Uit de Overijssel-collectie van de OBD (13): Twentekanaal

In de Overijssel collectie bevinden zich tientallen kaarten, rapporten en andere publicaties over de Twentekanalen.

Korte geschiedenis
Al tijdens de aanleg van de Overijsselse kanalen in het midden van de 19de eeuw werd er gepleit voor een kanaalverbinding tussen de IJssel en Twente. Liefst acht serieuze plannen werden in de loop van de tijd op papier gezet met verschillende tracé’s, totdat een in 1914 benoemde Staatscommissie het definitieve tracé bepaalde, waarmee de Tweede Kamer in 1919 akkoord ging. De ‘reddeloze toestand der staatsfinanciën’ - ook toen al -en de lange onteigeningsprocedures maakten dat pas in 1930 begonnen kon worden met de aanleg van het sinds kort weer in de belangstelling staande sluiscomplex bij Eefde. Het kanaal werd gegraven door een leger van werklozen met schop, kruiwagen en kiepkar. Op 6 mei 1936 vond de officiële opening plaats.



Boven en onder: reportage uit Eigen Erf van 28 augustus 1936 over de opening van de Enschedese haven, eindpunt van het Twente-Rijnkanaal, zoals het toen genoemd werd, door minister Van Lidt de Jeude van Waterstaat. Op 6 mei was het kanaal al officieel geopend door Koningin Wilhelmina.



Boeken, kaarten, rapporten etc.
Zoek in de Overijsselse Aquabrowser op het trefwoord ‘twentekanaal’ naar literatuur. Voor kaarten ga naar Overijssel in kaart en zoek op b.v. ‘kanaal’ en ‘twent(h)e’.

Beeld en geluid
Ik kan geen beelden of geluid vinden van de beide openingshandelingen, maar misschien heb ik niet goed gezocht.
Wel zijn er beelden va de aanleg (1950) en opening (1953) van de zijtak van het Twentekanaal.

Toekomst
Hoe belangrijk het kanaal nog steeds is bleek onlangs wel uit de gevolgen van de stremming bij de sluis in Eefde. De schade loopt in de vele miljoenen. Jaarlijks bevaren 15.000 schepen het Twentekanaal, ruim 40 per dag. Dat lijkt niet veel, maar de lading van één schip staat gelijk aan de lading van zo’n 200 vrachtwagens. Een extra sluis bij Eefde zal nodig zijn om in de toekomst dit soort problemen te vermijden. Ook om de binnenvaart te bevorderen wat nodig is omdat door de invoering van het Hoogfrequent Spoorvervoer in de Randstad de plaatsen langs de spoorlijn Arnhem-Oldenzaal ‘opgescheept’ zitten met 80 passerende goederentreinen per etmaal in 2020. Onaanvaardbaar voor de betrokken gemeenten. Een extra sluis, meer havenvoorzieningen en uitdieping van het kanaal vanaf Delden – in het kanaalvak Delden-Enschede kunnen schepen elkaar niet passeren – kunnen ervoor zorgen dat er veel meer goederen per schip kunnen worden vervoerd.
Steeds vaker wordt ook gepleit voor doortrekking van het Twentekanaal naar Duitsland om daar aansluiting te verkrijgen met het Mittellandkanaal en Dortmund-Emskanaal.