zondag 22 januari 2012

Crisis toen en nu: zoek de verschillen

De Inslag was een Twents tijdschrift dat verscheen tussen 1980 en 1994. De ondertitel luidde ‘mensen uit de streek vertellen’. Doel was om gewone mensen aan het woord te laten komen. ‘Geen woordvoerders van bedrijven of instellingen, geen directeuren, geen vakbondsbestuurders, geen politici, maar mensen die zelden of nooit in de publiciteit komen’. Er werd veel aandacht besteed aan illustraties. Er werden geen advertenties geplaatst, de redacteuren waren vrijwilligers en werden niet betaald.

Bij toeval kwam ik in dit blad het hieronder weergegeven artikel tegen. Vooral door ouderen, waartoe ik mijzelf dan ook maar reken, die de jaren tachtig als werknemer hebben meegemaakt, worden nogal eens vergelijkingen gemaakt tussen toen en nu. Ik ben geen econoom en zal geen vergaande conclusies trekken. Maar er kunnen wel feiten geconstateerd worden in de onderstaande redactionele inleiding in een themanummer over oudere werklozen. Bijvoorbeeld dat het aantal werklozen in Twente toen ruim drie keer zo hoog lag dan nu. En dat de discussie toen niet ging over hoeveel langer er qua leeftijd doorgewerkt moet worden, maar hoeveel korter er gewerkt moet worden. Juist begin jaren tachtig werden de VUT-regelingen in de CAO’s opgenomen.



Uit: De Inslag 1982

Oudere werklozen; een vergeten groep

Twente telt 29.000 werkloze mannen en 10.000 werkloze vrouwen. Het landelijke werkloosheidspercentage bedraagt 18. In Twente is 22% van de afhankelijke beroepsbevolking werkloos. Ruim de helft van het aantal bij de arbeidsbureaus ingeschreven werkzoekenden in Twente is langdurig werkloos. Die 20.000 mannen en
vrouwen zoeken al langer dan een jaar naar een betaalde baan. Hun kansen op de arbeidsmarkt zijn zeer klein. De geringste mogelijkheden hebben langdurig werklozen met weinig opleiding. Nog kanslozer zijn de ouderen. In Twente zijn enkele duizenden mannen en vrouwen in de leeftijdsgroep van 40 tot 60 jaar langdurig werkloos. Dit zijn de officiële gegevens. Nog eens duizenden werknemers uit met name de sterk gereduceerde textielindustrie zijn in de loop der jaren in de WAO terecht gekomen of staan niet langer als werkzoekenden bij de arbeidsbureaus ingeschreven. Velen hebben de moed opgegeven.

Oudere werklozen veronderstellen dat alle aandacht van overheid, werkgevers en vakbonden de komende jaren gericht zal zijn op het bestrijden van de jeugdwerkloosheid. De 40 tot 60-jarigen vallen in alle opzichten buiten de boot. Een vergeten groep. "Ze denken niet aan de mensen van boven de veertig jaar, die een huishouden hebben", aldus een werkloze bouwvakker uit Losser, die in dit thema-nummer van Inslag aan het woord komt. Een 46-jarige werkloze, die meerdere keren op straat kwam te staan, zegt: "Die jeugdwerkloosheid is hartstikke erg. Er zijn in Nederland 230.000 jeugdige werklozen, maar er wordt niet gesproken over die 600.000 oudere werklozen boven de 23 jaar die hun hele leven gewerkt hebben".

Signalen, die politici, ondernemers en vakbonden ter harte kunnen nemen. Oudere werklozen hebben het extra moeilijk. Soms ontstaan ernstige problemen in de gezinnen. De partners en kinderen spelen een zeer belangrijke rol bij de opvang van oudere werklozen. Dat gaat wel eens mis. Uit de vraaggesprekken in Inslag blijkt ook, dat oudere werklozen niet alleen kommer en kwel ervaren. Uit de sleur van de dagelijkse arbeid ontdekken sommigen, dat vrijwilligerswerk en meer tijd besteden aan partner en kinderen, ook voordelen biedt. Eén van de geinterviewden daarover: "Vroeger heb ik altijd m'n werk voorop gesteld. Maar we zijn nu thuis een stuk gelukkiger. Eigenlijk mag je dat als werkloze niet zeggen, maar ik heb het gevoel dat ik eindelijk miljonair ben".
Het komt erop neer, dat oudere werklozen betaalde arbeid ter discussie stellen, al is dat uit nood geboren en hebben ze het daar "van huis uit" moeilijk mee. Een paar vragen, opgeroepen door een vergeten groep oudere werklozen uit Twente. Waarom zo intensief
en lang werken ten koste van andere waardevolle zaken in het leven? Waarom betaalde arbeid en vrije tijd niet eerlijker delen onder die mensen die dat willen en kunnen? Zou dat de samenleving niet vriendelijker maken?

Geen opmerkingen: