Naar deze zaterdag de 18e juni, in die tijd overigens een gewone werkdag, was wekenlang toegeleefd door de Enschedese en Twentse bevolking. Advertenties in de kranten stonden in het teken van de Graf Zeppelin. Voorbeschouwingen werden aan de nog te voltrekken gebeurtenis gewijd. Parkeerplaatsen voor 6.000 auto’s, 1.000 bussen en 20.000 fietsen werden ingericht. Op de dag zelf ruimde de Tubantia twee hele pagina’s in voor een verslag en later nog een fotopagina.
De Nieuwe Rotterdamsche Courant schreef over ‘een morgen uit duizend’ en ook: ,,Twenthe is in de war. De ober van Hotel de Graaff, waar het verzamelpunt is van alle Zeppelinreizigers - ook de minister van waterstaat logeert er - liep vanmorgen om half vier al met een verslapen gezicht op zijn teenen over de gangen, om zeer matineuze gasten te wekken. Gisteravond laat n.l. ging het gerucht dat er toen al zooveel menschen op den weg waren, dat het morgenochtend, zoo zei men tenminste, om 6 uur al onmogelijk meer zou zijn om het vliegveld te bereiken. Want niet iedereen verkeert in de gunstige positie van Prins Hendrik en de ministers, die langs den gereserveerden weg naar het terrein werden geleid. (...)
’s Nachts, uren voor de te verwachten landing was de Enschedese bevolking (en uit verre omgeving) al op weg richting vliegveld. Lees hieronder de beschrijving uit de Tubantia:
De ‘Graf Zeppelin’ in Twente
De drukte en het enthousiasme.
Ons Nederlandse publiek laat zich niet gemakkelijk buiten zijn gewone doen brengen. Men mag het enthousiaste verhalen voorzetten, men mag gloeiende redevoeringen houden, het publiek vindt dat best, maar ..... , het blijft er koud onder. Heus, er zijn niet veel zaken die zijn enthousiasme werkelijk wekken, maar de vliegerij is een van die zeldzame dingen: We hebben dat in Twente nu ook al enkele keren kunnen constateren en daarom was de verwachting gerechtvaardigd, dat het bij de Zeppelin-landing zeer druk zou worden; dat niet alleen in ons gewest, maar ook in andere provincies zeer velen zich zouden opmaken om dit luchtvaartevenement bij te wonen. Doch dat het zó zou worden dat ging werkelijk alle begrippen te boven.
Gisteravond laat trokken reeds groepen mensen in de richting van het vliegterrein om in de omgeving daarvan bi] landbouwers of in tenten te bivakkeren. Heel de nacht was er meer geloop van mensen in de stad en motor-gedender dan anders en om drie uur leek het op de singels wel Zondagmorgen 8 uur. Allengs nam de drukte toe. Taxi's en autobussen, op straathoeken in de buitenwijken gesta tionneerd kregen op dit uur reeds vrachtjes te vervoeren en er begon een heen en weer getrek van, meest jonge mensen, in die wijken. Meisjes zochten hun vriendinnetjes op, jongens hun kameraden, leden van clubs en verenigingen trokken naar de afgesproken punten van samenkomst en waar het bestuur bij andere gelegenheden, wanneer het zijn leden opriep om
half 8, slechts een klein percentage uit de veren kon krijgen, zag het hen heden voor bijna 100 pct. verschijnen. Zonder overdrijving kan gezegd worden, dat om 5 uur bijna geheel Enschede was ontwaakt .
Op de vele vaste punten van samenkomst voor verschillende verenigingen en clubs bevonden zich toen reeds hele groepen en elke vertrekkende groep werd direct weer gevolgd door een zich verzamelende. De Enschedese bedieningsmanschappen werden op het Van Heekplein samengetrokken.
