Prijzen voor Overijssels Boek van het Jaar 2011 naar Willem Groothuis en H.H. ter Balkt

Gisteren was het weer zover. Voor de vierde keer werd een prijs uitgereikt voor het Overijssels Boek van het Jaar. Elk jaar weer doen organisatoren (waaronder ikzelf), pr-medewerksters van HCO, OBD en SAB en de juryleden hun best elk boek de kans te geven die het verdient en de verkiezing zo juist mogelijk te laten verlopen. Toch blijft zo’n verkiezing – zoal elke juryprijs - soms ‘omstreden’, want hoe objectief kun je meten welk boek het beste is. Maar ik weet zeker dat de jury zich zeer gewetensvol van haar taak kwijt.

Hester Maij, gedeputeerde van de provincie Overijssel, maakte in de Burgerzaal van het Deventer Stadhuis de winnaars bekend van het Overijssels Boek van het Jaar 2011 (non-fictie) en de Overijsselse Literatuurprijs 2011 (fictie). Beide prijzen zijn zoals gezegd een initiatief van het Historisch Centrum Overijssel (HCO), de Overijsselse Bibliotheek Dienst (OBD) en Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek (SAB). Voorafgaande aan de prijsuitreiking stelde presentator Peter Schoof alle auteurs van de genomineerde boeken voor aan het publiek en hij wist in korte interviews in veel gevallen aan hen te ontlokken wat de beweegredenen waren voor het schrijven van het boek.


Vlnr: Wil Hansen van Uitgeverij De Bezige Bij namens fictie-winnaar H.H. ter Balkt, gedeputeerde Hester Maij en auteur Willem Groothuis die de non-fictie-prijs won. (Foto: Anne Hurenkamp, Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek Deventer)

Overijssels Boek van het jaar 2011
Honderd jaar Natura Docet van auteur Willem Groothuis, verschenen bij Walburg Pers, kreeg het predicaat Overijssels Boek van het Jaar 2011. De jury, bestaande uit historici en journalisten, motiveerde haar keuze als volgt:
‘Het winnende boek is een inspirerend, goed geschreven en welverdiend eerbetoon aan de man die uit het niets het eerste regionale natuur- historisch museum van Nederland oprichtte: ‘meester’ Bernink. Het is echter niet alleen een biografie van een bevlogen onderwijzer en natuurvorser, maar geeft ook een mooi tijdsbeeld van het vroege natuuronderzoek in Twente en mede-pioniers als Thijsse (Limburg) en Heimans (Zwolle). Tenslotte is het boek een ode aan de schepping van Bernink: Natuurmuseum Natura Docet in Denekamp, Twente. Nog altijd een van de beter bewaarde geheimen, dit levenswerk van Bernink, dat nu met dit boek mogelijk ontsloten wordt voor een groot, landelijk, publiek. Het boek is ook een warme en overtuigende aanbeveling aan de provinciale en landelijke overheid om dit bijzondere museum na 100 jaar ‘toekomstbestendig’ te maken.’



Overigens erkende de jury wel lang te hebben gediscussieerd en gewikt en gewogen voordat een winnaar kon worden aangewezen. Naast Honderd jaar Natura Docet ontsteeg ook Raarhoek van Miek Smilde, de oorspronkelijke, lezenswaardige en informatieve geschiedschrijving van psychiatrisch ziekenhuis Sint Franciscushof bij Raalte, naar inhoud en vorm het puur provinciale belang, volgens de jury. Stijl en vorm gaven uiteindelijk de doorslag bij de moeilijke keus een winnaar aan te wijzen. Een keuze, overigens, die wel unaniem was.
De overige genomineerden waren:
- Paul Gorter. A.M. Gorter (1866-1933): Schilder van het Oost-Nederlandse landschap (Walburg Pers)
- Jan ten Hove & Michael Klomp. Aan de monding van de Grote Aa: het havenfront van Zwolle (Stichting Promotie Archeologie Zwolle)
- Cultuurhistorische atlas van de Vecht : biografie van Nederlands grootste kleine rivier (WBooks)
- Hans Gloerich. Gerard Potcamp; een Twentse priester apostolisch vicaris tegen wil en dank (Smit van 1876)
- Jolanda de Kruyf. Ontmoetingsplaats van verhalen: het gemeentearchief Steenwijkerland (IJsselacademie)
- Miek Smilde. Raarhoek (De Arbeiderspers)
- Martina Stein-Wilkeshuis. Ten strijde! : het vriendenboek van de Deventernaar Macharius Pinninck (Corps 9 Publishers)
- Wim Coster. Twee eeuwen recht en wet (Walburg Pers)
- Marianka Spanjaard & Paul Denekamp. Verweven met Twente: de joodse fabrikantenfamilie Spanjaard (1800-2000) (Walburg Pers)

Overijsselse Literatuurprijs 2011

Voor het eerst werd een Overijsselse Literatuurprijs ingesteld voor fictie (romans, verhalen gedichten). De fictie-jury kon kiezen uit een groot en vooral zeer divers aanbod, van streektaal tot literaire roman en van spanning tot poëzie en koos voor de gedichtenbundel Vliegtuigmagneet van de in Usselo geboren en opgegroeide H.H. ter Balkt om de volgende reden:
‘Het boek dat uitverkoren werd als beste Overijsselse fictietitel is een klein, eigenzinnig meesterwerk. Daarin zijn wereld en Overijssel samengebald in de zeer particuliere visie van een auteur, die al een oeuvre lang niet over de provincie schrijft, maar in diepste wezen de provincie is.’



Overige genomineerden (fictie):
- Hanneke van Schooten. Buiten de tijd (Flanor)
- Jacob Vis. De imker (Ellessy)
- Paul Gellings. Verbrande schepen (Passage)
- Peter de Zwaan. De vuurwerkramp van Harmen Saliger (De Bezige Bij)

Zie voor de juryrapporten, winnaars in voorgaande jaren etc. de website Overijssels Boek van het Jaar.