zondag 15 maart 2020

Honderd jaar geleden: Spaanse griep.


De Spaanse griep die woedde in 1918-1919 eiste meer slachtoffers dan de Eerste Wereldoorlog. Wereldwijd stierven 25 miljoen mensen, waarvan 2 miljoen in Europa en 60.000 in Nederland. De piek van de pandemie lag in het najaar van 1918, hoewel het virus in 1919 ook hier en daar weer de kop opstak, met name in augustus.
De ziekte ging gepaard met longontsteking en hoge koorts en de slachtoffers hadden bloedingen uit verschillende slijmvliezen, vooral uit de neus. Ook kregen ze vaak een blauwachtige gelaatskleur. Door het grote verlies aan energie was men niet meer in staat te eten of te drinken. De ademhaling werd steeds moeilijker en binnen enkele dagen trad de dood in.
Verreweg de meeste slachtoffers vielen in de leeftijdsgroep 20-40 jaar. Vermoed wordt dat de ouderen die een eerdere griepepidemie van 1890 hadden meegemaakt, er immuun voor waren geworden.
Ondanks allerlei 'wondermiddelen' die op de markt kwamen viel er niets te doen tegen de ziekte. Pas in 1933 werd een virus als verwekker erkend.

Overijssel
De eerste gevallen in deze provincie waren geconstateerd in Almelo. Bij een man die werkte voor Krupp in het Duitse Essen werd de ziekte op 7 juli vastgesteld. Een tweede en derde patiënt werkten ook bij Krupp. Volgens een opgave uit de Staatscourant werd binnen Overijssel Vriezenveen het zwaarst getroffen. Van juli tot en met oktober overleden daar 146 mensen aan de Spaanse griep. Overijssel behoorde tot de zwaarst getroffen gebieden in Nederland.
Opvallend waren de verschillen binnen de provincie. In Kampen kwam men verpleegsters tekort. In Enschede werden 'semi-artsen' uit Amsterdam gehaald ter ondersteuning van de lokale medici. Maar in Zwolle merkte men weinig van de griep. Terwijl elders scholen gesloten werden, vergaderingen, voorstellingen en kerkelijke activiteiten afgelast werden, gingen in Zwolle toneel- en muziekvoorstellingen gewoon door. Na oktober nam de griepgolf langzaam af en verschenen er steeds meer berichten in de krant over een nieuwe golf: een enorme stroom vluchtelingen - vooral afkomstig uit Frankrijk, Duitsland en België. Maar dat is weer een ander verhaal.

(Bronnen: Wim Coster. Bij nacht en ontij: rampspoed in Overijssel en Wikipedia)

Geen opmerkingen: