Voor de Libris Geschiedenis Prijs die op 25 oktober wordt uitgereikt zijn 5 titels genomineerd:
Annegreet van Bergen: Gouden jaren. Hoe ons dagelijks leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd (Atlas Contact)
Ooit was de dagelijkse douche een wekelijkse teil, de bankrekening een papieren loonzakje, de tampon een gordeltje met inlegdoekje en de verwarming een stoffige kolenkachel. Dingen die wij nu volstrekt normaal vinden waren dat kort geleden nog niet. Na de Tweede Wereldoorlog maakte Nederland iets mee dat nooit eerder was vertoond: het inkomen per hoofd van de bevolking verviervoudigde. In Gouden jaren beschrijft Annegreet van Bergen hoe deze ongekende en razend- snelle groei ons dagelijks leven ingrijpend heeft veranderd van eten, wonen en huishouden tot school, werk en mobiliteit. Fantastische anekdotes, scherpe observaties, uitgebreid onderzoek en opmerkelijke cijfers vormen de basis van dit bijzondere geschiedenisboek. Het doet je beseffen hoe uitzonderlijk rijk we in een halve eeuw tijd zijn geworden en hoe betrekkelijk de huidige economische malaise is.
–
Cees Fasseur: Eigen meester, niemands knecht. Het leven van Pieter Sjoerds Gerbrandy. Minister-president van Nederland in de Tweede Wereldoorlog (Balans)
De geboren Fries en gereformeerde boerenzoon Pieter Sjoerds Gerbrandy (1885-1961) was minister-president in de moeilijkste periode van de Nederlandse geschiedenis, van 1940 tot 1945. Als hoofd van het kabinet in ballingschap in Londen weigerde hij zich neer te leggen bij de gedachte dat Nederland verslagen zou zijn. In talloze toespraken voor Radio Oranje spoorde hij zijn landgenoten in bezet gebied aan moed te houden. Hij regeerde zonder parlement, maar mét koningin Wilhelmina, die door haar vernieuwingsdrift in conflict kwam met de koppige Gerbrandy. Het was niet gemakkelijk om met hem samen te werken: hij was een weinig tactvolle, tegendraadse figuur. Niettemin genoot hij grote populariteit; hij werd beschouwd als het icoon van de Tweede Wereldoorlog, zoals Churchill in Engeland. Zijn borstbeeld siert daarom tezamen met dat van Wilhelmina de ingang van het Tweede Kamergebouw als blijvende herinnering aan de oorlogsjaren.
–
Ewoud Kieft: Oorlogsenthousiasme. Europa 1900-1918 (De Bezige Bij)
Duizenden van Europa's meest vooraanstaande kunstenaars, schrijvers en wetenschappers waren euforisch toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Om dit mysterie te begrijpen duikt Ewoud Kieft in de levens van een tiental intrigerende oorlogsenthousiastelingen, onder wie Herman Hesse, Sigmund Freud, Vladimir Majakovski en H.G. Wells. Hoe konden zoveel intelligente, vooruitstrevende en sociaal geëngageerde mannen en vrouwen veranderen in militante, oorlog verheerlijkende radicalen?
–
Alexander Münninghoff: De stamhouder. Een familiekroniek (Prometheus Bert Bakker)
Ik ben geboren op 13 april 1944 in Posen, een oude Poolse stad die eeuwenlang Pozna werd genoemd. Maar toen ik er geboren werd, te midden van bombardementen die het einde der tijden leken aan te kondigen, was dit Posen een Duitse stad vanwaaruit Hitler-Duitsland zijn Heerestruppen naar de Sovjet-Unie had gestuurd en die nu de verminkten, de gewonden, de doden en een onafzienbare stoet vluchtelingen terugkreeg.
Mijn familie had deel aan dat drama. Over hen gaat dit boek. En over de gevolgen van de oorlog. Over een sluwe grootvader, die op spectaculaire wijze een van de rijkste mensen van Letland was geworden, maar twee dagen voordat de oorlog uitbrak met zijn Russische vrouw en vier kinderen, met achterlating van al zijn bezittingen, moest vluchten naar Nederland. Over een naïeve vader, die aan het Oostfront, in het uniform van de Waffen ss, uit idealisme tegen de Sovjets vocht en vervolgens in Nederland ten onder ging. Over een moeder, die na de scheiding naar Duitsland vluchtte en mijn moeder niet mocht zijn. En over mij, de kleinzoon, de zoon, de stamhouder.
Alexander Münninghoff (Pozna, 1944) is journalist en Ruslandkenner. Hij is winnaar van de Prijs voor de Dagbladjournalistiek en auteur van Tropenjaren in Moskou (1991), over zijn tijd als correspondent in de Sovjet-Unie. De stamhouder is autobiografisch en berust op feiten en familieverhalen.
–
Laura Starink: De schaduw van de grote broer (Atlas Contact)
De onrust in Oekraïne laat goed zien hoe Rusland de Tweede Wereldoorlog als propagandamiddel gebruikt. Voor Vladimir Poetin bestaat de `Kievse junta uit fascisten, neonazi s en antisemieten. Het verschaft hem het alibi voor de ondermijning van een vroegere vazalstaat, die zich probeert los te weken uit Ruslands invloedssfeer. In Oost-Europa wordt de crisis met angst om het hart gevolgd. Het hele gebied worstelt met zijn bloedige geschiedenis. Laura Starink zag hoe in het Russische Kaliningrad het vroegere Duitse Koningsbergen de nostalgie naar het Duitse verleden opbloeit, maar de rol van het Rode Leger taboe blijft. Hoe de jonge historicus Kamil de dorpelingen van het Poolse Jedwabne vergeefs probeert te interesseren voor de moord van hun voorouders op hun Joodse buren. En hoe 25.000 chassidische pelgrims op zoek naar hun wortels elk jaar het kozakkenstadje Oeman in de binnenlanden van Oekraïne op stelten zetten. Starink beschrijft hoe ingewikkeld in ieders leven de keuze was tussen de twee kwaden van nazisme en communisme, en hoe de geschiedenis zeventig jaar na de oorlog nog altijd een politiek mijnenveld is.
Kijk hier voor de winnaars in voorgaande jaren
