woensdag 24 maart 2010

Het dagboek van Aleida Leurink (1698-1754) getranscribeerd



Aleida Leurink, dochter van een Enschedese burgemeester trouwde in 1698 op 15-jarige leeftijd met de 13 jaar oudere Henricus Keller, die een jaar eerder als predikant was bevestigd in Losser. Vanaf haar huwelijksdag schreef Aleida allerlei feiten in notitieboekjes. Dit heeft zij 57 jaar volgehouden. De eerste 25 jaar waren de aantekeningen summier. Daarna begon zij letterlijk een dagboek bij te houden. Hierin maakte zij uitgebreid melding van de weersgesteldheid – vanaf 1749 werd ook dagelijks de temperatuur en barometerstand opgeschreven. Ook de prijzen van landbouwgewassen (vooral rogge) werden door haar bijgehouden. Ze was geïnteresseerd in alles wat er gebeurde in Losser en omgeving. Mensen die van buiten Losser kwamen werden door haar ondervraagd over de plek waar ze vandaan kwamen.

Tussen al deze notities sijpelt ook af en toe het landelijke en internationale nieuws door. Ze citeert soms ook berichten uit een krant, maar uit welke krant vermeldt ze niet. De gegevens tussen 1723 en 1754 bieden een vrij nauwkeurig beeld van de weersgesteldheid in die periode, met name de extreme periodes (koude, warmte, storm etc.) zijn te herleiden uit haar dagboeken. Ook natuurverschijnselen worden door haar beschreven. Voor de komeet van maart 1742 kwam zij haar bed uit. Ze schrijft: ‘8 Meert 1742. Smorgens om 3 uur wy in onse huis de stersterre gesien ooslijk, bleek niet groot was, an de zijddeur steande, satse op onse verst tip voorgeffel, was helder lugt vol sterren’. Of 2 jaar later over de komeet, die later de naam Komeet Klinkenberg kreeg: ‘7 Febr. 1744. Fel kout, waterpot voort bedde vroor toe, sterk koude wint, alderkoudste dag, stersterre flonkert savonts’.

De notities van Aleida Leurink zijn nooit eerder gepubliceerd. Wel heeft J.J. van Deinse begin 20ste eeuw het dagboek ter inzage gehad en een soort uittreksel gemaakt, waarbij hij berichten die ‘niet belangrijk’ waren of ‘niet voor publiciteit geschikt’ heeft weggelaten. Het artikel publiceerde hij later in zijn boek Uit het land van katoen en heide.

Nu zijn dus door M.L. Hansen alle notitieboekjes getranscribeerd en gepubliceerd onder de titel Tot Losser gekomen: het notitieboek van Aleida Leurink 1698-1754 en uitgegeven in de serie Overijsselse Handschriften. Naast de letterlijke weergave van de tekst uit het dagboek zijn in aparte hoofdstukken opgenomen onder meer Aantekeningen over rogge, Boekhouding van geweven linnen, Meidenlijst (vermelding van alle dienstbodes), Genealogische aantekeningen, Brieven en verklarende woordenlijst, namen- en zakenregister.

Geen opmerkingen: