aanbod van het tijdschrift om als redacteur in dienst te komen, sloeg hij af. Hij wilde onderwijzer blijven. Vanuit zijn SDAP-achtergrond heeft hij herhaaldelijk zijn betrokkenheid bij de minder bedeelden in de maatschappij in zijn foto's tot uitdrukking gebracht. Pas na zijn pensionering begon hij een eigen fotobureautje in Soest, waar hij aan de vraag naar foto's uit binnen- en buitenland tegemoetkwam. Zijn werk laat groot vakmanschap en artistiek talent zien. Wat stijl betreft is hij een aanhanger van het picturalisme, een in 1890 opgekomen stijl van fotograferen gebaseerd op het schilderachtige in de schilderkunst. Herwig overleed in Soest in 1959. (Bron: Stadsarchief Amsterdam)

Ga naar het artikel Naar de Overijsselsche meren.

Expositie 'De wereld in kaart' (gedrukte atlassen en kaarten tot 1900) in Deventer

Afbeelding: Detail van de beroemde kaart kaart van Nicolaas ten Have (1648) in de editie van Jan de Lat uit 1743. Tot in de negentiende eeuw werd deze kaart van Ten Have gebruikt als basis voor nieuwe kaarten.

Met de expositie ‘De wereld in kaart: gedrukte atlassen en kaarten tot 1900’ toont de Athenaeumbibliotheek tot 8 januari een deel van haar imposante atlassencollectie. De vitrines in De Schatkamer van Deventer Boekenstad in de hal van de bibliotheek aan het Klooster zijn gevuld met bijzonder en kleurrijk kaartmateriaal.
De zeventiende eeuw was de gouden eeuw voor de gedrukte atlassen en kaarten in de Nederlanden. Het centrum van de vervaardiging van monumentale atlassen verplaatste zich van Antwerpen naar Amsterdam. Magnifieke cartografische voorbeelden uit het rijke bezit van de Athenaeumbibliotheek illustreren dit.
In de tentoonstelling is een bijzonder gaaf exemplaar te zien van de eerste echte atlas uitgegeven door Ortelius en gedrukt door Plantijn in Antwerpen. Tijdgenoten Braun en Hogenberg vervaardigen een voor hun tijd ongeëvenaarde stedenatlas. In het midden van de zeventiende eeuw gaf de Amsterdamse firma Blaeu ware cartografische meesterwerken uit. Al deze, en andere grote namen uit de wereld van de cartografie passeren de revue. Nooit eerder waren er in Deventer zoveel bijzondere atlassen bij elkaar te zien.
Ook andere kaartenmakers komen ruimschoots aan bod. In de achttiende eeuw deed de Deventer drukker Jan de Lat van zich spreken met charmante handzame atlasjes, waarvan er maar liefst acht in hun geheel zijn te zien. Speciale aandacht gaat uit naar kaarten afgedrukt in Bijbels en de invloed van ontdekkingsreizigers op het wereldbeeld.

Ook app beschikbaar
Via sab-app.nl is het mogelijk om de gratis SAB Expo app te downloaden. De app bevat uitgebreide teksten, foto’s en geluidsfragmenten over een tiental topstukken uit de expositie.

De Wereld in Kaart is gratis toegankelijk, van maandag t/m vrijdag tussen 9.00 en 17.00 uur. In de periode rond kerst en de jaarwisseling gelden er aangepaste openingstijden. Meer informatie via sabinfo.nl

Nieuwe aflevering van Overijssels online geschiedenis magazine Mijn Stad Mijn Dorp

Vandaag verscheen het najaarsnummer van Mijn Stad Mijn Dorp. In het hoofdartikel beschrijft Martin van der Linde op basis van veel interviews met degenen die in de landbouwsector werk(t)en hoe de trekker in de jaren vijftig en zestig het platteland veroverde.
Het gevarieerde nummer bevat naast de diverse rubrieken onder meer artikelen over:
- de Latijnse school in Oldenzaal
- de Overijsselaar bestaat niet
- Tollien Schuurman, de Dafne Schippers van de jaren dertig
- de plek van Andries Heidema
- de geschiedenis van de tuinen van Warmelo
- afscheidsinterview met HCO-directeur Bert de Vries
- karakter van een gebouw is werk van kunstenaar en ambachtsman

Bekijk hier het nieuwe nummer van Mijn Stad Mijn Dorp en neem hier een gratis abonnement.

