Overal in Overijssel: het boek

Eerst was er de website Overal in Overijssel, toen de tentoonstelling en nu is er dan het boek over dit ‘kunstproject’. Wat mij betreft is het veel meer dan een door de provincie gesubsidieerd kunstproject. De beide ‘kunstenaressen’ Alied van der Meer en Heleen Bosma voerden een idee om zo maar ergens op de kaart te prikken en te gaan kijken hoe het er daar uitziet en wat daar gebeurt nauwgezet uit. Op 28 vrijdagen – weer of geen weer – bezochten ze 28 door de computer aangewezen plekken in Overijssel, maakten er foto’s en geluidsopnamen, namen een grondmonster, legden de weersgesteldheid vast, spraken met de eerste mens die ze tegenkwamen en met de eigenaar van de grond en verzamelden indrukken, die ze omzetten naar een gedicht. Twee weken later werd het gedicht uitgedeeld in de omgeving van de plek aan iedereen die het maar aan wilde aannemen en werd er met de voorbijgangers en omwonenden gesproken.
Zo ontstond er een mozaïek van Overijssel.

Het boek gaat over een deel van de locaties. Alle 28 locaties zijn te vinden op een bijgevoegde cd-rom, waarop de website bekeken kan worden en ook ‘The making of Overal in Overijssel’ staat. Dan blijkt ook weer dat een boek kan wedijveren met de mooiste website. In een boek kun je (terug)bladeren, eerst de foto’s bekijken, dan de kaders lezen en vervolgens de overige teksten. Ik las het boek buiten tijdens de eerste voorjaarsachtige dag en bemerkte dat het project niet alleen over Overijssel gaat maar ook over de seizoenen. De maaksters hebben alle weersomstandigheden meegemaakt, temperaturen van rond het vriespunt tot in de dertig graden, felle zon, harde wind en regen, broeierig weer, blauwe lucht, koud en nat weer, etc. Ik heb het boek in 2 uur uitgelezen – wie zit er twee uur naar dezelfde website te turen? Het boek bevat ook een essay getiteld ‘Overal is avontuur’ waarin wordt teruggeblikt op twee en half jaar ‘zoeken naar de ziel van Overijssel en Overijssel vangen in poëzie’. Er wordt een poging gedaan de streekaard te koppelen aan de omgeving, het landschap, de geschiedenis van de streek, hoewel de auteurs ook meteen relativeren, want uitzonderingen zijn er altijd. Zo onderscheiden ze de volgende kenmerken: in Twente en Kampen: noaberschap; in Stegeren en Blankenham: overleven in de vlakte; rond Steenwijk: vrijbuiters; op de landgoederen Hoge Boekel en Heerlijkheid de Eese: openheid en privacy; in de veenstreken: knoestig volkje; in de bewoonde wereld (Bathmen en Enschede): behoedzame benadering.
Verplichtingen die een stijl van leven in een bepaalde streek met zich meebrengen kunnen ook omzeild worden. In een gereformeerde uithoek van de provincie mag men van de dominee niet naar de televisie kijken. Geen nood, we kijken de volgende dag wel op internet.
Overal in Overijssel is een boek dat je altijd aan een (goede - want niet goedkoop) vriend(in) of kennis cadeau kunt geven, het is een kunstproject voor een groot publiek en dat kom je niet zo vaak tegen.