Boekenmarkt in Weerselo op zondag 12 juli

Maandenlang werden boekenmarkten afgelast, maar sinds kort worden ze mondjesmaat weer georganiseerd. Zo ook in Weerselo tijdens de zondagmiddagmarkt. Kijk hier voor informatie.

De voetbaltraditie van Enschede begon 135 jaar geleden bij Bernard van Heek

Enschede heeft het voetbal te danken aan de rijke textielfamilies van eind negentiende eeuw. Deze mensen – vooral de jongeren – ontmoetten elkaar in die tijd in besloten herenclubs met wonderlijke namen als Boerclub, Aapclub en Club zonder huuske. In deze saamhorigheid hadden ze vooral een hoop lol, het liefste zonder vrouwen erbij, maar in 1885 werden er activiteiten ondernomen, die voor de Enschedese sport van grote betekenis bleken te zijn.

Lees de rest van het artikel op Sportgeschiedenis.nl

Nieuw nummer verschenen van Overijssels online dialecttijdschrift Van over de Iessel

Er is weer een nieuw nummer van het online dialecttijdschrift Van over de Iessel verschenen. Verhalen en gedichten in het Twents, Sallands en Vollenhoofs. Klik hier om het te lezen.

Cijfers over gasten talkshows en actualiteitenprogramma’s naar politieke voorkeur over 1e helft 2020.

Hoe zit het nu met de verhalen dat de NPO in haar programma’s een politieke voorkeur tentoonspreidt. Hoe vaak komen Tweede Kamerleden, ministers en staatssecretarissen en bestuurders met een politieke achtergrond op tv en in welke programma’s. Daartoe heb ik dagelijks geturfd (kostte me 5 minuten per dag) wie er als gast verschenen in Op1, Jinek/Beau, Goedemorgen Nederland (WNL), Dit is M, Buitenhof, WNL op Zondag, DWDD, EenVandaag, Nieuwsuur en De Hofbar. Bij de laatste drie gaat het om kleine aantallen.
Vandaag kwam ik erachter dat er ook Twitteraccount Diversiteitswatch bestaat, waar ook een statistiek wordt bijgehouden van gasten met een politieke achtergrond. Maar bijvoorbeeld Goedemorgen Nederland, met veel politieke gasten, wordt hier niet bijgehouden.
Ik heb voor mezelf onderscheid gemaakt tussen Tweede Kamerleden (waarbij ook een klein aantal Eerste Kamerleden en leden EP), bewindslieden (ministers en staatssecretarissen) en overigen (burgemeesters en andere bestuurders met een politieke achtergrond).
Ik geef hierbij puur de cijfers weer. Ik weet natuurlijk niet wie er wel zijn uitgenodigd, maar niet wilden en/of konden komen.

Hieronder een aantal cijfers over de gasten in talkshows en actualiteitenrubrieken in de eerste helft van 2020:

Tweede Kamerleden (meest te gast)
1. Asscher (PvdA), Jetten (D66) en Krol (50 Plus en PvdT) 12x
4. Segers (CU) 11x
5. Yesilgöz (VVD) 10x
6. Van der Molen (CDA), Paternotte (D66) en Marijnissen (SP) 7x
9. Aartsen (VVD), de Lange (CDA/EP), Klaver (GL) en Baudet (FvD) 6x
13. Van Helvert (CDA), van Toorenburg (CDA, Heerma (CDA) en Omtzigt (CDA) 5x
17. Heerema (VVD), Hermans (VVD) en Ploumen (PvdA) 4x

Afbeelding: Deze vijf Tweede Kamerleden waren in de eerste helft van 2020 het vaakst te gast.

Tweede Kamerleden naar partij (aantallen en percentages)
CDA 46X (21,5%)
VVD 45x (21,0 %)
D66 29x (13,6%)
PvdA 28x (13,1%)
GroenLinks 13x (6,1%)
Christen Unie 12x (5,6%)
50 Plus 11x (5,1%)
SP 11x (5,1%)
Partij voor de Toekomst 8x (3,7%)
Forum voor Democratie 7x (3,3%)
PVV 3x (1,4%)
SGP 3x (1,4%)
DENK 1x (0,5%)
Partij voor de Dieren 0x (0,0%)

Ministers en staatssecretarissen (meest te gast)
Hoekstra (CDA) 15x
Keijzer (CDA) 11x
Kaag (D66) 10x
Knops (CDA) 9x
van Nieuwenhuizen (VVD) 8x
Schouten (CU) 7x
Wiebes (VVD) 6x
Slob (CU) 6x

Ministers en staatssecretarissen naar partij (aantallen en percentages)
CDA 43x (37,8%)
VVD 27x (23,7%)
D66 24x (21,1%)
ChristenUnie 17x (14,9%)
PvdA (van Rijn) 3x (2,6%)

Overige gasten met een politieke achtergrond, meest te gast:
ten Broeke (VVD) 11x
Aboutaleb (PvdA) en Halsema (GL) 7x
Depla (PvdA) 6x
van Zaanen (VVD) en Dijsselbloem (PvdA) 5x
Buma (CDA), Marcouch (PvdA), Verbeet (PvdA) en Roemer (SP) 4x

Overige gasten met een politieke achtergrond naar partij (aantallen en percentages)
VVD 51x (33,6%)
PvdA 49x (32,2%)
CDA 15x (9,9%)
D66 12x (7,9%)
GroenLinks 12x (7,9%)
SP 4x (2,6%)
50Plus 4x (2,6%)
ChristenUnie 3x (2,0%)
PVV 1x (0,7%)
DENK 1x (0,7%)
SGP en Partij voor de Dieren 0x

Alle gasten naar partij (aantallen en percentages)
* is inclusief bewindslieden
VVD 123x (25,6%)*
CDA 104x (21,7%)*
PvdA 80x (16,7%)
D66 65x (13,5%)*
ChristenUnie 32x (6,7%)*
GroenLinks 25x (5,2%)
50Plus 15x (3,1%)
SP 15x (3,1%)
Partij voor de Toekomst 8x (1,7%)
Forum voor Democratie 7x (1,5%)
PVV 4x (0,8%)
SGP 3x (0,6%)
DENK 2x (0,4%)
Partij voor de Dieren 0x (0,0%)

Op1: bijzondere voorkeur voor ChristenUnie
Van de 150 gasten met een politieke achtergrond waren er 23 van de ChristenUnie, heel veel voor een partij van 6 of 7 zetels. Gert Jan Segers was koploper bij Op1 met 9 optredens. VVD’ers waren 26x te gast, CDA’ers 27x, D66’ers 23x, PvdA’ers 21x. De overige partijen haalden geen dubbele cijfers.

Beau/Jinek: aardige dwarsdoorsnede
De talkshow op RTL4 telde ruim de helft minder politieke gasten dan Op1. Behalve dat de PvdA meer gasten levert (14) dan de VVD (11) zijn de verhoudingen in evenwicht. Het CDA levert 16 gasten en D66 11. We zien hier ook vertegenwoordigers van flankpartijen aan tafel verschijnen.

Goedemorgen Nederland (WNL): huisomroep van VVD en CDA
Deze dagelijkse talkshow is de huisomroep van VVD en CDA. Van de 131 gasten waren er 58 van VVD en 39 van CDA-huize. De PvdA komt op de derde plaats met 14.

M op 1: cultureel links
Duidelijk de tegenhanger van Goedemorgen Nederland. Het aantal politieke gasten is niet zo groot (21), maar die vertegenwoordigden op een enkele gast na slechts drie partijen: PvdA (8), D66 (7) en GL (3). Ook qua onderwerpen (racisme, discriminatie, LHBT) zit het programma in de cultureel-linkse hoek. Tegenstanders van dit programma gebruiken hier geheel andere termen voor.

Buitenhof: beetje elitair links
Dit wekelijkse praatprogramma krijgt nogal eens het stempel van elitair links. Met de keuze van hun gasten doen ze niet hun best dit imago kwijt te raken. De cijfers: D66 en PvdA 7, CDA 5 en VVD 3. De overige partijen komen er niet aan te pas.

WNL op Zondag: rechts georiënteerd
Noemt zichzelf een rechts georiënteerd programma. De cijfers: VVD 14, CDA 9, D66 4, PvdA 3, SP 2, 50Plus 2. Er zijn ook altijd veel gasten uit de zakelijke wereld.

De Hofbar: aandacht voor de flanken
De Hofbar heeft in tegenstelling tot vrijwel alle andere talkshows wel oog voor de flankpartijen. Zowel qua onderwerpen als qua gasten. Rutger Castricum laat veel gewone mensen aan het woord en ook politici van zowel de linker- als de rechterflank.

Conclusie
Als je de bewindslieden, die vanzelfsprekend vaak te gast zijn, niet meetelt dan valt het hoge aantal gasten namens de PvdA op. Zeker gerelateerd aan het huidige zetelaantal, dat ongetwijfeld de hoogte in zal gaan. D66 en ChristenUnie profiteren van hun aanwezigheid in het kabinet. Hun politieke kopstukken zijn relatief vaak te zien. De flankpartijen komen er zeer bekaaid van af. Dat geldt voor PVV, Forum, DENK, SP en in iets mindere mate Groen Links. De Partij voor de Dieren heeft echt reden tot klagen. Zij waren het afgelopen half jaar precies nul keer aanwezig in een van de programma's.

17e-eeuwse kranten nu beter doorzoekbaar in Delpher

Aan Delpher zijn de transcripties van zesduizend Nederlandstalige kranten uit de zeventiende eeuw toegevoegd. Zo'n tweehonderd vrijwilligers hebben de krantenartikelen, die samen achttien miljoen woorden bevatten, de afgelopen vijf jaar handmatig overgetikt en daarna het resultaat nog eens gecorrigeerd. Hierdoor zijn de vrijwel onleesbare 17de eeuwse kranten, die al langer in Delpher stonden, veel beter doorzoekbaar geworden. Onderwerpen waar je nu op kunt zoeken zijn onder meer epidemieën in de zeventiende eeuw, en informatie over de vele gevechtshandelingen in binnen- en buitenland. Ook kun je nu zien welke producten uitgevers, makelaars en kwakzalvers in advertenties aanboden.

In Nederland worden al vele eeuwen kranten uitgegeven. Zo verscheen de oudste Nederlandstalige krant op 14 juni 1618, de eerste concurrent zag al begin 1619 het licht. De kranten, met vers nieuws uit binnen- en buitenland, waren onmiddellijk een succes. De daaropvolgende jaren rolden nieuwe titels van de pers en de verschijningsregelmaat werd opgevoerd van wekelijks naar uiteindelijk dagelijks.

Zo klonk duizend jaar geleden het Oudnederlands

Taalwetenschapper Dr. Peter-Alexander Kerkhof van de Universiteit Leiden heeft een video gemaakt waarin hij laat horen hoe het Nederlands duizend jaar geleden in Rotterdam klonk. Op Twitter zag Kerkhof het Rottahuis voorbijkomen, waarin er werd getoond hoe bewoners van de nederzetting Rotta leefden. Hij besloot Archeologie Rotterdam aan te schrijven en vervolgens kwam een samenwerking tot stand. Aan het bestaande filmpje werd een een tekst in de Oudnederlandse taal toegevoegd. Door de ondertiteling in het hedendaagse Nederlands is het gesproken Oudnederlands voor iedereen goed te volgen.

Er wordt gebruik gemaakt van historische taalfases. "Verschillende puzzelstukjes worden bij elkaar gelegd: hoe wordt er bijvoorbeeld duizend jaar geleden gespeld en wordt deze spelling in andere talen gebruikt? Je kunt ook kijken hoe de latere middeleeuwse dialecten van het Nederlands werden uitgesproken. Zo kun je terugredeneren. Dan kom je in ieder geval tot de grammatica van de taal, die weten we zeker. De uitspraak kunnen we ook nauwkeurig beredeneren. In dit onderzoek wordt ook gekeken naar andere talen dan het Nederlands.

Hebban olla Vogala
Kerkhof doet veel onderzoek naar de popularisering van het Oudnederlands. Er waren volgens hem duizend jaar geleden al dialecten in deze taal. "Er was een aantal verschillen in het Oudnederlands, afhankelijk van de regio. Het Oudnederlands rond het jaar 1000 klonk in Limburg anders dan in Utrecht, maar de verschillen waren een stuk minder dan nu."
Hij vindt het jammer dat weinig mensen weten wat het Oudnederlands is. "Soms zeggen mensen dat ze 'Hebban olla Vogala' kennen, maar daarna houdt die kennis wel op", legt Kerkhof uit. Wellicht dat zijn video het Oudnederlands populairder zal maken.

Nu ook luchtfoto's op website Topotijdreis

De historisch-geografische website Topotijdreis waarop je op kaarten jouw dorp, stad of buurt gedurende 200 jaar ziet ontwikkelen of veranderen heeft nu ook luchtfoto's toegevoegd. Deze zijn te zien vanaf 2006. Zo zie je bijvoorbeeld nieuwbouwwijken fasegewijs ontstaan. Met Google Earth en Streetview heb je uiteraard meer mogelijkheden maar zie je niet de ontwikkeling in de tijd. Dat maakt Topotijdreis tot zo'n interessante website.

Luchtfoto van het begin van de Bornsche Maten in 2010.