De Mars, maandblad van en voor Overijssel (10)

De Mars was een Overijssels maandblad dat tussen 1953 en 1981 verscheen en waaraan bijna alle bekende journalisten/publicisten uit die tijd meewerkten. De Mars bevatte artikelen over regionale onderwerpen op cultureel, maatschappelijk, economisch en toeristisch terrein. De vaak lange(re) artikelen geven een goed tijdsbeeld. In deze rubriek vermeld ik per jaargang een aantal artikelen over onderwerpen of gebeurtenissen uit dat jaar. Dit keer jaargang 1960.

Welke thema’s speelden er in 1960, althans wanneer we De Mars als leidraad nemen? Geen complete opsomming, maar een aantal zaken die mij opvielen.

Foto: De pas gebouwde (in 1959) televisietoren in Markelo was nog een bezienswaardigheid.

De hoogste tijd voor Europese samenwerking
Opmerkelijk is het redactionele artikel met bovenstaande kop in het januari-nummer waarin de draak wordt gestoken met ‘de dans van de landen van de Zes (met uitzondering van West-Duitsland) rond het Amerikaanse industriële kalf’. Het artikel vervolgt: ‘De Amerikaanse industrie wordt gelokt met (te) goedkope grond, kwijtschelding van geldleningen etc. Zuid-Italië werkt met de meest concurrerende aanbieding: niet alleen een krediet van 80 tot 100% voor de grondaankoop en de bouw, maar bovendien een aanzienlijk werkkapitaal. Aandrang tot terugbetaling wordt niet uitgeoefend; de eerste 3 jaar is geen rente verschuldigd en de eerste 7 jaar wordt geen terugbetaling op de hoofdsom verwacht. Bovendien wordt de eerste 10 jaar geen inkomstenbelasting geheven. Voorwaar een paradijs voor hen, die als ideaal-situatie nastreven te kunnen leven van de rente van hun schulden!’
De redactie van De Mars pleit voor steun aan Twente, een gebied met een krachtig verleden, heden en toekomst, nationaal én Europees. Gewezen wordt op de al bestaande samenwerking binnen de euregionale Baumwollestrasse en het belang van samenwerking binnen Europa om zo minder afhankelijk van de VS te worden. Dit schreef men dus anno 1960.

Hengelo krijgt boekenbus
Hengelo krijgt een boekenbus, waardoor ‘het probleem der lectuurvoorziening in de buitenwijken is opgelost, zodat velen zullen profiteren van de ruime kans voor weinig geld in contact te komen met de voortreffelijke geesten der aarde, in historie en in nu’. In juni 2012 verdween de laatste bibliobus-post (Beckum) uit Hengelo.

Overvloed aan sociografen
Elke tijd kent beroepen die bij die tijd horen. In de jaren zeventig kenden we allerlei soorten van –gogen, van later datum zijn de account-managers en de consulenten. Columnist Zwier Umblad (Hans Wiersma) schrijft een ironisch stukje over de vele sociografen in dienst van gemeenten, provincie, instellingen die vele rapporten en prognoses produceerden.

Openluchttheaters
Waarschuwing voor teveel openluchttheaters in de provincie. De theaters mogen geen ‘standingsbewijs’ voor stad of dorp zijn en de meeste zijn niet levensvatbaar gebleken. Een uitzondering wordt gemaakt voor het openluchttheater in Hertme, waar de passiespelen duizenden bezoekers trekken.

Foto: Passiespelen Hertme

Tweede (semi)-beroepsorkest
De dirigent Chris Hengeveld ontvouwt plannen voor de oprichting van een tweede orkest naast het Overijssels Philharmonisch Orkest dat ‘onmogelijk aan alle aanvragen voor begeleiding kan voldoen’.

Industriehallen
Gemeenten zijn bezig op grote schaal ‘fabriekshallen op voorraad’ te bouwen. Voor het risico dat gemeenten lopen met onverkochte hallen te blijven zitten wil de regering niet garant staan. Gelukkig voor de gemeenten wil de provincie Overijssel dit wel.

Foto: Bedrijfshallen in Vroomshoop

Jeugd
Enkele artikelen worden gewijd aan de ‘jeugd in een veranderende maatschappij’. In 1960 beginnen vaste waarden en patronen terrein te verliezen en is men bezorgd over ‘morele ontwaarding’ zowel in de stad als op het platteland. Diverse deskundigen komen aan het woord.

E8
Een sterk pleidooi om eindelijk werk te maken van de aanleg van een snelweg (E8), die Twente met West-Nederland verbindt. Ca. 30 jaar later is de A1 tot Oldenzaal klaar.

Foto: de verbinding Twente-Amsterdam bij Goor in 1960

Euregio
De pas opgerichte Belangengemeenschap/Twente-Gelderland en de al langer bestaande Interessengemeinschaft Rhein-Ems komen voor het eerst in Coesfeld bij elkaar. Aanleiding is het in werking treden van de Euromarkt per 1 januari 1958. Beide gebieden liggen in het hart van de Euromarkt en in beider belang dient er te worden samengewerkt op het gebied van wegen, universitair onderwijs, industrie, landbouw en toerisme.

Sociale werkplaatsen
in 1960 bestaat deze vorm van werkvoorziening 30 jaar. Met voldoening stelt men vast dat het aantal werkplaatsen groeit, maar dat helaas ‘het aantal gehandicapten, dat medisch en maatschappelijk niet aangepast is, belangrijk groter is dan het huidige aantal werknemers in de sociale werkplaatsen’.

Een dubbeldik vakantienummer bevat tientallen routes (brom)fiets- en autotochten die nu na 52 jaar grotendeels onvindbaar zullen zijn. Ook is een speciaal waternummer gewijd aan waterbeheersing, waterwegen, drinkwatervoorziening, waterverontreiniging. In die tijd belangrijke thema’s waaraan veel overheidsgeld wordt besteed.

De ineenstorting van de textielindustrie in Lancashire zou een voorbode kunnen zijn van wat Twente te wachten staat.

Wijhe viert duizendjarig bestaan.

Foto: de pont bij Wijhe

Het Nijenhuis
De herinrichting van Het Nijenhuis met de Hannema-collectie is klaar. De provincie kan er haar gasten ontvangen. Ook bepaalde verenigingen kunnen er terecht voor een rondleiding, zij het in beperkte groepen, maar moeten zich daartoe in verbinding stellen met dhr. Hannema.

Door de film Fanfare (1959) is het reizigersvervoer naar Giethoorn in een jaar tijd verdubbeld.