Kwart voor vijf fungeerde een burger op het kruispunt De Klomp als vrijwillig verkeersagent en anderen traden op als gids voor de vreemde automobilisten. Het was koddig de verbazing te zien dezer gedienstige geesten als een auto eens niet naar het vliegveld Twente wilde, ze begrepen gewoon niet, dat zoiets bestaan kon. Van half vijf af rolde over de Hengeloscheweg, Boddenkampsingel, Lasondersingel, Odenzaalschestraat een onafgebroken rij van auto’s. Auto's in alle modellen en kleuren, auto's van allerlei merken en jaargangen, auto's uit Overijssel en Gelderland, uit Drenthe en Groningen [auto’s hadden in die tijd provinciale kentekens] uit Brabant en .... Rheinland. Ja er was zelfs een autobus van een ondernemer te Clichy (Frankrijk). Het was een imponerend gezicht al die wagens en er kwam geen eind aan. Om zes uur was de file vanaf het Vliegveld tot de Broeierd (ongeveer 15 K.M. afstand) nog geheel gesloten.
De verkeersagenten hadden handen vol werk. Om half zes vroeg één hunner om een paar reservearmen. de zijne waren toen reeds lam. Over de verkeersregeling hebben we ni ets dan lof, alle mogelijkheden bleken voorzien en het liep alles op rolletjes. De Deurningerweg was geheel vrij gehouden voor voetgangers en wielrijders plus dan de wagens van aparte kaarten voorzien. Om half zes was het er zó druk dat men wel over de hoofden lopen kon en da t de voetgangers vanwege de vele fietsers zelfs in de verdrukking kwamen. In de vele rijwielbewaarplaatsen waren reeds toen duizenden fietsen gestald en ook het aantal parkerende auto's was legio. Hoe velen het er geweest zijn? Wij wagen het niet te schatten evenmin als het te schatten is hoeveel mensen om half zes reeds op het terrein waren, maar, waar de op een hoop staande landingstroepen ten getale van ruim 250 man ’n plekje vormden op het veld dat niet opviel moeten het toen reeds vele duizenden geweest zijn. Totaal is de landing wel door 100.000 personen bijgewoond .
Foto in de Tubantia 18 juni 1932: De Zeppelin gaat landen, onder een deel van de 6.000 geparkeerde auto's.
De stemming onder het publiek.
De stemming onder dit enorm aantal bezoekers was ondanks het vroege uur uitstekend. Ieder was er van doordrongen, da t er iets te gebeuren stond, dat men niet elke dag beleeft. Waar men ook kwam, overal ging het gesprek over de Zepp en de enorme belangstelling. Het duurde niet lang of datgene wat onder het publiek leefde drong door tot hen die zich hadden gesierd met een groene dienstkaart en direct daarna werd gevent met “Origineel Dr. Eckener limonade", “Zeppelin Wafels" en "Kapitein Lehmann Zonnebrillen". 'n Handig verkoper weet hoe hij het moet aanleggen om z'n waar kwijt te raken. Onderwijl allerlei grapjes werden gemaakt wachtte men geduldig. Een groepje alarmisten wist door op een gegeven moment een luid hoera aan te heffen enige beroering te weeg te brengen. Velen verhieven zich van hun zitplaats of reeds staande rekten ze zich uit en tuurden in de richting van 't Hof Espelo, vanwaar de Zepp werd verwacht.
Er kwam voorlopig echter nog niets in zicht. Na deze min of meer geslaagde grap had men de smaak
er van beet naar de Zeppelin uit te kijken en ja plotseling klonk het: "Daar is ie"! Algemene beroering, ieder richtte de blik naar de stad, waar de Graf Zeppelin langzaam zichtbaar werd, boven de bossen. De spanning was gebroken. 'n Half opgegeten broodje werd weggeborgen, de verkoop van alle mogelijke Zeppelin-, Eckener- en Lehmann-artikelen werd stopgezet. Men keek naar de Zepp en voor niets anders had men oog. Pas 'nadat het luchtschip geland was kwamen de opmerkingen weer. De "Zepp" was er!
Beelden van de Graf Zeppelin 1928-1939
Beeldbank Overijssel bevat filmbeelden
Beelden van de landing van de Graf Zeppelin op vliegveld Twente zijn te vinden in de Beeldbank van het Historisch Centrum Overijssel. Zoek op BB00425. Het laden van de filmbeelden duurt even. De beelden van de Zeppelin worden voorafgegaan door beelden van de opening van het vliegveld door burgemeester Bergsma en van het graven van het Twentekanaal. Na ongeveer drie minuten beginnen de filmbeelden die op 18 juni 1932 gemaakt zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten