zondag 26 mei 2024

'Leuker kunnen we het niet maken' van Renske Leijten leest als een thriller

Iemand die regelmatig thrillers leest kent het wel. Aan het eind van de avond zijn er nog 100 bladzijden te gaan en omdat je wilt weten hoe het afloopt beland je al gauw in de kleine uurtjes. Dat gebeurde me ook met dit boek. Ondanks dat het hier om non-fictie gaat - dat is meestal niet zo spannend. Het lijkt trouwens wel fictie wat er in het boek beschreven staat. Ongelofelijk dat het allemaal echt gebeurd is. Renske Leijten heeft een vorm gevonden waarin een feitenrelaas toch nog zeer leesbaar is. Grote delen van het boek zijn in een soort romanvorm geschreven met sfeerbeschrijvingen, dialogen, gevoelsuitingen etc. Ze heeft talent voor schrijven, op sommige momenten is het gewoon spannend. Bijvoorbeeld op het moment dat je als lezer voelt dat Joop Hack 'tegen de lamp gaat lopen'.
Toen het Toeslagenschandaal in 2019 groot naar buiten kwam, had advocate Eva Gonzalez Perez al 5 jaar een eenzame strijd gevoerd tegen het bastion belastingdienst. Over haar gaat dit boek vooral. En over belastingambtenaar Joop Hack die liever eerlijk was dan een dienstklopper.
Over de inhoud van het boek zal ik niet teveel uitweiden, lees het gewoon zelf. In 2014 wordt n.a.v. de z.g Bulgarenfraude een team opgericht dat de taak krijgt miljoenen binnen te halen door 'fraudeurs' te straffen. Bij een gastouderbureau met veel klanten met een migratieachtergrond worden alle klanten aangeklaagd wegens fraude. Daar begint de bemoeienis van Eva Gonzales Perez. De beklaagden snappen er niets van. Ze tekenen bezwaar aan maar weten niet waar ze van beschuldigd worden. Antwoorden krijgen ze niet. Wel aanmaningen om te betalen. Later zal blijken dat de belastingdienst het vooral gemunt heeft op burgers met een dubbele nationaliteit en met bijvoorbeeld een laag inkomen. Ook wordt een 'alles of niets policy' gevoerd. Een klein foutje heeft desastreuze gevolgen. Een voorbeeld: iemand heeft aan het eind van het jaar alvast een maand vooruit betaald en betaalt zodoende het volgende jaar maar 11x een eigen bijdrage. Gevolg is dat de toeslagen van diverse jaren moeten worden terugbetaald. Het gaat dan om tienduizenden euro's.
Terecht dat het woord kafkaësk een paar keer voorkomt. Een bijzonder boek.

Geen opmerkingen: