Het HCO in Zwolle bezit een collectie Tweede Wereldoorlog, die door medewerker Paul Harmens in enkele tientallen jaren bijeen is gebracht. Dankzij een subsidie vanuit het programma Erfgoed van de Oorlog krijgt het HCO de mogelijkheid om een deel van deze collectie te digitaliseren. Het materiaal bestaat uit archiefdocumenten, foto's, filmmateriaal, voorwerpen, pamfletten, brochures, boeken en kranten uit de oorlogsjaren en de bevrijdingsperiode, maar ook uit de tijd daarna. Geografisch ligt het zwaartepunt in Zwolle en de regio West-Overijssel, maar er is ook materiaal aanwezig uit andere plaatsen en regio’s in Nederland.
Paul Harmens en Jan ten Hove gaan de komende maanden met de collectie aan de slag en hopen eind dit jaren het resultaat te kunnen laten zien. Het gedigitaliseerde materiaal wordt opgenomen in de beeldbank van het HCO en de nationale BeeldbankWO2.
Het idee voor dit boek werd (waar anders) in een café geboren. Op een oproep om een persoonlijk verhaal te schrijven, waaruit vooral de liefde voor muziek moest blijken en als het even kon ook Deventer een rol speelde, kwamen zo’n 60 verhalen binnen. De initiatiefnemers moesten noodgedwongen de helft van de inzendingen laten vallen. De schrijvers van de verhalen zijn veelal (Deventer) musici, muziekjournalisten, muziekdetaillisten en BD’ers.
Voor wie met plezier Het Plaatjesboek en Grijsgedraaid van Leo Blokhuis of Een plek onder de zon: muziekverhalen van Martin Bril gelezen heeft is dit boekje een aanrader. De verhalen gaan onder meer over een bijzonder concert, jarenlange passie voor een bepaalde groep of artiest, of een bijzondere ontmoeting met een artiest. Vooral bij de vijftig-plussers zullen de verhalen herkenning oproepen, toch ontbreken de verhalen van jonge muziekliefhebbers niet. Elke auteur vermeldt bovendien zijn/haar beste plaat, concert, nummer, solo etc., hetgeen voor de lezer verrassende vondsten oplevert.
Enkele voorbeelden van verhalen (die mij het meest aanspraken): ‘Van the Man’ van Henk Nalis over hoe hij in de jaren 60 in een Deventer café, voorafgaand aan een concert, zowel Van Morrison als Harry Muskee en Eelco Gelling, zijn grootste idolen, ontmoette en aan hun tafel werd uitgenodigd; het prachtig geschreven verhaal van Christine Otten over de lp ‘The north star grassman and the ravens’ van Sandy Denny; het verhaal over het doorzettingsvermogen van Freek Wagenaar, waarmee hij het voor elkaar krijgt bij een besloten optreden van de groep Chicago (Transit Authority) voor KLM-functionarissen binnen te komen, en daar als enige echte kenner van de groep met de bandleden in contact komt; de bijdrage van Peter Kortleve over zijn verslaving: verzamelen van liedjes en muzieklijstjes; ‘Bill was all right’ van Willem Molenaar over het bezoek aan een concert waarbij alles misloopt – prachtig geschreven; ‘My Klira gently weeps’ van Martin van de Vrugt over zijn wel heel bijzondere eerste gitaar, en het onwaarschijnlijke verhaal van Fonz Scheepstra over The Sound en vooral over de voorman van de groep Adrian Borland. Na het uiteenvallen van de band in 1987 bleef Scheepstra Adrian Borland volgen en loopt hij lange tijd met de gedachte de zanger uit te nodigen voor een optreden in Deventer. Op een keer verzamelt hij moed en begint te bellen met platenmaatschappijen etc. Tot zijn schrik wordt hij op een avond gebeld door Adrian Borland zelf, die graag naar Deventer blijkt te willen komen. Er ontstaat een band tussen beiden, maar voordat Scheepstra zijn idool in Engeland op kan zoeken, heeft deze zich op 26 april 1999 voor de trein gegooid.
Dit verhaal bracht The Sound bij mij weer terug uit de vergetelheid. Zelf draaide ik de lp From the lions mouth (1981) van The Sound ook vaak. De eerste lp van U2, die ook in 1981 verscheen, en wel een beetje leek op The Sound – vooral het nummer I will follow – kon er niet aan tippen.
‘Digitaliseren’ door middel van een weblog. Al eerder vertoond? Ja. En er zijn vast nog wel meer voorbeelden. Maar meestal kiest een instelling voor een andere methode om bijzonder bezit op internet te zetten. Overijssel – Plaatsbeschrijvingen 1880-1930 moet een weblog worden waarop geïllustreerde gidsen van Overijsselse plaatsen of regio’s of tijdschriftartikelen met plaatsbeschrijvingen uit de periode 1880-1930 integraal worden weergegeven. De keuze voor een weblog is een beetje uit nood geboren. (Dure) scanapparatuur bezit de OBD niet en ook niet de uren/geld om het werk uit te (laten) voeren. Behalve een eenvoudig en goedkoop scanapparaat heb je voor een weblog niets nodig en wat betreft de uren: een weblog is toch vooral vrijetijdswerk. Er blijken ook voordelen te zitten aan een weblog: je kunt allerlei informatie (links, kaarten, afbeeldingen) toevoegen. Natuurlijk is deze oplossing alleen geschikt voor kleinschalige projecten. Voor grote digitaliseringsprojecten kun je beter op de gebruikelijke wijze te werk gaan. Twee geïllustreerde gidsen zijn nu ‘gedigitaliseerd’, een gids van 1897 over Hengelo en omgeving en een gids over Denekamp (1910) – een gids over Deventer (1890) volgt binnenkort. Het streven is circa twee gidsen per maand op het weblog te plaatsen.
In het vorig jaar verschenen boek Verleden van Nederland komen slechts twee Overijsselaars voor: Geert Grote en Joan Derk van der Capellen tot den Pol. Van der Capellen wordt eerst opgevoerd als Gelders edelman en een paar bladzijden later als Overijssels edelman. Laten we er het op houden dat hij een Gelders-Overijssels edelman was: hij stamde uit een Gelderse familie, maar werd bekend in zijn Overijsselse tijd. Trouwens het heeft hem heel wat moeite gekost het predicaat ‘edelman’ (baron) te verwerven. Hij heeft schulden moeten maken om een kleine havezate te bemachtigen, waardoor hij ‘admissie’ verkreeg tot de Ridderschap, en dus tot de Staten van Overijssel. Het was de enige manier om een podium te verkrijgen waarop hij zijn politieke aspiraties kon verwezenlijken.
Tijdens de laatste jaren van zijn korte leven en de eerste jaren na zijn dood was Van der Capellen, patriot en medestander van de Amerikaanse vrijheidsstrijders een veelbesproken en omstreden figuur. Na zijn dood verschenen zowel odes als schotschriften over hem, werd zijn graf opgeblazen, maar werden ook opdrachten gegeven om beelden voor hem op richten. Na de hausse aan publicaties over hem in die tijd werd het lange tijd stil. Er verscheen nog een proefschrift en het echtpaar Wertheim bracht in 1966 het pamflet Aan het volk in Nederland, een soort democratisch manifest, gericht tegen de Oranjes en het oligarchische regeringssysteem, opnieuw uit en kwam met het onomstotelijke bewijs (het vermoeden was er altijd al) dat Van der Capellen hiervan de auteur was. Maar rond de 200ste sterfdag van Van der Capellen in 1984 ontstond er een soort hype: nieuwe publicaties rond zijn persoon, tentoonstellingen en de ‘benoeming’ van Van der Capellen tot ‘eerste Nederlandse democraat’.
Rond 1980 werd de Overijssel Collectie van (de voorganger van) de OBD aangevuld met een grote collectie uitgaven van en over Joan Derk van der Capellen tot den Pol. Dit was te danken aan G.T. Hartong, die in 1981 de auteur was van een catalogus (eigenlijk een bibliografie) van werken van en over Van der Capellen. Zo’n 90% procent van dit beschreven materiaal is aanwezig in de Overijssel Collectie. Een gedeelte van de collectie is overgebracht naar het Historisch Centrum Overijssel vanwege de klimaatbeheersing etc., maar de verzameling is voor iedereen te raadplegen ofwel bij de OBD in Nijverdal ofwel bij het HCO in Zwolle.
Boven: Eén van de geschriften in dichtvorm, uitgegeven als eerbetoon aan Van der Capellen. Onder: de laatste regels van ‘Den Lof …’
September is de maand van de prijzen. De afgelopen weken heb ik al een aantal prijswinnaars en genomineerden gemeld op dit blog. Hierbij de oogst van de afgelopen paar dagen.
