Een chronologische reis door de populaire muziek van de afgelopen honderd jaar.
De zangers Emilienne-Henriette 'Lucienne' Boyer (1901-1983) werd geboren in de wijk Montparnasse in Parijs. Zij maakte snel carrière in de Parijse theaters, werd ontdekt en naar Amerika gehaald. Zo raakte ze internationaal bekend, mede door haar in 1930 uitgebrachte song Parlez-moi d'amour. Ook haar dochter Jacqueline Boyer werd een bekende zangeres.
donderdag 29 april 2021
maandag 26 april 2021
‘Zoek de zon op’: nieuwe podcast over toeristische trekpleisters in Overijssel
‘Zoek de zon op’ is de titel van de nieuwe podcastserie van de IJsselacademie en het Twentehoes. Deze serie toont de geschiedenis van toeristische attracties in Overijssel. In de eerste aflevering gaat het over de tijd dat Overijssel nog een eigen strand had: Zwemlust in Vollenhove. In de tweede aflevering gingen de makers van de serie langs bij hotel Carelshaven in Delden. Marijke Kluvers vertelde over de eeuwen dat het hotel in handen was van haar familie. In de derde aflevering dook historicus Martin van der Linde in de geschiedenis van het toerisme in Giethoorn. We kennen de beelden van overvolle wateren met punters vol buitenlandse toeristen. Maar hoe is dat ontstaan? Lag dat echt alleen aan die ene film Fanfare?
Beluister de podcasts hier.
Lees hier een interview in de Tubantia.
zaterdag 24 april 2021
A History of Pop(ular) Music (25): Don Azpiazu and his Havana Casino Orchestra - The peanut vender (1930)
Een chronologische reis door de populaire muziek van de afgelopen honderd jaar.
Don Azpiazu (1893-1943) was een Cubaanse orkestleider uit de jaren 20 en 30. Hij introduceerde authentieke Cubaanse dansmuziek en Cubaanse muziekinstrumenten in de Verenigde Staten. Peanut Vender leverde hem met meer dan een miljoen verkochte exemplaren een gouden plaat op en zou nog vaak door andere artiesten gecoverd worden.
Don Azpiazu (1893-1943) was een Cubaanse orkestleider uit de jaren 20 en 30. Hij introduceerde authentieke Cubaanse dansmuziek en Cubaanse muziekinstrumenten in de Verenigde Staten. Peanut Vender leverde hem met meer dan een miljoen verkochte exemplaren een gouden plaat op en zou nog vaak door andere artiesten gecoverd worden.
vrijdag 23 april 2021
Nieuw nummer van online Overijssels historisch tijdschrift Mijn Stad Mijn Dorp
Opnieuw een gevarieerd aanbod aan artikelen. Over de martelgang van de Zwolse verzekeringsinspecteur Andries Pagrach die vanaf september 1942 van het ene concentratiekamp naar het andere werd gejaagd; over de broers Gerrit en Piet Pit, de een verzetsstrijder, de ander NSB’er; over 70 jaar Molukkers in Overijssel en nog veel meer. Dit keer ook een artikel van mijzelf over Bert Haanstra.
De artikelen in dit nummer:
70 jaar Molukkers in Overijssel/ Ditta op den Dries i.s.m. Victor Joseph
Gerrit Pit kreeg door de oorlog levenslang/ Martin van der Linde
De helletocht van Andries Pagrach/ Dinand Webbink
Hygiëne en ziekte in het Deventer van de 18e eeuw/ Eva Kleeman
Geschiedenis van de taal in Overijssel: Westfaalse expansie/ Harrie Scholtmeijer
Bert Haanstra, Oscarwinnende filmpionier uit Goor/ Tonny Peters
Naar de roots van Johanna ter Steege/ Marcel Mentink
Bekijk het tijdschrift hier.
zondag 11 april 2021
A History of Pop(ular) Music (24): Harry Richman - Puttin' on the Ritz (1930)
Een chronologische reis door de populaire muziek van de afgelopen honderd jaar.
Irving Berlin (1888-1989) verhuisde op zijn vijfde van Rusland naar de VS. Hij werd 101 jaar. Irving was de eerste van de grote Amerikaanse songcomponisten. Al in 1911 schreef hij Alexander's Ragtime Band. In 1930 werd zijn Puttin on the Ritz'in de gelijknamige musical film vertolkt door Harry Richman (1895-1972). Richman was 'entertainer'. Hij trad op in de meest uiteenlopende rollen, van bandleider tot acteur en van zanger tot comedian.
Irving Berlin (1888-1989) verhuisde op zijn vijfde van Rusland naar de VS. Hij werd 101 jaar. Irving was de eerste van de grote Amerikaanse songcomponisten. Al in 1911 schreef hij Alexander's Ragtime Band. In 1930 werd zijn Puttin on the Ritz'in de gelijknamige musical film vertolkt door Harry Richman (1895-1972). Richman was 'entertainer'. Hij trad op in de meest uiteenlopende rollen, van bandleider tot acteur en van zanger tot comedian.
zaterdag 10 april 2021
Zestig jaar geleden: Spaghettirellen in Oldenzaal; deze zomer mogelijk herdacht met openluchtvoorstellingen
Dit jaar zestig jaar geleden werden Oldenzaal en Twente opgeschrikt door rellen, die later de Spaghetti-rellen werden genoemd. Ruim een week lang stonden er dagelijks berichten in de kranten, ook in landelijke en buitenlandse (Italiaanse) kranten.
Wat vooraf ging
In de jaren die voorafgingen aan de rellen waren zo’n 1150 Italianen en 350 Spanjaarden naar Twente – Enschede, Almelo, Oldenzaal – en de Achterhoek gekomen om productiewerk te verrichten in de textielindustrie. Ze werden gehaald om veel uren te maken en werden ondergebracht in kosthuizen en pensions. In hun vrije tijd konden ze, in Oldenzaal bijvoorbeeld, wel terecht in een eigen café en een Italiaans centrum, en je zag ze veel in cafetaria’s, waar ze omringd werden door groepen jonge meisjes, op wie de Italianen blijkbaar veel aantrekkingskracht uitoefenden, hetgeen met lede ogen aanschouwd werd door jonge Tukkers. Maar de meestal jonge gastarbeiders wilden ook wel eens uitgaan. Er was onvrede onder de Italianen (en Spanjaarden) vanwege het feit dat hen bij dansgelegenheden regelmatig de toegang geweigerd werd. Ook discriminerende opmerkingen als ‘spaghettivreter’ schoten in het verkeerde keelgat. Tegelijkertijd speelde er het probleem van de aanwezigheid van (brom)nozems, die een belangrijk aandeel in de gebeurtenissen zouden gaan opeisen.
Toegang geweigerd
Op zaterdag 2 april waren er al ongeregeldheden geweest bij cafetaria Wiltie. Op zondag 3 september besloten zaaleigenaren in Oldenzaal, waaronder de Katholieke Arbeiders Beweging (KAB), die in haar gebouw St. Jozef (bijgenaamd De Bond) een openbare dansavond had georganiseerd, een bordje op te hangen met de mededeling dat Italianen niet gewenst waren. Bij aankomst van de Italianen werd de politie gewaarschuwd. De Italianen werden onder grote belangstelling weggestuurd, waarop zij slaags raakten met de politie die hardhandig optrad tegen zich stevig verwerende Italianen. De situatie was dreigend. De Oldenzaalse Italianen riepen de hulp in van hun landgenoten en van Spanjaarden uit Enschede. Veel van hen werden door de politie onderschept, maar een deel wist de Noordergrensweg bij Oldenzaal te bereiken. De Oldenzaalse Italianen verlieten rond middernacht hun café, waar ze zich verzameld hadden, en trokken op brommers en scooters en gewapend met bierflessen en stoelpoten naar dezelfde plek. Een veldslag vond plaats waarbij nogal wat gewonden vielen, met name aan Italiaanse zijde.
Foto: Italianen op straat bijeen na een vergadering
Staking
De Italianen waren de dag na de veldslag verontwaardigd en weigerden aan het werk te gaan. De Italiaanse consul werd na veel aandringen pas toegelaten en hoorde de grieven over met name discriminatie aan. Aan de staking kon hij geen eind maken. Vooral de Spanjaarden (door de Twentenaren vaak aangezien voor Italianen) waren fel. Zie hielden de werkstaking dagenlang vol.
Nasleep
De situatie bleef enige tijd gespannen – vooral in Enschede. De nozems waren uit op rellen. Wanneer er geen Italianen beschikbaar waren, dan moest de politie het ontgelden. De krant (blijkens een hoofdredactioneel commentaar), de burgemeesters en anderen begonnen steeds meer de zaak vanuit Italiaanse kant te belichten. Men was wakker geschud, de Italianen en Spanjaarden hadden laten weten dat zij er niet ‘puur alleen waren om te werken en te slapen’. Toch is in de week na de rellen een derde deel van de Spanjaarden teruggekeerd naar Spanje. Ook Italianen verlieten Twente, sommigen trokken naar de Randstad. Maar uiteindelijk raakten de rellen uit het nieuws. Relatief veel Italianen die waren blijven hangen trouwden met Nederlandse meisjes.
