Proefschriften over J.H. van Heek en G. Horreüs de Haas

In oktober promoveerde Wim Coster op Baron B.W.A.E Sloet tot Oldhuis (zie eerdere blogpost). Vorige maand promoveerden Wim H. Nijhof op Jan Herman van Heek en A. de Vos op Gerardus Horreüs de Haas. Drie biografieën van belangrijke Overijsselaren op rij.
Sloet stond ‘aan de hefboom tot welvaart’, zoals de mooie ondertitel van het proefschrift luidt. Hij leefde van 1807 tot 1884 en maakte de aanzet tot een nieuwe wereld na 1850 mee: industrialisatie, communicatiemiddelen, technische vindingen etc.
Van Heek (1873-1957) en de Haas (1879-1943), tijdgenoten dus, leefden ruim twee generaties later. Of ze elkaar gekend hebben? Zeker van naam, want beiden waren bekend en invloedrijk, maar ze verkeerden in totaal verschillende kringen en de verschillen waren groot qua levenswijze en opvattingen.
Horreüs de Haas, geboren in Friesland en vanaf 1919 Zwollenaar, wordt in het BWSA omschreven als een socialistisch vrijzinnig Hervormd predikant. Van Heek, geboren te Enschede wordt in het BWN omschreven als textielfabrikant, kunst- natuurbeschermer.


Foto: Van Heek op zijn kasteel, Huis Bergh in de Achterhoek

Van Heek was één der belangrijkste textielfabrikanten in de eerste helft van de 20e eeuw, kon goed tekenen, was een fanatiek kunstverzamelaar, beschermde landgoederen, zette zich in voor de restauratie van monumenten en stichtte het Rijksmuseum Twenthe. Hij was zeer invloedrijk, maar was volgens een vriend ‘onbescheiden van bescheidenheid’. Hij was conservatief-liberaal, maar hij was wel sociaalvoelend, vandaar dat in zijn fabriek vele zaken goed geregeld waren en hij niet kon tegen de ingebouwde onrechtvaardigheid van het Twentse Stelsel (fabrikanten trokken één lijn bij stakingen). Behalve over het leven van J.H. van Heek gaat 'Kunst, katoen en kastelen' ook over de sociale strijd in Enschede.



Horreüs de Haas werd in de traditie van zijn familie Hervormd predikant, maar had tijdens zijn studie al twijfels over de inhoud van het geloof en de plaats en taak van kerk en christendom in de wereld. Hij werd socialist, geheelonthouder en vegetariër. Hij was een zeer goed spreker en woordvoerder bij veel gelegenheden. Hij leefde sober en vond dat zijn SDAP, waarvan hij jarenlang voorzitter was in Zwolle, zich niet moest beperken tot het streven naar meer welvaart, maar vooral aandacht moest hebben voor de zedelijke volksverheffing door middel van aanbieden van kennis en aandacht voor cultuur. Daarom werd hij ook voorzitter van de Volksuniversiteit. Als ethisch socialist geloofde hij in het kunnen scheppen van een betere mens. Bij zijn begrafenis waren 2000 mensen aanwezig.

Wat Van Heek en Horreus de Haas gemeen hadden was hun liefde voor natuur en cultuur.

Wie het op kan brengen de drie genoemde biografieën te lezen (totaal zo’n 1500 pagina’s) krijgt een zeer goed en gevarieerd beeld van een eeuw (1850-1950) Nederlandse/Overijsselse geschiedenis.

Europeana: groot - groter - grootst

Afbeelding uit een uitgave van De Imitatione Christi (Brugge, 1462), afkomstig uit een Franse collectie.

In het Geheugen van Nederland zijn met één zoekactie gedigitaliseerde collecties van 64 Nederlandse archieven, bibliotheken en musea doorzoekbaar.
In Europeana is het Geheugen van Nederland weer doorzoekbaar samen met meer dan twee miljoen boeken, kaarten, opnames, foto's, archiefdocumenten, schilderijen en films uit de gedigitaliseerde collecties van nationale bibliotheken en culturele instellingen uit de 27 lidstaten van de EU. Het aantal van twee miljoen moet binnen drie jaar verviervoudigd worden. Er zijn vele miljoenen euro’s beschikbaar (Europees geld is er genoeg!). Het aardige is dat de website wordt gerund door onze Koninklijke Bibliotheek te Den Haag, en aldaar werk biedt aan zo’n 20 medewerkers.