Twentse taalprijs naar Gerard Vaanholt
Gerard Vaanholt
(Oud)-journalist Gerard Vaanholt uit Oldenzaal heeft de Twentse taalprijs gewonnen. De prijs werd eerder gewonnen door André Hottenhuis, Herman Finkers en Anne van der Meiden. Gerard Vaanholt had jarenlang zijn wekelijkse ‘Stad en Land’ pagina’s in de Twentsche Courant Tubantia – een belangrijk podium voor de beoefenaren van de Twentse taal- en geschiedkunde -, schreef verder onder meer verhalen en vertaalde stripverhalen in het Twents.
Jan Riesewijk
De Aanmoedigingsprijs ging naar Jan Riesewijk uit Losser, beter bekend als Mans uit de tv-serie Van jonge leu en oale groond. Als (relatief) jonge Tukker is hij volgens de jury een voorbeeld voor de jeugd in het gebruik en promotie van het Twents.
Historisch Kippenvel
Hein van de Schoot uit Wezep heeft de wedstrijd Historisch Kippenvel gewonnen met zijn verhaal Kampereiland.
De tweede prijs ging naar Wim Schluter uit Kampen met zijn verhaal over de ondergang van de Twentse textielindustrie. Derde werd Gerrit Pleiter uit Oldebroek met het gedicht De Sleg. De Publieksprijs ging naar Ellen Zandink uit Zwolle voor Het verhaal Roodkapje en de wolf over een goede Duitser tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Plattelandsprijs
Boerderij Spa in Nutter ontving afgelopen zaterdag tijdens de Dag van Overijssel de Plattelandsprijs. De eigenaren bouwden hun melkveebedrijf op geheel eigen wijze om tot wellness-centrum. De Publiekprijs ging naar het project Kerkepaden-Tichelroutes in Markelo. Dit vrijwilligersproject heeft als doel cultuurhistorische elementen rondom Markelo te behouden, nieuw leven in te blazen en verdwenen cultuurhistorische elementen in het landschap terug te brengen door middel van een wandelroute.
Fotowedstrijd Landschap Overijssel
Beste landschapsfoto van Overijssel
Landschap Overijssel had deze zomer evenals de elf provinciale zusterorganisaties een prijsvraag uitgeschreven voor de beste landschapsfoto. Vandaag werd de uitslag bekendgemaakt: winnaar in Overijssel is Tony Ruiter. De winnende foto’s uit de andere provincies zijn hier te bekijken.
Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.
Na het Twents Volkslied en het Overijssels Volkslied in deze rubriek te hebben opgenomen, mag uiteraard het Sallands Volkslied niet ontbreken. Dit is dan meteen de laatste in de reeks, een Noordwest Overijssels volkslied is er niet … (?). Moest ik het Twents volkslied en het Overijssels volkslied eerst zelf nog op YouTube zetten, het Sallands volkslied stond er gelukkig al op.
Tijdens de Week van de Geschiedenis (17-25 oktober) – Thema: Oorlog en vrede - worden zo’n 700 verschillende activiteiten georganiseerd. Tien van deze activiteiten zijn genomineerd voor de Week van de Geschiedenisprijs. De jury bezoekt tijdens deze week de 10 activiteiten en maakt de winnaar bekend de tijdens de Nacht van de Geschiedenis op zaterdag 24 oktober 2009.
De genomineerden zijn:
• Drents Archief in Assen met Mijn Grootouders Tijd • Slot Loevestein in Poederoijen met Piraten op de vrije zee • Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 in Groesbeek met Lili Marleen en wittebrood • Afrikamuseum in Berg en Dal met Op zoek naar vrede • Museon in Den Haag met Vredespijp en praatstok • Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie en het Centrum voor Holocaust- en Genocidestudies in Amsterdam met Regie van oorlog en vrede • Gemeente Rhenen e.a. in Rhenen met Van desolate toestand tot volledig herstel • Legermuseum in Delft met De Kozakken komen! • Volksbuurtmuseum Wijk C in Utrecht met Hoe smaakt de Hongerwinter? • Groninger Forum in Groningen met In Vredesnaam
Op de website van Week van de Geschiedenis zijn alle details te vinden over bovengenoemde genomineerde activiteiten.