Hoe verder na unieke archeologische vondsten in Dalfsen

Begin deze zomer werd bekendgemaakt dat bij een archeologische opgraving in Dalfsen onder meer een grafveld van de trechterbekercultuur uit de steentijd, ongeveer ten tijde van de Hunebedbouwers, is blootgelegd. Het is het grootste nu bekende steentijd-grafveld van West-Europa. Naast zo'n 120 trechterbekers zijn ook boerderijplattegronden gevonden, die duiden op vaste bewoning, crematiegraven en zelfs 8 merovingische koningsgraven met daarin zwaarden van goud, mantelspelden van amaldijn en barnstenen kralen. De vondsten uit verschillende tijdperken in een klein gebied zijn spectaculair te noemen. Kijk hier voor meer informatie over de opgraving.

Plan voor reizende tentoonstelling
Normaal gesproken worden archeologische vondsten bewaard in een provinciaal depot in Deventer. De opgraving in Dalfsen is echter zo bijzonder dat hier meer mee gedaan zou moeten worden, zo vindt o.a. het gemeentebestuur van Dalfsen, dat al een half miljoen in de opgraving heeft gestoken. Een verzoek tot steun van het Rijk leverde geen financiële middelen op. Een gemeente, groot of klein, is verantwoordelijk voor haar eigen archeologisch beleid. Ook al stelt burgemeester Nooten, dat de mensen die zo'n 5 eeuwen geleden de omgeving van Dalfsen bevolkten geen weet hadden van de huidige plaats Dalfsen. Hun geschiedenis behoort tot het Nederlands erfgoed, niet alleen tot het Dalfsens.
De gemeente heeft het volgende bedacht om aan geld te komen. Samen met de Drents (!) Museum wordt een tentoonstelling in elkaar gezet, waarvan de Dalfser vondsten het hart vormen. De tentoonstelling wordt gratis aangeboden aan musea in binnen- en buitenland. Als tegenprestatie gaan deze musea, bijvoorbeeld in samenwerking met een universiteit, wetenschappelijke publicaties verzorgen. Voorbeelden: onderzoek naar kenmerken van gevonden DNA-materiaal, of naar de herkomst van het gevonden barnsteen. Zo kan beetje bij beetje helderheid worden verschaft over de betekenis van deze unieke vondsten.

Kijk hier en hier voor meer informatie.

Activiteiten voor kinderen in de herfstvakantie in musea etc. in Overijssel

Borne - Bussemakerhuis Knutselen - thema herfst

Denekamp - Natura Docet Wonderryck Diverse activiteiten

Deventer - De Scheg Diverse activiteiten

Deventer - Speelgoedmuseum Museumkidsweek en diverse tentoonstellingen

Enschede - TwentseWelle Diverse activiteiten

Hengelo Twents Techniekmuseum HEIM o.a. Doe-middagen

Holten - Natuurdiorama Holterberg Diverse activiteiten voor kinderen

Kampen - Speelgoedkabinet Geschiedenis van het speelgoed

Lattrop Cosmos Sterrenwacht Dinosaurs at Dusk

Ommen - Nationaal Tinnen Figuren Museum Diverse activiteiten

Sint-Jansklooster - Bezoekerscentrum De Wieden Insectenhotel maken

Zwolle - Stedelijk Museum Workshops animatie

Nog veel meer activiteiten zijn te vinden op de website Uit in Overijssel

Voorbereiding in gang gezet voor lichting Kamper Kogge

In de zomer van 2012 werd bij Kampen een scheepswrak in de IJssel gevonden, dat bij nader inzien een middeleeuwse kogge bleek te zijn. Een unieke vondst omdat het schip ook nog eens in relatief goede staat verkeerde. Een kogge was een handelsschip dat van ca. 1200 tot 1450 werd ingezet in de Oostzeehandel.
De gemeente is vastbesloten de kogge, naar verwachting een publiekstrekker, te gaan exposeren. 'Maar', aldus burgemeester Koelewijn van Kampen, 'we weten niet wat we in december boven water halen. Immers, voor hetzelfde geld blijft er van de kogge niets anders over dan wat losliggende plankjes'. Komt het wrak echter in goede staat naar boven dan wordt het enkele jaren geconserveerd in Lelystad om vervolgens in Kampen te worden getoond.
Het lichten van de kogge is een ingewikkeld en duur project, dat desondanks toch medio december wordt uitgevoerd. Over hoe die lichting plaats gaat vinden gaat de hieronder weergegeven video.