De opening van de website op 20 november was een fiasco. Na een paar uur was alles vastgelopen omdat de vele duizenden bezoekers massaal klikten op enkele erotische afbeeldingen op de homepage. De website was meteen enkele weken down. De capaciteit van de KB server is nu vier keer zo groot en de bewuste afbeeldingen zijn van de homepage gehaald.

Qua link met Overijssel het volgende: Overijsselse onderwerpen geven logischerwijs in Europeana ongeveer evenveel treffers dan in het Geheugen van Nederland.
Zoek je echter op Thomas à Kempis, de internationaal bekendste ‘Overijsselaar’ aller tijden, dan is er zelfs een fulltext Poolse vertaling van zijn De Imitatione Christi (Over de Navolging van Christus) beschikbaar. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik wel even heb moeten zoeken naar zo’n voorbeeld.
Maar voor onderwerpen uit de Europese geschiedenis (Tweede Wereldoorlog, vikingen, kunstenaars, sportevenementen – zoek maar eens op Tour de France) is het een prachtige website. Omdat de trefwoorden (nog) niet uniform zijn moet je wel vaak op meerdere woorden zoeken.

Kerstklassiekers: Kroamschudd'n in Mariaparochie

Hier onze eigen Twentse kerstklassieker.


Herman Finkers - Kerstmis

Top 10 van online archieven 2008

Een top 10 samengesteld door één persoon. Dat riekt naar een subjective lijst. Echter, het gaat wel om Eric Hennekam, onderzoeker, archiefexpert en (gast)docent, en hij is doorgaans goed geïnformeerd over wat er zoal gebeurt op de (vele) terreinen waar hij zich beweegt.
Dus moet het – voor de liefhebber – wel een interessante lijst zijn en dat is het ook.
Ga naar het weblog van Eric Hennekam en aanschouw zijn top tien van Nederlandse online archieven die in 2008 op het web zijn verschenen. Hij voegt er nog eens twee lijstjes aan toe: Europa en de rest van de wereld.
Zie hier nog zijn favorieten in 2007.

Enschede, de mensen, de stad

De eerste foto in het boek: Henk Elsink op de plek waar hij samen met zijn moeder schuilde tijdens het bombardement op Enschede op 22 februari 1944.

Vijf jaar geleden werd de aandacht van Willy Berends getrokken door een zwerver die dagelijks op dezelfde plek met een bierfles in zijn hand zat’. Hij werd nieuwsgierig naar het levensverhaal van deze en andere daklozen en speelde met de gedachte de verhalen van deze mensen op te schrijven en te publiceren. Na een ontmoeting met fotograaf Stefan Schipper werden de ideeën geconcretiseerd. 'Enschede, de mensen, de stad' is een groot project geworden waaraan, naast Willy Berends en Stefan Schipper, 23 auteurs/interviewers en vele anderen hun medewerking verleenden.
Slechts één dakloze heeft uiteindelijk een plaats gekregen in het boek, bepaalde beroepsgroepen (ondernemers, artistieke beroepen) zijn oververtegenwoordigd. Maar dat is slechts een constatering, geen kritiek. Het bijzondere van dit boek is de formule die werd gehanteerd, waarbij samensteller Willy Berends wel als motor fungeerde, maar het eindresultaat maar ten dele in eigen hand had. Vijftig bekende en minder bekende Enschedeërs werden gefotografeerd op een door hen zelf uitgekozen plek. Zij vertellen iets over de plek en/of over herinneringen die zij aan Enschede hebben. De vijftig geïnterviewden geven een symbolische kaart door aan iemand, die zij om persoonlijke redenen hebben uitgekozen. Dit wordt na elke eerst-geïnterviewde vier keer herhaald, zodat er tenslotte vijftig verhaallijnen en 250 portretten van (oud) Enschedeërs in het boek terechtkomen.
‘Enschede, de mensen, de stad’ is uitgegeven in groot formaat. Je komt bijzondere herinneringen en verrassende uitspraken tegen van bekende Enschedeërs maar ook de verhalen van de overige geportretteerden zijn het zeker waard om gelezen te worden. Een bijzonder (mooi) boek qua concept, vorm en inhoud.

