De Overijsselse Boekenplank (18), recent verschenen boeken

Hieronder de oogst aan boeken over Overijsselse onderwerpen van de afgelopen maanden.

In de man zit nog een jongen: Willem Wilmink - de biografie/ Elsbeth Etty. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 2019. 552 pag. ISBN 9789038806112 € 34,99

Biografie van dichter en schrijver Willem Wilmink (1936-2003). Neerlandicus en journalist Elsbeth Etty sprak met tientallen tijdgenoten en intimi van Wilmink.

Van Heek & Co: honderd jaar textiel 1859-1959, bewerking van een manuscript uit 1957/ W.N.M. van Nimwegen; red. Marlies Enklaar m.m.v. Bastiaan Willink. Enschede: Stichting Textielhistorie Twente, 2018. 302 pag. ISBN 9789082874303 € 29.95

In 1959 bestond de firma Van Heek & Co een eeuw. Om dit te vieren liet zij een jubileumboek schrijven door Wim van Nimwegen. Het werd een spannend verhaal over de oprichting en begintijd van de Enschedese textielonderneming en de ontwikkelingen die zij in de honderd jaar die daarop volgde, doormaakte. Geen bedrijfseconomische verhandeling over beslissingscalculaties en kapitaalbeheer, maar een boek over de mensen die er werkten, over hun ambities, verwachtingen, successen en teleurstellingen. Over werklieden, bazen en fabrikanten. Het boek bevat veel nieuwe, tot de verbeelding sprekende feiten.

Het Heideveld. Boerenrepubliek aan de Reune/ Martin van der Linde. Vereniging Het Heideveld, 2019. 136 pag. € 17,50

De boeren van Steenwijkerwold waren er niet van gediend toen Johannes van den Bosch, oprichter van de Maatschappij van Weldadigheid, hun uitgestrekte heideveld even ten noorden van Steenwijk dreigde te annexeren voor de aanleg van de kolonie Willemsoord. Om hun gemeenschappelijke eigendom te beschermen richtten ze in 1819 de vereniging Het Heideveld en de daartoe behorende fondsen en eigendommen in de buurtschap Steenwijkerwold op, kortweg Het Heideveld. Het Heideveld heeft anno 2019 ruim 360 hectare grond in zijn bezit rondom de buurtschappen Basse, Marijenkampen, De Pol en Baars. Ongeveer 55 hectare hiervan bestaat uit bos dat is opengesteld voor bezoekers. De overige gronden worden voor een gunstige prijs verpacht aan boeren en andere belangstellenden. Dit jubileumboek vertelt het verhaal van deze bijzondere vereniging waarin de boeren van Steenwijkerwold het heft in eigen handen namen en al tweehonderd jaar lang met trots hun gemeenschappelijke grondgebied langs de Reune beheren.

Kinderen van Kamp Conrad: Molukse herinneringen en verhalen periode 1954-1966/ Mathijs Souhoka. Rouveen: Stichting “Herinnering Kamp Conrad 1954-1966”, 2018. 192 pag. ISBN 9789090309071 € 19,95

Herinneringen van 40 oud-bewoners van het Molukse Kamp Conrad bij Rouveen uit de periode 1954-1966. De ex-KNIL-militairen zaten daar tijdelijk met hun gezinnen, met de koffers klaar voor de terugreis naar de Molukken.

Koken met geschiedenis: oude ingrediënten in een nieuw jasje/ Thea Kroese. Vroomshoop: Uitgeverij Kordaat, 2018. 62 pag. ISBN 9789493072008 € 19,50

Het idee voor het boek is ontstaan naar aanleiding van de theatervoorstelling 'De Winterkraaien'. De voorstelling, gebaseerd op het gelijknamige boek dat midden vorige eeuw is geschreven, trok duizenden bezoekers naar de theaters in Vroomshoop en Hardenberg. Thea Kroese vertelde in de theaters over de verdrinking van veenarbeiders in een heftige storm in 1896. Tijdens de productie van de theatervoorstelling verdiepte ze zich in de eetgewoonten van die tijd. De geschiedenis van de gerechten en de producten.

Een Steen in de vijver: herinneringsalbum 1899-1939 aangeboden aan Bertha van Marle-Cost Budde, presidente van de Vrouwenarbeidsschool te Deventer/ Marion Karsch en Dinand Webbink. Deventer: Vereniging van Vrienden van de Athenaeumbibliotheek en Corps9 Publishers, 2018. 68 pag. ISBN 9789079701483 € 14,50

Op 8 mei 1939 is het feest op de Vrouwenarbeidsschool aan de Diepenveenseweg in Deventer. Bertha van Marle-Cost Budde heeft die dag maar liefst veertig jaar lang de leiding over de school. Ze krijgt een herinneringsalbum aangeboden, gevuld met toepasselijke aquarellen van de kunstenaar Engelbartus Bokhorst. Later belandt het prachtige boek in het stadsarchief, waar het jarenlang een enigszins verborgen bestaan leidt. Volgens de samenstellers en de uitgevers verdienen de kleurrijke creaties van de Deventer schilder een breder publiek.

Haarle en de berg/ Els van der Meer-Bosman, Hennie Bouwhuis en Henk Vloedgraven. Stichting Marke Haarle, 2018. 175 pag. € 20,-

Naast onderwerpen uit het verleden is in het boek ook ruim plaats voor de hedendaagse ontwikkeling in natuur en landschap in Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug. Het boek bevat ruim 200 foto's.

Het geheim van de Beulaker en andere verhalen/ Hilda Knol. Tuk: SenS uitgevers, 2019. 168 pag. ISBN 9789082799729 € 12,95

39 fictieve verhalen, die toch vaak berusten ze op een waargebeurd feit, waar de auteur vervolgens haar fantasie op los laat en een geheel eigen draai aan geeft. Een deel van de verhalen speelt zich af in Noordwest Overijssel.

Strijdend voor verdrukten en misdeelden: Gerrit Bennink, eerste sociaaldemocraat in de Staten van Overijssel 1901-1919/ Henk Kleinhout. Stichting Historisch Archief Hengelo, Borne, 2019. 120 pag. ISBN 9789082653199

Tweede boek van Henk Kleinhout over Twente's eerste socialist Gerrit Bennink, die met slechts enkele jaren lager onderwijs onder meer raadslid en wethouder werd in Hengelo. Dit deel gaat over zijn jaren in de Provinciale Staten van 1901-1919.

Oldenzaal Spoorwegstad 1865-2018/ Martin Meijerink. Heinink Media, 2018. 200 pag. ISBN 9789491640285 € 29,95

Ooit was het station Oldenzaal een belangrijk spoorwegknooppunt en waren er drie stations. Ook stopten er de internationale treinen van en naar Kopenhagen, Berlijn en Moskou om van locomotief te wisselen. Er werkten ooit meer dan 120 spoor-, douane- en passencontroleurs.

Tank/ Ralph Blijlevens, Bram Tankink. Amsterdam, Overamstel uitgevers, 2018. 333 pag. ISBN 9789048840274 € 21,99

Het verhaal van de Nederlandse oud-wielrenner Bram Tankink (1978) die achttien jaar lang als zeer geliefde 'helper' in het profpeleton rondtoerde, en over hoe je in het leven staat als je topsport bedrijft.

Nou vooruit, nog eentje dan!; op kroegentocht langs drankgelegenheden aan weerszijden van de grens bij Glanerbrug/ Historische Kring Glanerbrug. Enschede: Stichting Historische Sociëteit, 2018. 128 pag. ISBN 9789081354745

Overzicht en geschiedenis van Glanerbrugse drankgelegenheden (en ook de Duitse vlak over de grens).

De pioniers van het Bergkwartier 1966-1969. Mannen van het eerste uur/ Ingrid van Bergen Henegouwen. Deventer, 2018. 108 pag. ISBN 978946323406190 € 15,95

Een kleurrijk verhaal over drie intensieve jaren, 1966-1969. De mannen die direct of indirect aan het woord komen, waren pioniers. Bescheiden maar volhardend. Goed in staat om taken te verdelen en elkaar te versterken. Deze aspecten én de juiste contacten in het land heeft hen in korte tijd het succes gebracht dat leidde tot het Deventer Bergkwartier zoals wij het nu kennen en graag zien.

Wandel Dapper: gids voor het Noorderbergkwartier Deventer. Deventer: ArtNik Uitgaven, 2018.
Collatie: 60 pagina’s : illustraties ; 22 cm

Het Noordenbergkwartier is één van de oudste wijken van Deventer. De wijk heeft een eigen karakter en bestaat uit een mix van oude en nieuwe woningen aan een middeleeuws stratenpatroon. Een groep buurtbewoners heeft het initiatief genomen een wandelgids over het Noordenbergkwartier te maken als bijdrage aan de viering van Deventer 1250 jaar.


En verder nog verschenen:
Het zwart-witte shirt: interviews met oud-spelers van Heracles
Kamper Kruudmoes, gebundelde columns van Henk de Koning
Opgroeien in Het Dal: verhalen over een Steenwijker buurt
Botten in vakken: archeologisch onderzoek op de oude begraafplaats aan de Bornsestraat in Hengelo
Boekje over de Reformatieherdenking in Genemuiden

Activiteiten voor kinderen in musea e.d. in Overijssel in de voorjaarsvakantie 2019

Denekamp - Natura Docet Wonderryck Twente
Over nachtdieren en allerlei activiteiten

Deventer – Speelgoedmuseum
Diverse activiteiten/tentoonstellingen

Enschede – De Museumfabriek
Diverse activiteiten

Hengelo – Oyfo Techniekmuseum
Doe-middag en vele andere activiteiten

Holten – Natuurdiorama
Diverse activiteiten

Kampen - Speelgoedkabinet
Speelgoed vanaf 1950

Lattrop - Cosmos Sterrenwacht
Diverse activiteiten

Ommen – Nationaal Tinnen Figuren Museum
Diverse tentoonstellingen

Zie voor overige activiteiten en evenementen in de voorjaarsvakantie:
Uitagenda Overijssel

Bijzondere websites als winnaars Geschiedenis Online Prijs

In de Koninklijke Bibliotheek (KB) is afgelopen donderdag voor de tiende keer de Geschiedenis Online Prijs uitgereikt. De jury, met historicus Daniela Hooghiemstra als voorzitter, heeft de online presentatie Handelaar in slaven bekroond als beste historische website. Deze website van het Zeeuws Archief toont aan de hand van een oud scheepslogboek een belangrijk en controversieel verhaal. “De makers laten zien hoe toegankelijk eeuwenoude archiefstukken kunnen zijn. Het verhaal is feitelijk, informatief, niet sentimenteel en toch bloedstollend”, zegt het juryrapport.
De jury zette twee websites op een gedeelde tweede plaats: de website van de Anne Frank Stichting en My Inner Victorian. Over de Anne Frank Stichting meldt de jury dat hier kosten noch moeite gespaard zijn en een topproduct is geleverd. My inner Victorian, een blog over de negentiende eeuw is het werk van 'Josephine', die alleen over haar zelf vertelt dat ze 35 jaar is en in de Randstad woont. De jry noemt haar blog 'niet technisch vernieuwend, maar inhoudelijk sterk en inspirerend'. De professionele en kapitaalkrachtige erfgoedinstelling en het enthousiaste individu hebben ieder op hun manier een bijzondere prestatie geleverd, aldus de jury.
Bron: Koninklijke Bibliotheek

Publieksprijs
Met die publieksprijzen is het toch altijd een beetje van wie is het handigst met promotie om zoveel mogelijk mensen op jouw website te laten stemmen. De stemmen komen meestal uit eigen kring. Aan de andere kant, wanneer je in de top 3 terechtkomt dan moet je website toch wel de moeite waard zijn. En dat is in dit geval ook zo. De eerste, tweede en derde plaats behaalden respectievelijk Erfgoed 's Hertogenbosch, de animatie Haarlem in Vogelvlucht en Rooynet, het digitaal geheugen van Venray.
De website van Vereniging de Ommerschans werd vierde. De makers voelden zich ook prijswinnaar als 'beste ongesubsidieerde website' bij deze verkiezing.

Shortlist Overijssels Boek van het Jaar bekend

Zeven non-fictie boeken en vijf fictie titels maken kans op de titel Overijssels Boek van het Jaar. Dat hebben de twee jury's die zich hebben gebogen over de aangemelde boeken voor beide categorieën bepaald. Bij deze verkiezing gaat het om boeken die zijn verschenen tussen 1 augustus 2017 en 1 oktober 2018 en een link met Overijssel hebben. Bijvoorbeeld omdat het verhaal zich in Overijssel afspeelt of omdat de schrijver uit Overijssel komt. De uitreiking vindt plaats tijdens het Groot Overijssels Boeken & Verhalenbal, op 28 maart in Odeon, Zwolle. Aan de titel Overijssels Boek van het Jaar is voor elke categorie een geldbedrag van € 500,- verbonden.

Shortlist fictie
Na de bevrijding – Johanne van Archem
Villa Twente – Claus Brockhaus
Tekens van leven – Ineke Tijmes
Moordrivier – Marcel Verreck
De heilige Rita – Tommy Wieringa

De vorige winnaar: Marco Krijnsen - Jatti

Shortlist non-fictie
Hennie Kuiper, Kampioen wilskracht – Joop Holthausen & Jacob Bergsma
Het Wolfsmeisje – Wim Coster
Beeldschoon Deventer 1250 jaar – H.J. van Baalen
Mien Ruys, zoeken naar de heldere lijn – Leo Den Dulk
De Zwolse lente – Herman Aarts & Adri van Drielen
Harry Bannink, toonzetter – Ton Ouwehand
Bij Stork – Gerard Löbker