Meer informatie over de Kamper kogge:
De Erfgoedstem
Historiek.net
Website IJsselkogge

Afbeelding: Replica Kamper kogge (Foto: Wikimedia Commons)

De Overijsselse Boekenplank (1)

Hieronder een selectie van boeken over Overijsselse onderwerpen die deze zomer (en een deel van het voorjaar) verschenen zijn en nog niet op dit weblog zijn vermeld. De lijst is vast niet volledig. Wie meer recent verschenen titels kent: mail mij even.

Levend landschap : een cultuurgeschiedenis van het Lonneker Land en de Vliegbasis Twenthe Auteur: Jan Schukkink. Enschede: AFdH Uitgevers, 2015. 271 pag. ISBN 9789072603463
Levend landschap gaat over de vele gedaanteveranderingen die het 'Lonneker Land', het gebied in de driehoek tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal, de laatste eeuwen heeft ondergaan. Vooral de laatste twee eeuwen is het landschap radicaal veranderd onder invloed van de wetten van de natuur, de mogelijkheden van het land, historische toevalligheden en zeker ook de verbazingwekkend grote ondernemingskracht van mensen. Zie ook: Interview met Jan Schukkink bij RTV Oost en interview in Hengelo's Weekblad.

Middeleeuws Kampen: de ruimtelijke en economische structuur van de stad aan de hand van archeologische, bouwhistorische, numismatische en historische bronnen Auteur: Alexander Jager. Zwolle: SPA uitgevers, 2015. 465 pag. Uitgegeven in opdracht van Gemeente Kampen.
Tot dusver ontbrak het in de literatuur aan een overzicht van de archeologische onderzoeken in Kampen. Met dit boek wordt deze leemte gevuld. Naast archeologische vondsten bestaat er ook buitengewoon veel historisch archiefmateriaal. In deze bijdrage is voor de stadskern een overzicht samengesteld van alle resultaten van 68 jaar onderzoeksgeschiedenis naar Middeleeuws Kampen.
Kijk ook hier.

Oorlogen en kosten in de geschiedenis van de Nederlanden, het Rijnland, Münsterland, Lingen. Twente, Oldenzaal en Ootmarsum. Auteur: Tilly Hesselink-Van der Riet e.a.. De Twentse Krans, 2015. 672 pag. ISBN 9789080982833 Bevat ook: Klooster en stiftsjuffers in Weerselo (1178-1764) en Kerken, kloosters en kanunniken (1358-1572)
Twente had het zwaar te verduren tijdens de vele oorlogen tussen 1500 en het rampjaar 1672. Verwoeste boerderijen, vluchtelingen (ook toen al) en pestuitbraken. Het boek gaat voor een flink deel over de schade die in Twente in die periode werd aangericht en de kosten die gemaakt werden. Maar, zoals uit de ondertitel blijkt, niet alleen Twente komt in dit boek aan bod. Het boek is vooral een belangrijk naslagwerk. Kijk ook hier.

De marke van Elsen; omvattende de buurten: De Borkeld, De Hocht, 't Veld, Friezenberg, Diependaal, Bovenberg, Schoolbuurt, Plashoek, Ganzenhoek, De Brink, Rothoek, De Höfte en Elsenerbroek Auteurs: Johan Kolkman, Jan Sprokkereef, Gerrit Kolkman, Jan Stoelhorst. Stichting Heemkunde Markelo, 2015. 746 pag. ISBN 9789080444003
Dit is het vijfde boek in een reeks, uitgegeven door de Stichting Heemkunde Markelo. Eerder verschenen: Markelo Dorpsgeschiedenis (1998), De marke van Stockum (2001), De marke van Marckelo (2005) en De marke van Hericke (2009). In dit deel wordt de geschiedenis van de marke van Elsen (inclusief Elsenerbroek), de boerderijen en haar bewoners door de jaren heen uitvoerig beschreven. Het landschap van Elsen zoals het zich nu aan ons voordoet is in grote lijnen ontstaan gedurende de laatste ijstijden. De in de bodem aanwezige keileem belemmerde de waterafvoer en er ontstonden veengronden zoals in het Elsenerbroek en het Elsenerveen. Langs de Regge ontstond toen als gevolg van de vele overstromingen een vruchtbaar gebied.
Kijk ook hier.

Een toekomst waarborgen; twee ondernemende families, een landgoed en een verzekeringsbedrijf in Overijssel (1797-2015). Auteur: Jan van de Wetering. Zwolle: Uitgeverij Waanders & De Kunst, 2015. 256 pag. ISBN 9789462620438
Publicatie over de families Van Sonsbeeck en Van Voorst tot Voorst in relatie tot Landgoed Den Alerdinck II en de Overijsselsche Onderlinge Brandwaarborgmaatschappij van 1809. Er lijkt geen enkel verband te bestaan tussen bijvoorbeeld de 19e-eeuwse eikenhakhoutcultuur op Den Alerdinck, een stadsbrand in Enschede, een diner met een Turkse diplomaat, het Geheime Leger van België of de schermlessen van een notabele jonge man. Toch zijn deze onderwerpen goed te verklaren uit de achtergrond en het karakter van de hoofdpersonen uit dit boek. Kijk ook hier.

Rijssenaren in Indië. Auteur: Roelf Wolterink. Uitgave in eigen beheer, 2015. 479 pag. ISBN 9789082149876
Roelf Wolterink, inmiddels 92 jaar, verzamelde 475 bladzijden aan gegevens over alle meer dan 200 inwoners van Rijssen die in het voormalige Nederlands-Indië hebben gediend.
Kijk ook hier.

Ken je Zwolle; de Hanzestad in 250 vragen. Auteur: Frank Inklaar; foto's: Joop van Putten. Zwolle: WBOOKS i.s.m. Historisch Centrum Overijssel, 2015. 160 pag. ISBN 9789462581043
Ontdek Zwolle aan de hand van 250 vragen, voorzien van foto's. Achterin het boek zijn de antwoorden te vinden en de puntenscore om te zien hoe goed het met je kennis van deze stad gesteld is. Kijk ook hier.

Buurtschappen in oorlogstijd: de Tweede Wereldoorlog in Egede, de Kruimers, Hancate en Meer, verzamelde verhalen door Johan Alferink, Wim Grootenhuis en Albert Samson. Nijverdal: Uutgeverieje 'n Boaken, 2015. 124 pag. ISBN 9789076272290
In een samenleving waar weinig doordringt van de buitenwereld, sijpelen toch de kenmerkende verschijnselen van een naderende oorlog binnen. Mobilisatiesoldaten duiden op mogelijke gevaren, vele vliegtuigen in de meidagen van 1940 geven aan, dat het gevaar inderdaad is gearriveerd. Aanwezigheid van Duitse militairen bij de sluizen van het Overijssels Kanaal in Egede en omstreken maken de beklemming nog tastbaarder. De eeuwenoude geborgenheid van de plattelandssamenleving wordt dermate bedreigd, dat men zich begint te verzetten. Soms door ogenschijnlijke aanpassing en stil verzet, maar evenzogoed door actief weerstand te bieden. Ooggetuigen en andere betrokkenen vertellen hoe het dagelijkse leven werd verstoord en hoe men trachtte daar mee om te gaan. Kijk ook hier.

De mölle: het hart van Dijkerhoek. Stichting Korenmolen De Hegeman, 2015. 88 pag. ISBN 9789081785518
Boek over de geschiedenis van de Dijkerhoekse molen De Hegeman. Vanaf de plaatsing in 1980 tot nu, 125 jaar later, zijn er vele molenaars, meerdere eigenaren en heel veel buurtbewoners betrokken geweest bij de molen. Dat is in de loop van de jaren met enige afwisseling niet minder geworden. Dit boek gaat ook over de ontwikkeling van het Dijkerhoekse landschap, over de ontstaansgeschiedenis van de boerderijen op deze bijzondere plek en over de betekenis van de Holterdijk. En om te begrijpen wat het belang van molens is geweest en nog steeds is, worden tevens de opkomst, de verschillende functies en de economische betekenis van molens in Salland belicht. Kijk ook hier.

Deurningerstraat; de weg naar de buurtschap Deurningen: verleden & heden; Auteur: Jan Brummer. Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker, 2015. 284 pag. ISBN 9789081354707
De publieke belangstelling van de in juli 2014 in de Mariakerk te Enschede gehouden expositie "Deurningerstaat verleden en heden" was overweldigend. Vaak werd door bezoekers gevraagd om het materiaal- foto's, documenten en verhalen - in boekvorm uit te geven. Het resultaat is een boek dat een beeld schetst van de historie en ontwikkeling van een levendige winkelstraat en haar bewoners. Alle verhalen zijn door (oud)bewoners en (oud)ondernemers verteld. Kijk ook hier.

Heemse van voorheen: korte verhalen door de ogen van Ds. Jan Slotman. Hardenberg: Uitgeverij Heijink, 2015. 97 pag.
Verhalen over noaberschap, gebruiken en tradities, de laatste adel die in Heemse woonde en de lokale kerkgeschiedenis.

Salome Sticken (1369-1449) en de oorsprong van de Moderne Devotie. Auteur: Rudolf van Dijk. Hilversum: Verloren, 2015. 460 pag. ISBN 9789087045135
De Moderne Devotie (ca. 1375-1575) is de krachtigste geestelijke hervormingsbeweging van de late middeleeuwen in Europa. Het charisme van innerlijke vernieuwing ontkiemde bij de kartuizers en inspireerde tot (semi) religieuze leefgemeenschappen. De devoten benadrukten ieders persoonlijke verantwoordelijkheid en lieten een rijk literair erfgoed na. In dit boek belicht dr. Rudolf van Dijk O Carm. (1935-2015) leven, werk en betekenis van Salome Sticken (1369-1449), de meest prominente onder de vroege generaties religieuze vrouwen behorend tot de Moderne Devotie. Van Dijk laat zien dat de middeleeuwse vrouwen-mystiek en de vrouwelijke devoten een zeer belangrijke rol hebben gespeeld bij het ontstaan en de verdere ontwikkeling van deze beweging.

onZichtbaar Zwolle: archeologie en bouwhistorie van de stad. Redactie: Dirk J. de Vries en Henry Kranenborg. Zwolle: Spa-uitgevers en Gemeente Zwolle, 2015. 372 pag. ISBN 9789089321268
In 16 bijdragen wordt duidelijk gemaakt wat er in de afgelopen halve eeuw op het gebeid van archeologie en bouwkunst onzichtbaar is geweest in Zwolle. Achter de voorgevels is nog veel te ontdekken. Kijk ook hier.

Verder nog verschenen
* Lemele, Archem en Dalmsholte in oorlogstijd 1940-1945; (deel 3)
* Jubileumboek Olster Harmonie
* Villa Tichelwerk in Hengelo, door Frank van Zuijlen
* Niet te kraken, roodgele voetbalhistorie over Go Ahead Eagles
* Bevrijdingskroniek Rijssen
* De jaren 1940-1945 in Nieuwleusen

Nieuw nummer Van over de Iessel verschenen

Het 'harfstnummer' van van het online-dialecttijdschrift Van over de Iessel is verschenen. Verhalen en gedichten in het Twents, Sallands en Vollenhoofs. Zit mooi spul bij. Kiek moar es.

Sinterklaas in de etalage bij Athenaeumbibliotheek

Kunsthistorica en neerlandica Eugenie M.A. Boer-Dirks (1947-2012), voormalig conservator van het Couperus-museum in Den Haag, verzamelde alles dat verband houdt met het Sinterklaasfeest. Haar indrukwekkende verzameling bestaat uit ruim 500 objecten: Sinterklaas(lied)boeken, nationale en internationale studies, artikelen, krantenknipsels en beeld- en geluidsmateriaal en andere voorwerpen. De collectie geeft een uitstekend beeld van de ontwikkeling van het Sinterklaasfeest en biedt handvatten voor wetenschappelijk onderzoek. Zij schonk deze bijzondere collectie aan de Arhenaeumbibliotheek in Deventer.

Digitale etalage
De Athenaeumbibliotheek richtte een digitale etalage in met het materiaal uit de Sinterklaascollectie. Bij de discussie over Zwarte Piet bijvoorbeeld kan degene die het fijne wil weten over de geschiedenis en achtergronden van het Sinterklaasfeest goed terecht op deze website. Wie nog dieper wil graven kan de boeken uit de collectie in de leeszaal van de bibliotheek ter inzage krijgen.

Kijk voor meer informatie op de website van de Athenaeumbibliotheek.