Muziek uit het oosten (6): Hans Theessink - Anton met 'n bok

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


Hans Theessink, geboren in Enschede en al vele jaren woonachtig te Wenen, is Nederlands bekendste bluesgitarist/zanger in het buitenland. Theessink beheerst ook andere stijlen, waaronder folk en zelfs Twentse volksliedjes. Anton met ’n bok is zo’n volksliedje, dat vooral bekend is in Oost-Twente.

Voor de liefhebbers van dit soort repertoire is er de Nederlandse Liederenbank van het Meertens Instituut, onlangs onderscheiden met de Digitaal Erfgoedprijs 2008.
Wanneer je zoekt op Anton of Antoon in combinatie met ‘bok’ krijg je een aantal treffers met ook verschillende gezongen versies van dit volksliedje (klik op mp3).
Meer weten over Hans Theessink? Kijk hier en hier en hier.

Tot slot nog een recente opname met Hans Theessink: hier treedt hij op samen met Terry Evans en Insingizi & the Holmes Brothers in de Metropol te Wenen op 11 oktober 2008.

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek nu online

Het NNBW bestaat uit 10 delen en verscheen tussen 1911 en 1937. Van 22.000 Nederlanders uit de 16e tot en met de 19e eeuw bevat dit biografisch woordenboek korte of langere beschrijvingen. Al deze biografieën zijn nu online te bekijken. Het betreft een intiatief van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) in samenwerking met de Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren (DBNL).
Zoeken kan met behulp van een index. Handig is ook de tab ‘Zoek’ waarmee je op woorden binnen de tekst kunt zoeken.



In 1979 verscheen het eerste deel van het Biografisch Woordenboek van Nederland, de opvolger van het NNBW. Het zesde en tevens laatste deel van het BWN is deze week verschenen. Hiermee zijn nu meer dan 2000 biografieën – ook online – beschikbaar.

Het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis gaat zich nu toeleggen op het verwezenlijken van een biografisch portaal, waaraan een groot aantal instellingen al medewerrking hebben toegezegd, zodat straks zoveel mogelijk biografische websites met één zoekactie doorzocht kunnen worden.

Voor wie geïnteresseerd is in dit soort websites: kijk bij de ‘links’ op Wie-is-wie-in-Overijssel.

Kerstvakantie: kinderen welkom bij HCO en Twents Techniek Museum HEIM

Tijdens de kerstvakantie kunt u met uw (klein)kinderen van 6 - 12 jaar een speurtocht doen door de tentoonstelling "Overijssel in kleur 1938 - 1970" in het Historisch Centrum Overijssel.
De toegang tot de tentoonstelling en deelname aan de speurtocht is gratis. Lees meer over de tentoonstelling en de speurtocht.
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9.00 tot 17.00 uur, donderdag 9.00 tot 21.00 uur. Op 1e en 2e Kerstdag en Nieuwjaarsdag is het HCO gesloten.



In het Twents Techniek Museum HEIM kunnen kinderen kennis maken met uitvindingen aan de hand van het stripverhaal uit de Donald Duck over Willie Wortel. Lees er hier meer over.
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 11.00 tot 17.00 uur, zaterdag-zondag 14.00 tot 17.00 uur. 1e Kerstdag en Nieuwjaarsdag gesloten, 2e Kerstdag geopend.

Website Het Kamper Lijntje genomineerd als beste historische website

De website Het Kamper Lijntje over de historie van de spoorlijn Kampen-Zwolle is met elf andere websites genomineerd als beste historische website.
De Archieven.nl Prijs 2008 is een initiatief van onder meer het Historisch Nieuwsblad. Er zijn vier categorieën met in elke categorie drie genomineerde websites. Eén van de twaalf websites kan de prijs van € 2500,- winnen. Per categorie is er een eervolle vermelding te verdienen. Hier alle genomineerden per categorie:

Archiefdiensten
Drents Archief
Centrum voor Regionale Geschiedenis Heerlen
Koninklijke Bibliotheek

Historische verenigingen
Vereniging Oud Hoorn
Historisch Genootschap Oud Soetermeer
Historische Kring Laren

Themawebsites
Historie Spoorlijn Kampen-Zwolle
De Canon van Nederland
VPRO Geschiedenis

Musea
Verzetsmuseum, Amsterdam
Rijksmuseum voor Oudheden, Leiden
Rijksmuseum, Amsterdam

In 2007 mocht het Regionaal Historisch Centrum Limburg de prijs voor de beste historische website in ontvangst nemen.

Oude telefoongidsen en adresboeken: wie zet ze op het web?

Kijk hier voor een update.

Regelmatig wordt mij de vraag gesteld of er nog ergens oude telefoongidsen of adresboeken bewaard worden. Ook heb ik tijdens mijn dagelijks werk als bibliothecaris inlichtingenwerk wel eens dankbaar gebruik kunnen maken van de telefoongidsen die wij vanaf begin jaren tachtig bewaard hebben.
Adresboeken en telefoongidsen vormen voor veel geïnteresseerden in lokale geschiedenis een mooie historische bron. Zoals ze ooit bedoeld waren als handig naslagwerk voor dagelijks gebruik, zo kunnen ze deze functie opnieuw krijgen voor genoemde doelgroep wanneer ze worden gedigitaliseerd. Vooral handig voor mensen die niet meer in de streek wonen waar de familie oorspronkelijk vandaan komt maar eigenlijk voor iedereen.
Wat is er tot nu toe gedigitaliseerd? Op Geneaknowhoew.nt staat de Telefoongids van Nederland 1950 en de Naamlijst voor den Telefoondienst 1915.
Het Regionaal Archief Alkmaar heeft 31 adresboeken uit de periode 1876-1969 gedigitaliseerd en inmiddels ook van andere gemeenten uit het noorden van Noord-Holland. Het Gemeentearchief Rotterdam heeft 85 banden uit de periode 1808-1939 op het web gezet, de Historische Vereniging Zutphen 8 adresboeken uit de periode 1863-1930 en op de website van Lukas de Jong staat de adreslijst van Middelburg van 1940. Ook de adresboeken van Haarlem van 1862 en 1878 staan op internet, evenals diverse adresboeken van Baarn en Soest.
Jammer dat het tot nu toe hierbij gebleven is. Het is natuurlijk een tijdrovende klus waarvoor én vrijwilligers nodig zijn én geld beschikbaar moet zijn.

Zoek in de Catalogus van Overijsselse bibliotheken (in de sidebar van dit blog) op ‘adresboek’ in combinatie met een plaatsnaam om te kijken wat in Overijsselse bibliotheken en archieven aanwezig is. De meeste adresboeken zijn alleen ter inzage, enkele (recentere) zijn uitleenbaar.

Aanvulling: Telefoongidsen Dinxperlo 1927, Amsterdam 1927, Rotterdam 1927, Den Haag 1927
Adresboeken: Adresboek Roosendaal 1914, Provincie Friesland 1928

Mogelijk nieuwe website: Mijnvoorouders.nl

Foto: van achterachterkleindochter tot betovergrootmoeder.

Op het Archiefforum van Eric Hennekam werd gisteren onderstaand bericht geplaatst:

Een van de meest populaire websites van de Nederlandse overheid, Genlias, gaat vermoedelijk verdwijnen.
De eerste fase van de samenvoeging van Genlias, de Digitale Stamboom en de genealogische data van het Centraal Bureau voor Genealogie krijgt vorm in de opzet van de nieuwe website Mijnvoorouders.nl . Het website adres is al in 2005 vastgelegd door het Nationaal Archief
De komende periode krijgt het opstellen van een businessplan prioriteit. Dit moet uiterlijk 2e kwartaal 2009 gereed zijn.
Op basis van het businessmodel zal worden besloten door de financiers of het project wordt voortgezet na 2009.
Het Nationaal Archief, elf Regionale Historische Centra, het Centraal Bureau voor Genealogie en dertien overige archiefinstellingen zijn partij in dit project.
'Uit kringen bij de vergadering van de Stuurgroep Taskforce Archieven,die vandaag is gehouden hoorde ik dat de samenwerking een moeizaam proces is.' Aldus Eric Hennekam.

De nieuwe genealogische website die alle andere zal overtreffen is er dus nog niet, maar we zullen hier ongetwijfeld meer over gaan horen.

Bijnamen in de gemeente Hellendoorn

Bijnamen die generaties lang bij bepaalde families hoorden zijn aan het verdwijnen. Zoals vaak bij dit soort ontwikkelingen worden ze nog het langst in ere gehouden in kleine dorpsgemeenschappen en onder ouderen. Herman Kampman heeft geprobeerd zo veel mogelijk namen aan de vergetelheid te ontrukken. Meer dan 1200 namen in de gemeente Hellendoorn heeft hij opgespoord. Bijnamen zijn afkomstig van boerderijnamen (Potdam), uiterlijk (Langen Gait), gedrag (Berend Boe), beroep of hobby (Bloemen Appie) of woonplek (’n Bruggen). En natuurlijk zitten aan veel namen anekdotes vast, waarmee het boek gelardeerd is. Samen met Gerrit Hendriks is Kampman letterlijk de boer op gegaan om informatie te verzamelen. Ook bejaardentehuizen werden bezocht en op allerlei plekken werden bijeenkomsten belegd. Het heeft een bijzonder boek opgeleverd, waarvoor ook buiten de gemeente Hellendoorn liefhebbers te vinden moeten zijn. Interessant is ook de bijlage met verklaringen van topografische namen.
Luister hier naar een interview met Herman Kampman in Het Overijssels Hart van RTV Oost.

Eén anekdote dan (anders krijg ik last met copyright): Loarmans Pé was zo gewend aan het ploegen met een paard, dat hij de eerste keer op een tractor opkeek van zijn ploegwerk, vlak voor zich een sloot zag, hevig schrok en paniekerig brulde: ‘Ho…ho…how toch!’ Omdat hij niet meer het besef had op de rem of koppeling te trappen, dook hij met nieuwe trekker en al een Daarlese sloot in.

Muziek uit het oosten (5): Boh Foi Toch

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.

Met opzet heet deze rubriek Muziek uit het oosten. Geen muziek uit Overijssel dit keer, maar het Achterhoekse Boh Foi Toch, een band met Normaal-connecties. Zij spelen cajun, texmex en zydeco-achtige muziek. Balkenbrij is de Achterhoekse versie van de cajun klassieker Jambalaya.
Meer weten over Boh Foi Toch? - kijk hier en hier en hier.

Diepenveen toen en nu

Er zijn in de loop van de tijd nogal wat fotoboeken verschenen over steden en dorpen onder serietitels als ‘in oude ansichten’ – ‘in beeld’ – ‘door de jaren heen’. Zo bezien is de uitgave van Diepenveen toen en nu niet zo bijzonder om er speciaal aandacht aan te besteden. Bovendien zijn dergelijke uitgaven alleen interessant voor inwoners en oud-inwoners van de plaats.
Toch wil ik graag aandacht besteden aan dit fotoboek. Om de volgende redenen:
- het boek is mooi uitgevoerd in groot formaat
- de plekken van toen zijn alle vanaf exact dezelfde positie opnieuw gefotografeerd
- de recente foto’s zijn zelfs in hetzelfde jaargetijde genomen als de oorspronkelijke foto’s
- soms staan zelfs dezelfde personen – maar dan 50 jaar later - op beide foto’s
- de zwart-witte foto’s zijn voorzien van uitgebreide beschrijvingen

Kortom ‘Diepenveen toen en nu’ kan als voorbeeld dienen voor toekomstige uitgaven.

Eregalerij oud-voetballers in Stedelijk Museum

Van 29 oud-spelers van FC Zwolle en voorganger PEC zijn door beeldend kunstenaar Henk Heideveld portretten gemaakt op doeken van 120 bij 100 cm.
Tot 16 januari zijn de doeken te bezichtigen in het Stedelijk Museum te Zwolle. Daarna krijgen de portretten een plek in het stadion van FC Zwolle.
Voetbalanalist Johan Derksen zal op dinsdag 16 december om 14.00 uur de expositie officieel openen, waarbij zoveel mogelijk geportretteerden aanwezig zullen zijn.

Bezoekers aan het museum kunnen dan ook de nieuwe digitale presentatie over de patriotten in de Patriottenkamer gaan bekijken.

Bloggen: waar haal je de tijd vandaan?

Hoe kom je aan je onderwerpen? en Waar haal je de tijd vandaan? Dit soort vragen worden soms gesteld aan bloggers. Nou ben ik zelf een bescheiden blogger, maar bij bekende bloggers als Eric Hennekam, die ook een archiefforum beheert, Bob Coret, tevens beheerder van een aantal genealogische websites en biblio(theek)blogger Edwin Mijnsbergen komen deze vragen meteen naar boven.
Het antwoord in grote lijnen luidt: het is een kwestie van organiseren en slim gebruik maken van (Web 2.0) toepassingen (software, applicaties) die het Internet biedt. Eric Hennekam verwees naar een website met meer dan 100 tips ‘to organize your life’

Heel aardig die honderd tips, maar omdat veel mensen afhaken wanneer ze lange Engelstalige teksten moeten lezen, zal ik hier de toepassingen noemen waarvan ik zelf gebruik maak.

Gmail account
Een gratis Gmail account kan ik iedereen aanbevelen, omdat je hiermee toegang krijgt tot allerlei diensten van Google. Bovendien is het een zeer gebruiksvriendelijk e-mailprogramma – je hoeft eigenlijk nooit meer post weg te gooien (als je dat zou willen). Denk goed na over een wachtwoord dat je telkens weer, ook bij andere Web 2.0toepassingen, kunt gebruiken.

RSS (Really Simple Syndication)
Om het simpel te zeggen: met behulp van een RSS-reader haal je alle nieuwe berichten binnen die verschijnen op je favoriete (nieuws)sites, weblogs, forums etc.
In deze cursus voor bibliotheekmedewerkers wordt uitgelegd hoe je je leven eenvoudiger maakt met RSS. Ook het vinden en toevoegen van ‘RSS-feeds’ wordt behandeld. Netvibes is de populairste RSS-reader/Nieuwslezer, zelf gebruik ik Bloglines – kwestie van persoonlijke voorkeur.

Klik op afbeelding voor vergroting. Links in zwarte letters staan de nog ongelezen berichten aangegeven.

Delicious: social bookmarking oftewel favorieten delen
Met Delicious kun je gemakkelijk je favorieten op Internet opslaan, zodat je er vanaf elke computer bij kunt. Je kunt trefwoorden (of ‘tags’) toevoegen. Je kunt zien wie nog meer een bepaalde favoriet heeft en welke favorieten deze persoon nog meer heeft. Via de tags kom je op nieuwe, wellicht onbekende, websites. Welke mogelijkheden er nog meer zijn kun je in de al genoemde cursus nalezen. Je kunt uiteraard gebruik maken van een schuilnaam. Ook kun je er voor kiezen bepaalde favorieten op ‘do not share’ te zetten, zodat ze onzichtbaar blijven voor anderen.

Klik op afbeelding voor vergroting. Op de 'tag' Overijssel vind je 316 treffers. 15 personen hebben Historisch Centrum Overijssel bij hun favorieten staan. Door op 15 te klikken kun je zien wie dat zijn en welke favorieten zij nog meer hebben.

Google Docs
Met je Gmail account heb je ook de beschikking over Google Docs, een werkplek op Internet waar je gezamenlijk aan documenten kunt werken, of waarbij je zelf vanaf verschillende computers aan een document kunt werken. Hier wordt alles weer uitgelegd.

Google Meldingen (Alerts)
Met Google Alerts kun je door middel van trefwoorden aangeven over welke onderwerpen je nieuws wilt ontvangen. Google zorgt dat wanneer in enig (nieuws)bericht of toevoeging aan een website de genoemde trefwoorden voorkomen, dat bericht of die toevoeging in je postbus terecht komt.

Samenvattend: Met behulp van RSS blijf ik automatisch op de hoogte van alle nieuwe bijdragen op weblogs en websites over de onderwerpen waarover ik zou kunnen schrijven. Met Delicious kan ik altijd bij mijn favorieten en kom ik regelmatig nieuwe websites tegen. Met Google Alerts blijf ik op de hoogte van bijvoorbeeld nieuwe uitgaven van boeken en met behulp van Google Docs kan ik zowel op mijn werk als thuis aan dezelfde documenten werken (geen USB-sticks meer nodig). Tenslotte is er nog Librarything – had ik nog niet genoemd – waarmee ik alle recente aanwinsten van de Overijssel Collectie van de OBD kan laten zien. Natuurlijk hoef je geen weblog bij te houden om met al deze toepassingen je voordeel te doen.

Stamboomforum, Genealogie Online en Stamboomgids

Deze bijdrage is bedoeld voor beginnende stamboomonderzoekers, de meer ervaren genealogen zullen allang ófwel behoren tot de 21.230 geregistreerde leden van het Stamboomforum óf tot de nog veel grotere groep regelmatige niet-geregistreerde bezoekers.
Bob Coret richtte het Stamboomforum op in november 2005. Lees hier een introductie op het Stamboom Forum en over het aanbod van Bob Coret aan hen die bijvoorbeeld verbonden zijn aan een archief, familie-, heemkunde- of genealogische vereniging om op zijn website subfora te starten.
In oktober 2007 kon het 10.000ste lid verwelkomd worden. Een jaar later is dat aantal dus alweer verdubbeld. Het stamboomforum met de eveneens door Bob Coret ontwikkelde Stamboomgids en Genealogie Online is momenteel de belangrijkste en populairste genealogische website van Nederland. Op genoemde websites kun je via de boom-ikonen bovenaan de homepage van de ene naar de andere website overschakelen. Uit de vele handige hulpmiddelen die ik nog niet genoemd heb: Wie (onder)zoekt wie? en de Genealogie werkbalk. Zie hier alle mogelijkheden op rij.

Stad in de steigers: Stadsvernieuwing in Kampen

Hoewel het 25-jarig bestaan van van de Stichting Stadsherstel Kampen de aanleiding was voor deze publicatie, wordt de gehele periode van de Kamper stadsvernieuwing, die ongeveer veertig jaar beslaat, behandeld. ‘Dit om aan het lot van veel jubileumboeken te ontkomen, die na een sfeervolle presentatie, waarbij alle betrokkenen een kort moment van roem en eer beleven, degraderen tot een stofvergarende kastvulling’, aldus de auteur Geraart Westerink die, naast dit door de IJsselacademie uitgegeven boek, meerdere publicaties op zijn naam heeft staan.
‘Stad in de steigers’ gaat over de stadvernieuwing binnen de oude middeleeuwse kern van Kampen, die in de jaren zestig en zeventig ontvolkt en verwaarloosd was. Het boek beoogt ‘geen jubelverhaal, maar een kritische beschrijving’ te zijn van een proces dat vanaf eind jaren zestig het aanzicht van de binnenstad van Kampen ingrijpend heeft veranderd. Door de vele details, maar ook de brede context is het ook een recente stadsgeschiedenis van Kampen geworden.
De unieke foto’s, veelal afkomstig uit het Frans Walkate Archief, doen de lezer de afgelopen veertig jaar herbeleven.
De auteur maakte gebruik van archieven, rapporten en nota’s, krantenartikelen, notulen en jaarverslagen, niet van mondelinge bronnen (want te subjectief). Desondanks is het geen saai verhaal geworden – integendeel -, interessant voor degenen die uit hoofde van hun beroep met de materie te maken hebben, maar zeker ook voor de inwoners van Kampen .

Stationsweb: alles over stations en spoorwegen

Foto: Wachthuisje Zenderen in 1920

Allang bekend bij de geïnteresseerden natuurlijk – want al opgericht in 2001, maar ik kwam de site deze week pas tegen. Stationsweb, een initiatief van Wichor Bramer, is een mooi voorbeeld van Web 2.0. Interactief dus: er kan volop gereageerd worden – men kan informatie toevoegen bij foto’s, feiten toevoegen aan en verbeteringen aanbrengen over onderwerpen die behandeld worden, er is een gastenboek en een forum.
Op de site wordt informatie verzameld over stationsgebouwen, haltes en stopplaatsen, spoorlijnen, spoorwegmaatschappijen, architecten, oude dienstregelingen. Er is zelfs een rubriek waarin (voormalige) stationsgebouwen die te koop staan worden vermeld.
Opvallend is ook dat het niet alleen over vroeger gaat. Al het nieuws over stations en spoorwegen, maar ook over plannen voor de toekomst, wordt op de website weergegeven.
Ook als je niet tot de categorie ‘spoorgekken’ behoort, moet je er eens een kijkje nemen. Al is het alleen maar vanwege de duizenden foto’s van de stationsgebouwen. Van het oude en nieuwe station Borne zijn negentien foto’s beschikbaar uit verschillende periodes, ook één van vlak voor de afbraak van het oude station in 1975.
Aan Stationsweb is ook een artikel in Wikipedia gewijd.

Muziek uit het oosten (4): The Buffoons

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.



The Buffoons traden onlangs na jaren weer in de oude bezetting op tijdens de opening van het Muziekkwartier in Enschede en de presentatie van het boek van Willy Berends ‘Enschede – de mensen – de stad’ (waarover een andere keer meer). Het optreden beviel Ely van Tongeren, Maarten Assink en Hilco ter Heide dermate goed dat ze plannen hebben weer te gaan optreden.

Volkskundige Trefwoordenbank van Meertens Instituut nu online

Foto: Paasvuur - 60 treffers in de Volkskundige trefwoordenbank

In 1958 is de afdeling Volkskunde van het Meertens Instituut begonnen met de samenstelling van een kaartsysteem met volkskundige gegevens: de volkskundige trefwoorden catalogus (VTC). In dit trefwoordensysteem treft men behalve de gegevens uit de boeken- en tijdschriftencollectie van het Instituut ook mededelingen uit vragenlijsten en correspondentie aan. De trouwe lezers van Voskuil’s Het Bureau weten alles over de totstandkoming van deze catalogus.
De trefwoordencatalogus is in 1984 voortgezet in digitale vorm: de volkskundige trefwoordenbank (VTB) en wordt nog dagelijks aangevuld. De databank is sinds kort online beschikbaar.
Je kunt op twee manieren zoeken:
- door een trefwoord in te voeren in het zoekvenster
- via de alfabetische trefwoordenlijst (9.000 trefwoorden)

Ik heb gezocht op ‘paasvuur’. De VTB geeft 60 treffers. De catalogus van Overijsselse bibliotheken geeft 50 treffers. Beide zoekacties leveren treffers op die alleen in de VTB of de Overijsselse catalogus vermeld staan.
Wie een nog uitgebreidere literatuuropgave zoekt wat betreft Oost-Nederlandse volkskunde kan terecht in de bibliotheek van het Kennis- en Informatiecentrum van TwentseWelle. In de z.g. IJzereef-catalogus wordt verwezen naar elke vermelding van een volkskundige term in boeken en tijdschriften.