Aan Delpher zijn de transcripties van zesduizend Nederlandstalige kranten uit de zeventiende eeuw toegevoegd. Zo'n tweehonderd vrijwilligers hebben de krantenartikelen, die samen achttien miljoen woorden bevatten, de afgelopen vijf jaar handmatig overgetikt en daarna het resultaat nog eens gecorrigeerd. Hierdoor zijn de vrijwel onleesbare 17de eeuwse kranten, die al langer in Delpher stonden, veel beter doorzoekbaar geworden. Onderwerpen waar je nu op kunt zoeken zijn onder meer epidemieën in de zeventiende eeuw, en informatie over de vele gevechtshandelingen in binnen- en buitenland. Ook kun je nu zien welke producten uitgevers, makelaars en kwakzalvers in advertenties aanboden.
In Nederland worden al vele eeuwen kranten uitgegeven. Zo verscheen de oudste Nederlandstalige krant op 14 juni 1618, de eerste concurrent zag al begin 1619 het licht. De kranten, met vers nieuws uit binnen- en buitenland, waren onmiddellijk een succes. De daaropvolgende jaren rolden nieuwe titels van de pers en de verschijningsregelmaat werd opgevoerd van wekelijks naar uiteindelijk dagelijks.
Taalwetenschapper Dr. Peter-Alexander Kerkhof van de Universiteit Leiden heeft een video gemaakt waarin hij laat horen hoe het Nederlands duizend jaar geleden in Rotterdam klonk. Op Twitter zag Kerkhof het Rottahuis voorbijkomen, waarin er werd getoond hoe bewoners van de nederzetting Rotta leefden. Hij besloot Archeologie Rotterdam aan te schrijven en vervolgens kwam een samenwerking tot stand. Aan het bestaande filmpje werd een een tekst in de Oudnederlandse taal toegevoegd. Door de ondertiteling in het hedendaagse Nederlands is het gesproken Oudnederlands voor iedereen goed te volgen.
Er wordt gebruik gemaakt van historische taalfases. "Verschillende puzzelstukjes worden bij elkaar gelegd: hoe wordt er bijvoorbeeld duizend jaar geleden gespeld en wordt deze spelling in andere talen gebruikt? Je kunt ook kijken hoe de latere middeleeuwse dialecten van het Nederlands werden uitgesproken. Zo kun je terugredeneren. Dan kom je in ieder geval tot de grammatica van de taal, die weten we zeker. De uitspraak kunnen we ook nauwkeurig beredeneren. In dit onderzoek wordt ook gekeken naar andere talen dan het Nederlands.
Hebban olla Vogala
Kerkhof doet veel onderzoek naar de popularisering van het Oudnederlands. Er waren volgens hem duizend jaar geleden al dialecten in deze taal. "Er was een aantal verschillen in het Oudnederlands, afhankelijk van de regio. Het Oudnederlands rond het jaar 1000 klonk in Limburg anders dan in Utrecht, maar de verschillen waren een stuk minder dan nu."
Hij vindt het jammer dat weinig mensen weten wat het Oudnederlands is. "Soms zeggen mensen dat ze 'Hebban olla Vogala' kennen, maar daarna houdt die kennis wel op", legt Kerkhof uit. Wellicht dat zijn video het Oudnederlands populairder zal maken.
De historisch-geografische website Topotijdreis waarop je op kaarten jouw dorp, stad of buurt gedurende 200 jaar ziet ontwikkelen of veranderen heeft nu ook luchtfoto's toegevoegd. Deze zijn te zien vanaf 2006. Zo zie je bijvoorbeeld nieuwbouwwijken fasegewijs ontstaan. Met Google Earth en Streetview heb je uiteraard meer mogelijkheden maar zie je niet de ontwikkeling in de tijd. Dat maakt Topotijdreis tot zo'n interessante website.
Luchtfoto van het begin van de Bornsche Maten in 2010.
De Nederlandse Verhalenbank van het Meertens Instituut is aangevuld met Nederlandstalige verhalen waarin corona een rol speelt. Dit zijn veelal cartoons, grappen, broodjeaapverhalen, memes, fake news-berichten en complottheorieën die in razendsnel tempo worden gedeeld. Kijk hier.
Lees op de website van het Wilminktheater de komende weken de verhalen over het Twentse theaterleven door de jaren heen. Over legendarische optredens van grote namen en bijzondere momenten achter de coulissen. Acteurs, musici, cabaretiers en dansers: ze komen allemaal voorbij in historische gebeurtenissen en grappige anekdotes. Verzameld door Marco Krijnsen, regiohistoricus voor Twente.
In 2008 begon ik het weblog Transisalania. Een zelf bedacht woord. Transisalana is latijn voor Overijssel. In het begin hadden alle berichten betrekking op Overijssel. Het weblog kwam voort uit mijn werk als bibliothecaris bij de Overijsselse Bibliotheekdienst, waar ik onder meer de Overijssel Collectie onder mijn beheer had, een collectie met boeken over de geschiedenis van Overijssel.
Ik ben inmiddels gepensioneerd en blog ook over andere onderwerpen. De naam, waarover veel mensen struikelen, voldoet niet meer.
In mijn jeugd was ik een groot liefhebber van aardappels (in het Twents tuffels). Zo kwam ik in familiekring aan een bijnaam. Een blog moet toch ook een naam hebben .... Dus.