Ode aan Wierdense 'koeienschilder' Fedor van Kregten (1871-1937)

Het was Han Pape, de markante hoofdredacteur van de Roskam, die rond 2009 het initiatief nam tot de Fedor van Kregten Revival. Uit een interview met Pape in 2009: Fedor van Kregten (1871-1937) werd geboren in Drenthe. Met zijn ouders kwam hij naar Wierden. Hij woonde en werkte een groot deel van zijn leven in de buurtschap Notter, waar zijn vader bovenmeester was van de lagere school. Behalve in Wierden was Van Kregten woonachtig in Den Haag en maakte hij een reis naar mediterrane gebieden, waaronder Spanje en Marokko. Maar in Wierden kwam hij voortdurend terug. Van Kregten jr. was eigenlijk voorbestemd voor een carrière in het onderwijs. Pape vertelt dat hij ook de onderwijsakte haalde. „Zelfs heeft hij nog even lesgegeven, maar hij koos al op 22-jarige leeftijd voor de kunst en verscheurde zijn akte. Uiteraard tot groot leedwezen van zijn vader. Die zag uiteindelijk wel in dat het zijn oudste zoon menens was met zijn roeping tot de schilderkunst. Hij stelde Fedor zelfs een atelierruimte ter beschikking waar de eerste schilderijen tot stand kwamen met het vee dat weide en heide begraasde in de buurtschappen Notter en Zuna.”
Lees hier het hele interview.

Volgens Pape at en sliep Van Kregten vaak bij de koeien om ze beter te leren kenen. Pape zegt dat Van Kregten ten onrechte ondergewaardeerd is door de kunstgeschiedenis. "Dat komt ook door zijn zelfgekozen isolement. Hij schilderde als het ware met de rug naar het publiek. Het ging hem veel meer om de echtheid dan om het succes".

Meester van de beesten
Fedor van Kregten: Meester van de beesten is de titel van het boek dat Han Pape in 2009 schreef. Met twee tentoonstellingen brengen de gemeenten Rijssen en Wierden nu een eerbetoon aan deze Meester van de Beesten. Vanaf 12 oktober is de expositie Andere streken van Fedor van Kregten te zien in het Rijssens Museum. Op dezelfde dag wordt een expositie geopend in Kulturhus Irene in Notter.

Kijk hier voor een korte biografie Roel Smit-Muller over Fedor van Kregten op de website WieiswieinOverijssel. De hier getoonde afbeeldingen zijn ook van deze website afkomstig.

Afbeelding: Fedor van Kregten - zelfportret

Belgische kranten uit de Eerste Wereldoorlog online

Even een uitstapje naar onze zuiderburen. De herdenking van de Eerste Wereldoorlog of De Grote Oorlog blijft voorlopig (tot 2018) nog wel een groot thema, zeker voor de Belgen. In Vlaanderen zijn door een groot aantal instellingen gezamenlijk meer dan 360 000 pagina’s Belgisch persmateriaal uit de Eerste Wereldoorlog online toegankelijk gemaakt via de website nieuwsvandegrooteoorlog.be. De kranten zijn op diverse manieren te doorzoeken o.a. met behulp van een tijdlijn. Lees hier meer over de achtergronden van dit project.

Topotijdreis: tijdreis met topografische kaarten door je woonomgeving

Het Kadaster heeft met Topotijdreis een nieuwe kaartviewer online gebracht. Zie het als een vereenvoudigde uitgave van Watwaswaar. De laatste heeft een tamelijk ingewikkelde zoekstructuur en levert nogal wat puzzelwerk op voor de niet-ingewijde. Topotijdreis bevat minder aanvullende informatie en ook minder kaartmateriaal, maar is wel gebruiksvriendelijk en geeft kaarten en details weer op schermbreedte. Lees hier een uitgebreidere beschouwing over beide websites.

Voor wie in korte tijd de topografische ontwikkeling van een bepaalde plek (vul bijvoorbeeld je eigen of een andere postcode in) vanaf 1815 wil volgen ziet met Topotijdreis door over een balk te schuiven de omgeving veranderen.
Als voorbeeld zie je in mijn geval (Borne) in 1815 op de Kraijenhoffkaart nog verbasterde namen als Hettum, Asselo (2x, 1x moet Hasselo zijn), Duringen en Woolten, maar ook Den Denne Boom en De Riet (gelegen tussen Borne en Hengelo op deze kaart). Rond 1900 op de z.g Bonnebladen veel nieuwe veldnamen en buurtschappen, die intussen wijknamen zijn geworden (Letterveld, Oldhof, Zuid-Esch). Begin 20ste eeuw verschijnen de fabrieken. Na de oorlog zie je Borne in snel tempo groeien en eind jaren tachtig wordt Borne door snelwegen ingesloten.
Doordat in de 19de eeuw b.v. maar van drie kaarten gebruik wordt gemaakt zijn de sprongen in de tijd wel heel groot. De website is door zijn eenvoud toch een leuk speeltje.