De vorige winnaar: Ewout van der Horst en Martin van der Linde – Vooruitboeren

Mooie website over Ommerschans op Mijn Stad Mijn Dorp

Naast de website Ommerschans.nl is er vereniging-de-ommerschans.mijnstadmijndorp.nl/ waar grotendeels dezelfde en nog veel meer informatie op staat. Ben je in het onderwerp geïnteresseerd dan is er veel te ontdekken qua illustratiemateriaal, verhalen en gegevens. Wie voorouders heeft die op de Ommerschans hebben 'verbleven', zeg maar tewerkgesteld zijn, kan daar gegevens over terugvinden. Verbazingwekkend hoeveel BN'ers familiebanden hebben met deze Kolonie van Weldadigheid. Je kunt hun verhalen lezen, ontleend aan het tv-programma Verborgen Verleden. Maar ook allerlei andere verhalen over de geschiedenis van het oorspronkelijke vestingwerk, het leven op de kolonie en de mensen die er vertoefden.

Tienduizenden middeleeuwse oorkonden nu online

De pas geopende Digitale Charterbank Nederland ontsluit meer dan 170.000 middeleeuwse oorkonden die in Nederlandse archieven worden bewaard. De oorkonden zijn te vinden door een trefwoord in te voeren in het zoekscherm.

Wat is het belang van charters?
Charters vormen een uiterst belangrijke bron voor onze kennis van de middeleeuwse geschiedenis. Dat komt in de eerste plaats door de grote aantallen waarin ze zijn overgeleverd: alleen al op het grondgebied van de huidige Nederlanden zijn er tienduizenden uitgevaardigd, en zij zijn over het algemeen zorgvuldig bewaard, vanwege hun status als rechtsgeldige bewijsstukken van rechten of bezittingen. Bovendien vormen zij als juridische documenten een betrouwbare kennisbron; de in een charter genoemde rechtshandelingen, plaatsen en personen weerspiegelen in principe de toenmalige realiteit. Voorts passeren in charters vrijwel alle aspecten van de maatschappij de revue; op basis van deze stukken kunnen politieke, sociale, economische en kerkelijke ontwikkelingen worden onderzocht, kunnen familiegeschiedenissen of topografische omstandigheden worden gereconstrueerd, dat alles zowel lokaal als in een breder verband, zowel als momentopname of over langere tijd. Bijkomend voordeel is dat charters in principe op de dag nauwkeurig gedateerd zijn. Daarom is DCN is het bij uitstek het startpunt bij vrijwel elk onderzoek betreffende de Nederlandse Middeleeuwen.

Voorouders bij het spoor gewerkt? Gegevens staan nu online

Heb je voorouders die bij het spoor werkten? Grote kans dat je ze nu terugvindt bij Het Utrechts Archief. Daar zijn onlangs de gegevens van bijna 100.000 personeelsleden van spoorwegmaatschappijen uit de periode 1836-1920 op de website gepubliceerd.

Ga om te zoeken naar deze webpagina. Klik in de tekst op Personeelsregisters voorgangers NS. Je komt dan hier terecht. Vul in het zoekscherm een naam in. Er volgt dan een uitgebreider zoekscherm. Hoe meer gegevens je invult hoe sneller je op de juiste naam komt. Kijk naar het volgnummer om naar de juiste plek in het register te gaan.
Nemen we als voorbeeld Jan de Groot, de broer van mijn grootvader. Zoeken op deze naam levert zo'n 20 treffers op. Gelukkig weet ik dat hij in 1880 in Zwolle geboren is. De geboortedata staan achter de namen vermeld. Zo heb ik hem snel gevonden. De informatie die tevoorschijn komt is verrassend. Het enige dat ik van hem weet is dat hij machinist was. Nu blijkt dat hij een slechts een paar jaar ondermachinist was, de rest van zijn loopbaan verdiende hij de kost als bankwerker, ploegbaas en onderbaas bij de spoorwegen. Hij verdiende in 1931 23,44 per week, dus 1220,- per jaar. Zijn zwager die bureaureferent (commies) bij de spoorwegen was blijkt in datzelfde jaar 3395,- per jaar te hebben verdiend.
Op de kaarten staan ook beloningen en straffen. Jan de Groot werd in 1909 beloond met 5 gulden wegens betoonde oplettendheid op 20 juli 1909. Hij werd ook gestraft. Van 6 tot 16 april 1903 werd hij geschorst wegens deelname aan de spoorwegstaking. Er werd ook aangetekend dat bij een eventueel promotievoorstel met deze werkstaking rekening zal worden gehouden. Zo kom je aardige dingen te weten over je voorouders met behulp van deze databank.