In de film Spaghettivreters van de NPS uit 1995 worden uitgebreid herinneringen opgehaald door Nederlanders en Italianen aan deze tijd in Oldenzaal, waarbij ook de rellen ter sprake komen. Zie ook het Verhalenarchief.
Theatergroep De Jonge Honden
Theatergroep De Jonge Honden wil deze zomer in Twente 20 voorstellingen in de open lucht geven over de Spaghettirellen en start hiervoor een crowdfundingsactie. Lees hier alles daarover.
Wat vooraf ging
In de jaren die voorafgingen aan de rellen waren zo’n 1150 Italianen en 350 Spanjaarden naar Twente – Enschede, Almelo, Oldenzaal – en de Achterhoek gekomen om productiewerk te verrichten in de textielindustrie. Ze werden gehaald om veel uren te maken en werden ondergebracht in kosthuizen en pensions. In hun vrije tijd konden ze, in Oldenzaal bijvoorbeeld, wel terecht in een eigen café en een Italiaans centrum, en je zag ze veel in cafetaria’s, waar ze omringd werden door groepen jonge meisjes, op wie de Italianen blijkbaar veel aantrekkingskracht uitoefenden, hetgeen met lede ogen aanschouwd werd door jonge Tukkers. Maar de meestal jonge gastarbeiders wilden ook wel eens uitgaan. Er was onvrede onder de Italianen (en Spanjaarden) vanwege het feit dat hen bij dansgelegenheden regelmatig de toegang geweigerd werd. Ook discriminerende opmerkingen als ‘spaghettivreter’ schoten in het verkeerde keelgat. Tegelijkertijd speelde er het probleem van de aanwezigheid van (brom)nozems, die een belangrijk aandeel in de gebeurtenissen zouden gaan opeisen.
Toegang geweigerd
Op zaterdag 2 april waren er al ongeregeldheden geweest bij cafetaria Wiltie. Op zondag 3 september besloten zaaleigenaren in Oldenzaal, waaronder de Katholieke Arbeiders Beweging (KAB), die in haar gebouw St. Jozef (bijgenaamd De Bond) een openbare dansavond had georganiseerd, een bordje op te hangen met de mededeling dat Italianen niet gewenst waren. Bij aankomst van de Italianen werd de politie gewaarschuwd. De Italianen werden onder grote belangstelling weggestuurd, waarop zij slaags raakten met de politie die hardhandig optrad tegen zich stevig verwerende Italianen. De situatie was dreigend. De Oldenzaalse Italianen riepen de hulp in van hun landgenoten en van Spanjaarden uit Enschede. Veel van hen werden door de politie onderschept, maar een deel wist de Noordergrensweg bij Oldenzaal te bereiken. De Oldenzaalse Italianen verlieten rond middernacht hun café, waar ze zich verzameld hadden, en trokken op brommers en scooters en gewapend met bierflessen en stoelpoten naar dezelfde plek. Een veldslag vond plaats waarbij nogal wat gewonden vielen, met name aan Italiaanse zijde.
Staking
De Italianen waren de dag na de veldslag verontwaardigd en weigerden aan het werk te gaan. De Italiaanse consul werd na veel aandringen pas toegelaten en hoorde de grieven over met name discriminatie aan. Aan de staking kon hij geen eind maken. Vooral de Spanjaarden (door de Twentenaren vaak aangezien voor Italianen) waren fel. Zie hielden de werkstaking dagenlang vol.
Nasleep
De situatie bleef enige tijd gespannen – vooral in Enschede. De nozems waren uit op rellen. Wanneer er geen Italianen beschikbaar waren, dan moest de politie het ontgelden. De krant (blijkens een hoofdredactioneel commentaar), de burgemeesters en anderen begonnen steeds meer de zaak vanuit Italiaanse kant te belichten. Men was wakker geschud, de Italianen en Spanjaarden hadden laten weten dat zij er niet ‘puur alleen waren om te werken en te slapen’. Toch is in de week na de rellen een derde deel van de Spanjaarden teruggekeerd naar Spanje. Ook Italianen verlieten Twente, sommigen trokken naar de Randstad. Maar uiteindelijk raakten de rellen uit het nieuws. Relatief veel Italianen die waren blijven hangen trouwden met Nederlandse meisjes.
In de film Spaghettivreters van de NPS uit 1995 worden uitgebreid herinneringen opgehaald door Nederlanders en Italianen aan deze tijd in Oldenzaal, waarbij ook de rellen ter sprake komen. Zie ook het Verhalenarchief.
Theatergroep De Jonge Honden
Theatergroep De Jonge Honden wil deze zomer in Twente 20 voorstellingen in de open lucht geven over de Spaghettirellen en start hiervoor een crowdfundingsactie. Lees hier alles daarover.
woensdag 7 april 2021
A History of Pop(ular) Music (23): Comedian Harmonists - Wochenend und Sonnenschein (1930)
Een chronologische reis door de populaire muziek van de afgelopen honderd jaar.
De Comedian Harmonists was een Duitse zanggroep die actief was tussen 1927 en 1934. De groep bestond uit vijf mannelijke zangers en een pianist. Het repertoire omvatte populaire Amerikaanse liederen, traditionele volksliedjes, en adaptaties van klassieke werken die in de barbershopstijl werden bewerkt en gezongen. De Comedian Harmonists zongen op een door de jazz geïnspireerde wijze, met gebruik van falsetstem, en op vaak overdreven ironiserende wijze, hetgeen een komisch effect gaf aan de muziek. Omdat de joodse leden van de groep zich gedwongen zagen te vluchten kwam er een eind aan de originele samenstelling van de groep. Zie hier de leader van een gelijknamige speelfilm van Joseph Vilsmaier uit 1997 over de zanggroep en hier het afscheidslied uit de film.
Wochenend und Sonnenschein is een Duitse bewerking van Happy days are here again.
De Comedian Harmonists was een Duitse zanggroep die actief was tussen 1927 en 1934. De groep bestond uit vijf mannelijke zangers en een pianist. Het repertoire omvatte populaire Amerikaanse liederen, traditionele volksliedjes, en adaptaties van klassieke werken die in de barbershopstijl werden bewerkt en gezongen. De Comedian Harmonists zongen op een door de jazz geïnspireerde wijze, met gebruik van falsetstem, en op vaak overdreven ironiserende wijze, hetgeen een komisch effect gaf aan de muziek. Omdat de joodse leden van de groep zich gedwongen zagen te vluchten kwam er een eind aan de originele samenstelling van de groep. Zie hier de leader van een gelijknamige speelfilm van Joseph Vilsmaier uit 1997 over de zanggroep en hier het afscheidslied uit de film.
Wochenend und Sonnenschein is een Duitse bewerking van Happy days are here again.
dinsdag 6 april 2021
Nieuw nummer van Overijssels online dialecttijdschrift Van over de Iessel verschenen
Er is weer een nieuw nummer uit van het online-dialecttijdschrift Van over de Iessel. Verhalen en gedichten in het Twents, Sallands en Vollenhoofs. Klik hier om het te lezen.
maandag 5 april 2021
A History of Pop(ular) Music (22): George Olsen and his Music - Beyond the blue horizon (1930)
Een chronologische reis door de populaire muziek van de afgelopen honderd jaar.
George Olsen (1893-1971) behoorde met o.a. Paul Whiteman tot de bekendste bandleiders uit de twintiger jaren. Hij was niet de eerste die in 1930 Beyond the blue horizon uitbracht. Dat was Jeanette MacDonald. George Olsen had echter een grotere hit met dit nummer, dat later ontelbare keren gecoverd zou worden.
George Olsen (1893-1971) behoorde met o.a. Paul Whiteman tot de bekendste bandleiders uit de twintiger jaren. Hij was niet de eerste die in 1930 Beyond the blue horizon uitbracht. Dat was Jeanette MacDonald. George Olsen had echter een grotere hit met dit nummer, dat later ontelbare keren gecoverd zou worden.
vrijdag 2 april 2021
Film over predikant Leendert Overduin, die honderden joodse Enschedeërs het leven redde
Leendert Overduin was een predikant die in de Tweede Wereldoorlog honderden joodse Enschedeërs het leven redde, maar na de oorlog ook NSB’ers hielp. Een unieke figuur. Op initiatief van Willy Berends, met camerawerk van Cars Bijlstra en Erik Dijkstra als verteller is het leven van Leen Overduin op film vastgelegd in een documentaire. Ooggetuigen vertellen over hun belevenissen in de oorlog en over de ontmoetingen met Overduin.
De film die op YouTube staat is inmiddels meer dan 60.000 keer bekeken. De film beleeft op 8 april in Palo Alto, partnerstad van Enschede, in een nagesynchroniseerde versie, de Amerikaanse première. De bedoeling is dat de film verspreid wordt over alle joodse gemeenschappen in Noord- en Zuid-Amerika.
Ik heb de film van een uur en 10 minuten helemaal bekeken en was onder de indruk. Een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in een heel bijzonder verhaal. Voor wie eerst iets meer wil weten over Leendert Overduin: Coen Hilbrink schreef een biografische schets.
Zie ook een artikel in de Tubantia.