Niet een boek voor op het nachtkastje, de pas verschenen Geschiedenis van Deventer. De twee delen wegen bijna vijf kilo. Bij verschijning al uitgeroepen tot standaardwerk en zo ziet het er ook uit. Het zal bij liefhebbers van de geschiedenis van Deventer de komende decennia een opvallende plaats in de boekenkast innemen.
Auteur Henk Slechte werd bijgestaan door een redactie met deskundigen van binnen en buiten Deventer. Over de opzet van het boek is uiteraard goed nagedacht. Zoals in het voorwoord wordt aangegeven kun je het schrijven van een stadsgeschiedenis op verschillende manieren benaderen: je kiest voor één auteur die een encyclopedisch werk schrijft, je kiest voor een groep specialisten, die allen een hoofdstuk schrijven en waarvan een hoofdredacteur een lopende tekst maakt, of je kiest voor één auteur (bijgestaan door deskundigen) die een analytisch werk maakt. Voor het laatste is in Deventer gekozen.
In de inleiding wordt de opzet als volgt beschreven: ‘Iedere fase van de geschiedenis wordt beschreven vanuit de aan te treffen hoofdkenmerken van die periode of liever nog vanuit één leitmotiv dat zodoende het specifieke karakter van de stad duidelijk aan het licht zou brengen.’ De periodes hoeven niet samen te vallen met de algemeen geldende indeling in perioden van de Nederlandse geschiedenis. Door deze werkwijze is de eigen identiteit van Deventer beter te vergelijken met andere steden.
De geschiedenis van Deventer wordt beschreven in negen periodes/hoofdstukken:
- Missiepost – bisschopszetel – handelsnederzetting – stad: de wording van Deventer, eerst als missiepost en vervolgens, als gevolg van de komst van de Vikingen en de ondergang van Dorestad, als handelscentrum en tijdelijke zetel van de bisschop van Utrecht.
- De Sallandse Driehoek: een van de drie hoofdsteden van Salland: over de bestuurlijke ontwikkeling van Deventer en de positie van Deventer in Overijssel in de middeleeuwen en zijn relaties met de andere steden.
- Hanzestad of jaarmarktstad: in hoeverre heeft de Hanze de geschiedenis van Deventer bepaald. Deventer was niet een erg belangrijke Hanzestad, Deventer blijkt vooral een jaarmarktstad te zijn geweest.
- Stad van Moderne Devotie en Humanisme. Deventer als centrum van geestelijk leven: het ontstaan van de Moderne Devotie en invloed daarvan op het onderwijs hebben het bijzondere geestelijke en intellectuele karakter bevestigd dat Deventer in de middeleeuwen kenmerkte en onderscheidde van andere handelssteden.
- Stad in overgang. Deventer in de 16de eeuw: over de Reformatie en alle kerkelijke en wereldlijke gebeurtenissen en veranderingen die daarmee samenhangen.
- Provinciestad. Deventer in de 17de eeuw: Deventer teerde nog op zijn rijke verleden, maar werd steeds meer een provinciestad, ‘maar niet van de slaperige soort’. Wel bleef Deventer een belangrijke vestingstad.
- Hoop en vernieuwing: in de 18de eeuw kwam een einde aan de regentenoligarchie en speelde Deventer een hoofdrol in de opkomst van de patriotten en waren er vernieuwende initiatieven op het gebied van de nijverheid.
- Industriestad: in de 19de eeuw is Deventer veranderd van een provinciale marktstad in een innovatieve industriestad en van een vestingstad in een open stad met de bijnaam Moskou aan de IJssel.
- Industriestad – dubbelstad – dienstenstad – onderwijsstad: de voltooiing van de industriestad Deventer en de ingrijpende sociale, demografische en ruimtelijke gevolgen daarvan.
Kijk hier voor interviews met de auteur Henk Slechte bij RTVOost, waarin hij de hoogtepunten in de geschiedenis van Deventer noemt:
- de 15de eeuw was het absolute hoogtepunt in de geschiedenis van Deventer. Deventer was een internationaal belangrijke stad, zowel economisch als intellectueel – aan de Latijnse school doceerden vooraanstaande humanistische geleerden uit Duitsland en Nederland.
- in de 18e eeuw speelde Deventer een prominente rol in de ontwikkeling van de ideologie van de patriotten
- in de 19de eeuw was Deventer voorloper in Oost-Nederland in de industrialisatie
Geen opmerkingen:
Een reactie posten