Kijk hier voor een overzicht van alle activiteiten in Overijssel.
Twee provinciale evenementen op één dag. De dag met de lange naam, ook wel Overijsselse geschiedenisdag genoemd vindt plaats in Deventer, de organisatoren van de Dag van Overijssel hebben Zwolle, Ommen en Denekamp uitgezocht als locaties.
Afbeelding: Eén van de inzendingen voor Historisch Kippenvel
Hieronder in het kort wat er te doen is:
Overijsselse geschiedenisdag in de Lebuinuskerk (Deventer): • presentaties van 30 organisaties en verenigingen op het gebied van regionale historie en streekcultuur • muzikale optredens en straattheateracts • lezing prof. Rooijakkers • uitreiking prijzen verhalenwedstrijd ‘Historisch kippenvel’ door Jan Terlouw
1e prijs (bureaulamp, Museum Hilversum) - jurycommentaar: ‘De sfeer spat eraf bij deze foto, de foto maakt nieuwsgierig en is daarnaast heel goed bruikbaar om Wikipedia artikelen te illustreren. De perfecte combinatie tussen goede weergave van het object en sfeer’.
Wki Loves Art organiseerde een fotowedstrijd waarbij objecten uit Nederlandse kunstcollecties gefotograferrd moesten worden. Doel was om Wikipedia te voorzien van flink wat beeldmateriaal. Ongeveer veertig musea, verspreid over het land deden mee met het 'Wiki'-evenement. Wikipedia stelde vast dat het in zijn bestanden heel weinig vrije beelden heeft uit Nederlandse kunstcollecties. Het wil, met hulp van amateurfotografen, zijn digitale encyclopedie 'verrijken met beelden van ons cultureel erfgoed'. Creative Commons Nederland nam het initiatief tot de fotowedstrijd. In Overijssel deden twee musea mee, het Rijksmuseum Twente en TwentseWelle.
4e prijs (vakantiehuisje Rietveld, Markelo, Openluchtmuseum) - jurycommentaar: ‘Technisch goede foto, rechttoe rechtaan, geen poespas.’
In Totaal werden bijna 5.000 foto’s ingezonden. Hier kun je per museum bekijken welke foto’s zijn ingezonden voor de prijsvraag.
Uitgevoerd in groot formaat en met 256 pagina’s is de omvang van Het boek van Rheeze & Diffelen omgekeerd evenredig aan de grootte van de beide buurtschappen gelegen ‘onder de rook’ van Hardenberg. Tien jaar geleden verscheen ook al zo’n dik boekwerk over het dichtbij gelegen Radewijk, dat tot voorbeeld diende van het zojuist verschenen werk, dat helemaal door de bewoners zelf werd samengesteld.
In het prachtig geïllustreerde boek wordt eerst thematisch de geschiedenis van beide kernen behandeld, daarna wordt per huis of boerderij de geschiedenis van het pand beschreven, inclusief bewoners. Natuurlijk zullen vooral de (oud)-inwoners genieten van deze prachtige uitgave. In het boek vindt men geen opsomming van allerlei feiten, maar worden de locale gebeurtenissen in een algemenere context geplaatst, zodat het boek (voorzien van een dvd) ook voor niet-inwoners van de buurtschappen zeer lezenswaardig is. Misschien is het kopen van het boek (45 euro) meer iets voor de Rheezer en Diffeler autochtonen, maar hierbij mijn tip om het eens te lenen in de bibliotheek.
Er is geen commissie geweest die heeft bepaald dat Zwolle-Zuid op dit moment de ‘modernste bibliotheek’ van Nederland heeft. Er zijn de laatste jaren meer moderne en fraaie bibliotheken geopend, zoals in Delft en Amsterdam. In Overijssel werden al bibliotheken geopend die zijn ingericht volgens het winkelconcept en onder het motto ‘De klant is koningin’. Maar in Zwolle-Zuid staat nu toch eindelijk de Ideale Bibliotheek.
Hieronder meer informatie over deze Ideale Bibliotheek, geplukt van de website van Bibliotheek Zwolle.
Eerste Ideale Bibliotheek In Zwolle Zuid In Zwolle Zuid keken de bibliotheekbezoekers na de vakantie hun ogen uit. De vertrouwde bibliotheek aan de van der Capellenstraat had een extreme make-over ondergaan. Terwijl iedereen van de zon genoot, is in Zuid met man en macht gewerkt om de eerste Ideale Bibliotheek van ons land te realiseren. Het resultaat is voor velen verbluffend. “Wat een mooie winkel” was de eerste reactie van veel bezoekers. Bibliotheek Zwolle en het netwerk van Overijsselse bibliotheken zijn trots op het resultaat. Het is de bedoeling dat veel bibliotheken in Overijssel zullen volgen.
Prettig winkelen Bibliotheek Zwolle greep de renovatie van het winkelcentrum aan voor een drastische vernieuwing. Om tegemoet te komen aan de wensen van de klanten kreeg Zuid een aantrekkelijke winkel waar je verrast wordt en verleid om te lezen en te lenen. Meterslange rijen boekenruggen behoren tot het verleden. In de Ideale Bibliotheek zie je verdeeld over verschillende “werelden”vooral de aantrekkelijke voorkant van een boek of tijdschrift. Bibliotheekbezoek is voortaan prettig winkelen en dat was te merken na de heropening, de boeken en dvd’s vlogen de deur. Ondanks de vakantie stond de uitleenscore drie weken na de heropening op ruim 23.000 exemplaren.
Collectie gepimpt - alles blijft leverbaar Om in de vraag naar populaire titels te voorzien koopt de bibliotheek voortaan scherper in. Er komen meer exemplaren van veelgevraagde titels en onderwerpen, zodat er geen nee verkocht hoeft te worden. Vrijwel alle andere titels kan men via de catalogus of website met één druk op de knop bestellen en laten bezorgen in Zwolle Zuid. Zo komt iedereen aan zijn trekken. Voor sommige klanten is de nieuwe winkel even wennen. Daarom staan de medewerkers klaar om voor de klant die boeken, dvd’s of informatie te vinden waar de belangstelling naar uit gaat.
Zwolle en Overijssel lopen voorop De nieuwe winkelformule van de Ideale Bibliotheek is landelijk ontwikkeld. Het netwerk van Overijsselse bibliotheken heeft ingezet op een snelle introductie van de Ideale bibliotheek en Bibliotheek Zwolle was bereid om in Zuid als eerste het experiment aan te gaan. Het is de bedoeling dat de andere bibliotheken in de provincie spoedig volgen.
Foto: Nieuwe inrichting Bibliotheek Enter: De klant is koningin.
Lees wat Mark Deckers te melden had na een bezoek aan de vernieuwde bibliotheek in Zwolle-Zuid.
Wie denkt dat de Ideale Bibliotheek, ingericht volgens het winkelconcept, de eerste in zijn soort is, vergist zich. 44 jaar geleden werd het concept al in praktijk gebracht … in Zwolle!
Uit: Overijssel-nummer van De Christelijke Bibliotheek, september 1965.
Leden van de studiekring Historische cartografie in Enschede werkten mee aan de tentoonstelling Twickel op de kaart.
A.s. weekend 12 en 13 september is het Open Monumentendag. Het landelijke thema is Op de kaart. In een aantal plaatsen worden aan de hand van dit thema exposities en andere activiteiten georganiseerd. Op de landelijke website is na te zoeken wat waar te doen is. Niet elke gemeente heeft blijkbaar informatie aangeleverd voor deze website, die daardoor nogal onvolledig is. Hieronder een opsomming per plaats, voor zover te achterhalen.
Vanuit Tsjechische sferen teruggekeerd en na enig uitstel zette ik de computer weer aan die, zoals te verwachten was, weer volgelopen bleek met RSS-berichten, Google-Alerts etc. Het zal nog wel even duren voordat ik weer ‘bij’ ben, maar ik kwam al van alles tegen over zaken waar ik meer van wil weten. Ik heb iets met fotowedstrijden, historische foto’s en alles wat daar mee samenhangt. Het bericht ‘Prijswinnende foto schittert in eenvoud’ trok mijn aandacht. De Stichting Sallands Erfgoed heeft in samenwerking met de Stentor een prijsvraag uitgeschreven waarbij in verschillende categorieën (woord, beeld, objecten) een herkenbaar beeld van Salland wordt gevraagd, waarin typisch Sallandse elementen verwerkt zijn. Winnaar in de categorie beeld werd ‘Dorpsgezicht op Lettele’ van René Muller.
