Een standaardwerk is volgens de Van Dale ‘een werk waaraan blijvend gezag wordt toegekend’. Heel wat standaardwerken zijn al weer vervangen door nieuwe standaardwerken, maar dat zal met Schokland verlaten niet gebeuren. De auteurs Bruno Klappe & Wim Veer reconstrueerden een unieke gebeurtenis: de ontruiming op last van de Rijksoverheid van het eiland Schokland in 1859. Een kleine 700 bewoners braken hun huizen af en bouwden ze weer op (of kochten of huurden een nieuw huis) op het vasteland. De meesten vertrokken naar Kampen, waar een nieuwe wijk in Brunnepe werd gebouwd, maar ook in andere plaatsen in Noordwest-Overijssel ontstonden Schokker wijken. De paar wevers die Schokland rijk was vertrokken naar Nijverdal waar werk genoeg was voor hen. Schokland behoorde tot 1806 gedeeltelijk tot Noord-Holland (het noordelijke – katholieke - Emmeloord) en gedeeltelijk tot Overijssel (het zuidelijke – hervormde - Ens met de kernen Zuiderbuurt en Middelbuurt). Vanaf 1806 behoorde Schokland tot Overijssel, totdat de provincie Flevoland een feit werd.
In de jaren veertig van de 19e eeuw was Schokland de armste gemeente van Nederland. Het drassige eiland, dat grotendeels bestond uit modder en waar geen bomen groeiden, kende maar één middel van bestaan: de visserij. En als het met de visvangst tegenzat waren de Schokkers afhankelijk van inzamelingsacties, die in de Kamper Courant en andere, ook landelijke kranten, aangekondigd werden. Het was verschrikkelijk afzien voor de bewoners, vooral tijdens de winter en tijdens stormen die het eiland teisterden – er was geen enkele beschutting. Een pastoor liet zijn superieur weten: ‘hier ellendig en eeuwig ellendig, och hoe rampzalig. Ik heb het onaangename van deze standplaats wel gevoeld, zoals al mijn voorgangers, omdat bijna ieder van hen gezocht heeft zo spoedig mogelijk van hier weg te komen’. Toch was het niet allen kommer en kwel: waar men in de grote steden in kelderwoningen wegkwijnde, hadden de Schokkers gezonde buitenlucht en een overvloed aan verse vis als voedsel.
De auteurs van Schokland verlaten beschrijven nauwgezet van maand tot maand, aan de hand van alle archiefstukken, waaronder veel briefwisselingen, hoe de plannen tot de ontruiming vorm kregen. Alles wat er maar aan informatie voorhanden is over de ontruiming zelf, de personen, de vergoedingen die men kreeg, waar men terechtkwam is door de auteurs gepubliceerd in een groot formaat boek, met vele illustraties, 320 pagina’s dik. Zelfs alle beschikbare foto’s en bidprentjes van ‘geboren’ Schokkers zijn afgebeeld. Een compleet standaardwerk dus over dit specifieke onderwerp.
Iedereen met de naam Botter, Diender, Corjanus, Karel, Klappe, Konter en Toeter vindt informatie over zijn of haar voorouders in dit boek. Voor alle historisch geïnteresseerden zou het mooi uitgegeven boekwerk een aanwinst voor de boekenkast kunnen zijn.
Voor meer geschiedenis van Schokland zie de website van VPRO Geschiedenis.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten