Muziek uit het oosten (30): Triooo – Cowboy Fred

Een speciale rubriek – voor de liefhebbers van muziek. Van alles wat – in ’t Engels of in ’t plat. Goud en oud, nieuw of fout.


Triooo is een Enschedees-Hengelose formatie, die twee mooie cd’s heeft gemaakt met prachtige cabareteske teksten, meestal in het Twents, soms van de hand van Willem Wilmink. Dat laatste is niet zo verwonderlijk, want twee leden van Triooo speelden in Quasimodo, de begeleidingsband van Willem Wilmink. Voor één van hen, zanger/gitarist Fred van de Ven schreef Wilmink ‘Cowboy Fred’ t.g.v. zijn 50-ste verjaardag. Fred van de Ven was van 2008 tot 2010 stadsdichter van Hengelo. Onlangs verscheen zijn boek Hengelo, o hoe… met een selectie uit zijn gedichten. Ook Cowboy Fred van Willem Wilmink is in het boek opgenomen.

Cowboy Fred

Op de prairie tussen Hengelo en Oele
rijdt een cowboy op zijn ouwe, trouwe vos.
Hij wil brood nu hij zich hongerig gaat voelen
maar helaas, geen bakkerswinkel is meer los.
(Helaas, geen bakkerswinkel is meer los.)

Op zijn merrie zit hij voor zich uit te dromen
zoals elke cowboy wel eens dromen kan:
over andere cowboys, uit de tijd gekomen
en dan moet je zelf toch altijd weer verdan.
(Dan moet je zelf toch altijd weer verdan.)

Op de prairie tussen Losser en De Lutte
is die cowboy soms van somberheid vervuld
en al rijdend tussen vale plaggenhutten
roept hij: "Waarvoor krijg ik alles op de schuld?"
("Oh, waarvoor krijg ik alles op de schuld?")

Cowboy Fred…
Hij zegt glijer, hunnie zeggen autoped…
Cowboy Fred…
Wat hij niet extra deed is volgens hunnie juist opzet…
Cowboy Fred.

Maar opeens heeft hij die stemming overwonnen,
want vanavond zal hij heerlijk dansen gaan
met zijn steun en toeverlaat: met zijn Yvonne.
Eerst trekt hij zich daar nog andersom voor aan.
(Hij trekt zich daar nog andersom voor aan.)

Cowboy Fred…
Zijn manchesterse broek ligt voor de grond, dat vindt hij niet zo slim…
Cowboy Fred…
want die is sterker dan een van denim, aaah…
Cowboy Fred.

Dan gaat hij naar buiten heen,
kijkt een maal naar zijn voeten en zegt:
"Foei toch, mijn schoenveters zitten open!"
Dan hoekt hij daal en knupt ze dicht.

Wateroverlast in Twente

Gisteren wateroverlast. Wie de beelden wil zien, moet kijken op op de website van Tubantia. Kijk hier bij RTV Oost voor nog meer foto's.
Ik kwam erachter dat mijn woonplaats Borne niet alleen verdeeld kan worden in Borne voor/achter het spoor, maar ook in Borne Hoog en Borne Laag. Gelukkig woon ik in Borne Hoog, maar ik moest wel door Borne Laag om er te komen. Het lukte niet iedereen de oversteek te maken, gezien de auto’s waarvan alleen de alarmlichten het nog deden.
Opwarming van de aarde, stoffering van de bodem met asfalt en stoeptegels, werden genoemd als oorzaken van de wateroverlast door de deskundigen, die tegenwoordig bij elke rimpeling der natuur in de nieuwsprogramma’s hun opwachting maken.

Twente behoort tot de minst waterrijke gebieden van Nederland, toch is er regelmatig sprake van wateroverlast, vaak op dezelfde plekken: Rijssen, Enschede, Hengelo. Vroeger was het vooral de Dinkel die het nieuws haalde. Bijvoorbeeld in juli 1927, toen het Dinkeldal weer eens volliep en de schade groot was. Oorzaak, de kanalisatie van de Dinkel op Duits grondgebied.

Hieronder een artikel uit de Leeuwarder Courant van 20 juli 1927.



Een week later verscheen in Het Drents-Overijsselse geïllustreerde weekblad Van Eigen Erf een fotoreportage over de wateroverlast, die zich blijkbaar had voorgedaan in geheel Twente. Hieronder enkele foto’s.



Foto boven: de tunnel in de Enschedesestraat in Hengelo. dezelfde die gisteren weer als eerste buiten gebruik moest worden gesteld.



Veel informatie over wateroverlast en overstromingen in Overijssel is te vinden in:

Bij nacht en ontij en Waterstaat in Overijssel

Wilkeshuis collectie naar SAB

Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek ontving deze week uit handen van kenner en verzamelaar Willy Hoogstraten zijn complete Wilkeshuis collectie, bestaande uit 300 boeken en 1000 kranten- en tijdschriftartikelen. Cees Wilkeshuis was een Harlingen geboren schrijver, die het grootste deel van zijn leven in Deventer woonde en vooral bekend werd door de tientallen jeugdboeken die hij schreef. Kijk op de website van de SAB voor meer biografische gegevens.
Een aantal boeken van Wilkeshuis speelt in Deventer en omgeving. Kijk hier welke dat zijn.

Mooi dat deze collectie bewaard wordt, maar we leven in 2010, dus lezen we op de website: Bij SAB wordt van 30 augustus tot en met 30 oktober 2010 een deel van de geschonken boeken ten toon gesteld. Daarna start de bibliotheek met het ontsluiten, beschrijven en digitaliseren van de collectie, zodat deze toegankelijk zal worden voor een groot publiek.
Dat is goed nieuws natuurlijk!

Een Oekraïens-Twentse liefde

Wat je op de website van VPRO Geschiedenis allemaal kunt vinden is ongekend. Of het nou om Andere tijden, OVT, Nieuws, Dossiers etc. gaat, je kunt er elke week wel een blogpost aan wijden. Ik beperk me tot af en toe een onderwerp dat op Overijssel betrekking heeft.



Zo is er de afgelopen zomer een serie verhalen gepubliceerd onder de titel Een Oekraïens-Twentse liefde. Het beschrijft de levens van de Oekraïense Sinaida Pawlenko en de Almeloër Harm Greevink. Beiden werden door de Duitse bezetter op zeer jonge leeftijd tewerkgesteld en ontmoetten elkaar tegen het eind van de oorlog in een Duitse munitiefabriek. Op wonderbaarlijke wijze overleefden ze de bombardementen, trouwden en gingen in Almelo wonen, waar de eerste jaren vanwege onder meer de woningnood moeilijk waren. Later wist Sinaida haar draai in Almelo redelijk te vinden. Na de dood van Sinaida eind 2009 vond haar dochter een opmerkelijk dagboek van haar moeder, dat ze bewerkte en van kanttekeningen en foto’s voorzag en dat nu dus op de website van VPRO Geschiedenis geplaatst is.

Fotowedstrijd Wiki loves Monuments

Hieronder een ongewijzigd weergegeven bericht van Wikimedia Nederland:

AANKONDIGING FOTOWEDSTRIJD: WIKI LOVES MONUMENTS

In september 2010 organiseert Wikimedia Nederland de fotowedstrijd ‘Wiki Loves Monuments’. Het streven is om van elk monument in Nederland foto’s onder een vrije licentie beschikbaar te krijgen. Van 1 t/m 30 september kan iedereen zelfgemaakte foto’s van rijksmonumenten onder vrije licentie uploaden, om mee te dingen naar leuke prijzen in verschillende categorieën.

De maand september 2010 is Monumentenmaand, met op 11 en 12 september 2010 het Open Monumentenweekend. Dat biedt de mogelijkheid om veel monumenten niet alleen van buiten maar ook van binnen te bekijken en te fotograferen!
De Vereniging Wikimedia Nederland wil met 'Wiki loves Monuments' zo veel mogelijk kwalitatief hoogwaardige foto’s van rijksmonumenten verzamelen, zodat iedereen die gebruik maakt van bijvoorbeeld Wikipedia een goed overzicht krijgt van het culturele erfgoed van Nederland.
Wikimedia Nederland streeft naar een wereld waarin elke persoon vrije toegang heeft tot alle kennis. Wij vragen deelnemers daarom om hun foto’s beschikbaar te stellen onder voorwaarden die het mogelijk maken om deze foto’s op Wikipedia te gebruiken.
Naast prijzen voor de mooiste foto’s, zijn er ook in specifieke categorieën prijzen te winnen. De foto’s zullen onder andere gebruikt worden om informatie over ons nationaal erfgoed op Wikipedia te illustreren. De foto’s kunnen door de vrije licentie ook buiten Wikipedia gebruikt worden.
Voorwaarden voor deelname aan de fotowedstrijd:
• U kunt alleen meedoen met zelfgemaakte foto’s;
• Alleen foto’s die in september 2010 worden geüpload kunnen meedoen aan de wedstrijd.
Het mogen wel foto’s zijn die eerder zijn gemaakt;
• Alle uploads moeten het rijksmonumentnummer bevatten;
• Alle foto’s worden onder een vrije licentie door u vrijgegeven. U kunt de licenties bekijken op: Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland.
Meer informatie en meedoen: Wiki loves Monuments

Zie ook dit artikel uit de NRC

Uit de Overijssel Collectie van de OBD (10): Jeugdherinneringen van Marie Ovink

De levensloop van Marie Ovink (1833-1920 ) is typisch voor haar tijd. Ze werd in Zwolle geboren, waar haar vader een winkel dreef. Tevens was hij kapitein bij de Zwolse schutterij. Gelegerd in Den Bosch in verband met de Belgische kwestie stierf hij toen Marie nog geen jaar oud was. Zonder voldoende inkomsten was haar moeder gedwongen met haar kinderen bij haar ouders in Oldenzaal in te trekken. Haar vader, Johan Helderman, was leraar en praeceptor aan de Latijnse school en had bijbaantjes als griffier en markerichter. Op leeftijd gekomen moest hij in 1851 de dienstwoning verlaten. Gelukkig wist een oom van Marie, die burgemeester van Den Ham was, een woning te vinden voor het gezin in Den Ham. Marie werd huishoudster/gezelschapsdame bij goed gesitueerde oudere dames onder meer in Den Ham en Zutphen. Later kwam ze in dienst bij mr. H. van Marle, een welgestelde 77-jarige weduwnaar in Groningen. Een jaar later trouwde ze met hem, het leeftijdsverschil was 46 jaar (!). Het echtpaar kreeg twee kinderen, waarvan een dochtertje, dat na enkele maanden overleed, en een zoon, die 22 jaar oud werd. Haar zoon liet een vrouw en dochtertje achter. Deze kleindochter van Marie Ovink werd later de vrouw van dr. P.J. Enk, hoogleraar te Groningen. Voor deze kleindochter en haar man schreef Marie haar jeugdherinneringen op, blijkens de ondertitel van het boek.
Na de dood in 1878 van Van Marle, was Marie Ovink inmiddels, 46 jaar oud, in 1879 opnieuw getrouwd met de 10 jaar jongere Dirk de Voogt, ambtenaar bij de spoorwegen en later directeur van een handelsfirma. In 1893 werd Marie opnieuw weduwe. Haar schoondochter was intussen hertrouwd met de burgemeester van Borculo, bij wiens gezin Marie intrekt, totdat de burgemeester naar Nijmegen vertrekt. Tot 1903 woont ze dan nog in bij het gezin van haar zuster in Borculo. Als zij overlijdt slijt ze rest van haar leven op kamers bij een Borculose bakker.


Foto boven: De enige bekende foto met Marie Ovink, in 1876 genomen voor huize Bloemwijk in Apeldoorn. Marie staat onder de overhellende boomtak tussen twee zittende personen in, haar man en haar zuster (Bron: Jaarboek Twente)

Het is duidelijk dat huwelijken in die tijd veelal tot stand kwamen vanwege economische omstandigheden en/of motieven en dat klassebewustzijn ook een belangrijke rol speelde.
Marie’s leven kende een slechte start vanwege de vroege dood van haar vader. Gelukkig behoorde haar moeder’s familie tot de burgerlijke en intellectuele klasse, zodat ze zich wist te bewegen in voorname kringen. Zo trouwde ze met een rijke notaris, die haar een behoorlijke erfenis naliet. Daarvan kon ze nog tientallen jaren redelijk leven, maar zeker niet onder luxe omstandigheden. Het feit dat ze op kamers boven een bakkerij ging wonen wijst in die richting.
Opmerkelijk is het dan ook, dat ze in 1917, drie jaar voor haar dood, een boek laat uitgeven met haar Jeugdherinneringen, weliswaar in een kleine oplage, maar toch een kostbare zaak.

J.H.R. Wiefker heeft veel naspeuringen gedaan naar Marie Ovink, haar familie en haar Jeugdherinneringen. In een artikel in Jaarboek Twente 1999 publiceert hij wat hij in de loop der jaren ontdekt heeft. Ook staan er in dit artikel een groot aantal citaten uit het boek, dat herinneringen bevat van de schrijfster uit de eerste helft van haar leven – de periode tussen 1837 en 1865.
Wiefker omschrijft het boek als volgt: een belangrijk egodocument, omdat we met de schrijfster mee kunnen kijken en luisteren naar war zij vastlegde over haar tijd, veelal heel levendig en persoonlijk betrokken, over gebeurtenissen en voor haar emotievolle momenten. Weliswaar heeft het werk geen literaire waarde, wel geeft het enig inzicht in de leefwijze en gevoelswereld van een onbemiddelde burgerdochter in het midden van de 19de eeuw.

In het Repertorium van egodocumenten van Noord-Nederlanders uit de negentiende eeuw staat het volgende over het boek: ‘Vlot geschreven belevenissen, onder meer over de viering van Sint Nicolaas, een oom in Rusland (die bij de Berezina gewond was geraakt en vervolgens met de dochter van een Russische graaf huwde en tenslotte zich als arts in Saratow vestigde), over uitstapjes, logeerpartijen en dergelijke. Citeert veel oude rijmen. Geschreven voor haar kleinkinderen. Een citaat uit het boek: 'Toen tante Van der Vliet hem eens verboden had, hop-la-hop met de ophaalgordijnen in de salon te spelen, had hij geroepen: "Ga maar weg, ouwe kraai."'

Het boek bevat uitvoerige herinneringen aan Zwolle, Oldenzaal en Den Ham. Door de geringe oplage is het werk zeer zeldzaam en slechts in een drietal bibliotheken in Overijssel aanwezig, helaas vanwege de zeldzaamheid niet uitleenbaar. Een voorbeeld van een boek dat nog eens herdrukt zou moeten worden of gedigitaliseerd.

Genealogie - Scans zoeken van akten

Enerzijds staan er steeds meer stambomen, parentelen en kwartierstaten op internet, anderzijds worden in snel tempo grote hoeveelheden akten (geboorte, huwelijk, overlijden) gescand en de scans via internet beschikbaar gesteld.
Op Genealogie Online van Bob Coret staan inmiddels meer dan 11 miljoen personen vermeld, verdeeld over zo’n 3.500 publicaties. Wat zou het mooi zijn wanneer je een naam invoert in een zoekveld, dat je dan meteen een scan van de aktes krijgt (voor zover ze beschikbaar zijn). Dat kan natuurlijk niet. Maar Bob Coret heeft een belangrijke tussenstap gezet. Klik een bepaalde publicatie (stamboom, parenteel, kwartierstaat) aan in Genealogie Online. Klik op het logo Scans zoeken en je krijgt een resultatenlijst met bronnen waar scans te vinden zijn van akten van personen uit de publicatie. Er komen steeds meer bronnen bij. Van de personen die in Genealogie Online staan vermeld bestaan er al zo’n 4,5 miljoen scans.

Hoe alles precies in zijn werk gaat is allemaal te vinden op het weblog van Bob Coret zelf – inclusief instructiefilmpje.

Willie Oosterhuis - Achter de deure

Willie Oosterhuis hoort in het rijtje Mart Smeets, Johan Derksen, Jan Mulder. Je kunt hem niet luchten of zien, of je bent een fan. Er tussen in komt bijna niet voor. Misschien ben ik wel de uitzondering. Ik vond niet al zijn programma’s even sterk – maar ja, hij had nogal wat zendtijd te vullen. Maar ik kon genieten van zijn geheel eigen stijl van presenteren en van interviewen. Met een cameraatje ‘met de deur in huis vallen’ is een soort van televisie geworden dat hij bedacht heeft. Daarbij hele directe vragen stellen was soms confronterend, vaak ontsponnen zich prachtige dialogen. Opvallend daarbij was dat hij heel vaak de ‘gewone man of vrouw’ opzocht, waarbij hij graag dolde met de mensen, maar ze ook serieus nam, wanneer ze iets te vertellen hadden – dat zie je niet zo vaak op tv.

Naar Regiotap, het muziekprogramma van Willie, keek ik tijdens de eerste seizoenen graag. Er was variatie qua muziek, naast Nederlandstalig ook blues of andere muziekstijlen. En er was veel gekkigheid en humor, inclusief bizarre types als side-kicks.
Later ben ik afgehaakt – toen alleen nog artiesten optraden die het Volkse Nederlandse lied (zijn eigen woorden) ten gehore brachten. Dat is niet mijn muziek – geen waardeoordeel – smaken verschillen nou eenmaal. Willie werd allengs de Aanvoerder der Piraten, Jannes werd Piratenkoning en de door Willie gepresenteerde Mega Piratenfestivals trokken en trekken vele duizenden liefhebbers. Willie zocht erkenning voor het Nederlandstalige lied (al schrijft hij in zijn boek dat de teksten toch wel beter moeten kunnen). De liefhebbers, volgens hem vaak mensen met minder geluk, met minder talent, met minder mogelijkheden in het leven, hebben ook recht op een plekje onder de zon in het medialandschap. Om een lang verhaal kort te maken: TV Oost wilde een beetje van het door Willie geschapen imago af en wilde dus eigenlijk ook wel van Willie af. Wat zich daarbij allemaal afspeelde staat in Achter de deure.

Het fatale nieuwsbericht
Op zondagmiddag 13 december 2009 komt RTV Oost met een nieuwsbericht: ‘Faillissement Onze TV’. Een gebeurtenis die bij Willie in zijn hersens gekerfd staat, hij komt er in zijn boek voortdurend op terug. Na zijn vertrek bij RTV Oost was Willie met een compagnon de commerciële regionale zender Onze TV begonnen. Of de zaken nu niet of wel goed liepen, failliet was Onze TV niet. Wel op de dag na dit bericht. Investeerders trokken zich terug, afspraken vervielen, het nieuwsbericht deed zijn werk en zorgde ervoor dat het binnen korte tijd toch – door eigen toedoen – als een correct bericht beschouwd kon worden.
De maandag na de fatale zondag is Willie begonnen met het schrijven van een trilogie. De eerste twee deeltjes heb ik de afgelopen dagen gelezen. Deel 1 van Achter de deure, heeft de ondertitel ‘Moederliefde, Media-Maffia en Bekend Volk, deel 2 heeft als onderdtitel ‘Vaderschap, Bekend Volk en Verraad, het derde deel ‘Bekend Volk, Fraude en Loatgoan over zijn mislukte project Go Planet, verschijnt binnenkort. Zoals uit de ondertitels blijkt hebben de drie delen niet alleen het doel de recente teleurstelling van zich af te schrijven. Nee, hij blikt ook terug op zijn leven tot nu toe, schrijft over zijn ernstig zieke oude moeder, over de objectiviteit van de journalistiek, over zijn (soms ex-) vrienden, over zijn voormalige collega’s bij RTV Oost, over zijn relaties met artiesten (Bekend Volk), over de fouten die hij gemaakt heeft en de inzichten die hij verkregen heeft.
Jammer dat de drukproeven niet gecontroleerd zijn. De fouten die iedereen maakt wanneer je alles in een flow opschrijft, staan er nog in. Ach, Loatgoan, zou Willie zeggen.
Ik ga het derde deel zeker lezen!

Bibliografie van Groningen, en hoe zit het met de Bibliografie van Overijssel?

Via het weblog van Eric Hennekam kwam ik achter het bestaan van de Bibliografie van Groningen. Ook noemde hij Utrecht. Er zijn meer provinciale bibliografieën op internet te vinden of althans databases waarin alles te vinden is wat over een bepaalde provincie (en plaatsen binnen die provincie) geschreven is. Voorbeelden: de Gelderse catalogus, Geschiedenis Zeeland, Brabant Collectie Ook in Drenthe, Flevoland, Friesland bevinden zich dergelijke catalogi. Hoe het met de andere provincies zit weet ik niet, maar ik heb er op dit moment even niet de tijd voor om dat uit te zoeken.

De criteria t.a.v. welke publicaties wel of niet worden opgenomen verschillen nogal. Krantenartikelen, rapporten, jaarverslagen, toeristische uitgaven, fictie (romans, verhalen, poëzie) etc. worden dan weer wel dan weer niet opgenomen.

Hoe zit het met Overijssel?
In papieren vorm is er genoeg te vinden: de officiële bibliografie van Overijssel en de gedrukte catalogi van de OBD, Athenaeumbibliotheek en Oudheidkamer Twente, die gezamenlijk wel compleet weergeven wat er ooit verschenen is tot pakweg 1990.

Maar hoe zit het op internet?
Tussen 1994 en 1998 stelden een viertal instellingen jaarlijks een bibliografie samen, welke hier te doorzoeken zouden moeten zijn – helaas werkt de link niet meer.

De Overijssel Catalogus, de aquabrowser van Overijsselse bibliotheken, geeft wel het complete bezit weer van de Overijsselse bibliotheken én tevens het bezit van het Historisch Centrum Overijssel. Het bezit van het HCO, de OBD, SAB, OB Enschede, Oudheidkamer Twente (gedeeltelijk), kortom van de belangrijkste collecties met regionale literatuur is via de Overijsselse aquabrowser te bekijken. Maar niet als apart bestand – wel gemakkelijk terug te vinden, samen met allerlei titels die je dan misschien niet zoekt. Voordeel is dat je precies kunt zien waar het werk zich bevindt en dat je het (indien uitleenbaar) meteen via Zoek&Boek aan kunt vragen.
Tijdschriftartikelen zijn slechts via een trefwoord terug te vinden. Je vindt dan alleen het nummer van het tijdschrift waar iets in staat over het gezochte onderwerp, niet de titel en auteur van het artikel. Vanaf 2009 houdt de OBD een apart blog bij waarin de tijdschriften van historische verenigingen ontsloten worden. Dit blog zou met terugwerkende kracht kunnen worden uitgebreid met artikelen van voor 2009 en vervolgens aan de door de aquabrowser te doorzoeken websites toegevoegd kunnen worden. Dat uitbreiden is een enorm karwei – dat gaat niet lukken, of er moeten zich vrijwilligers aandienen…

Conclusie: een bibliografie van Overijssel op internet is er niet. Met de Overijsselse aquabrowser kom je een heel eind, maar allerlei tijdschriftartikelen over regionale onderwerpen (en daar zijn er veel van) vind je soms wel maar meestal niet.

Wat zouden we hier aan kunnen doen? Wie het weet mag het zeggen.

Fotoreportages op website RTV Oost

Op de website van RTV Oost zijn geregeld fotoreportages te zien van allerlei gebeurtenissen en evenementen in Overijssel. Hier staan alle reportages op thema bij elkaar. Iedereen kan foto’s insturen of met ideeën komen voor onderwerpen.

De foto’s kunnen ook bekeken worden met behulp van een interactieve kaart (zie afbeelding). Vul een plaatsnaam in en er verschijnen stippen op de plekken waar de foto’s genomen zijn.

Alle (op dit moment) 92 sets met foto’s staan bij elkaar op Flickr.

Monumenten in Overijssel op DBNL

Al eerder besteedde ik aandacht aan DBNL, de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. De website bevat veel werken over Nederlandse taal en literatuur. De z.g. basisbibliotheek bevat zo’n duizend werken die als de sleutelteksten van de Nederlandse en Vlaamse cultuurgeschiedenis beschouwd worden. De site bevat literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie als biografieën en portretten. Soms worden ook werken op de site gezet die buiten het gebied van de letteren of taalkunde vallen, zoals de Geschiedenis van de Techniek in Nederland, Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek, Wandelingen door Nederland van Jacobus Craandijk etc.



Deze maand zijn de volledige teksten en illustraties van de serie Monumenten in Nederland op internet gezet - 12 delen, waaronder Monumenten in Overijssel. Bijzonder omdat het om een recent, gedurende de laatste 20 jaar, verschenen serie gaat.
Jammer natuurlijk dat de teksten (behalve onder strikte voorwaarden) niet door iedereen mogen worden gebruikt of overgenomen. Het auteursrecht blijft van toepassing. Toch een mooie aanwinst binnen de digitale bibliotheek. Bibliotheken die met ruimtegebrek kampen en de hele serie bezitten, kunnen weer wat plek vrijmaken.

Muziek uit het oosten (29): Muppetstuff zingt Johanna van Buren

De Zwolse formatie Muppetstuff is muzikaal zeer veelzijdig. Folk, jazz, blues, nederpop – akoestisch of dansbaar – dit alles behoort tot hun repertoire. De band is ook zeer flexibel; al naar gelang de omstandigheden speelt men met 3, 4, 5 of meer muzikanten.
Leden van Muppetstuff namen deel aan de theatertournee Uutspreken, waarbij dialectnummers in diverse muziekstijlen ten gehore werden gebracht. Twee leden van Muppetstuff komen oorspronkelijk uit Hellendoorn. Niet vreemd dus dat een gedicht van Johanna van Buren (1881-1962) door hen op muziek werd gezet.
Het gaat om het gedicht Oavendröste, door Muppetstuff omgedoopt tot Oelenvloch (Schemering).
Kijk ook bij Streektaalmuziek in Nederland.

Hieronder het gedicht van Johanna van Buren:

Plaatsnamen op Plaatsengids.nl

Ik ben altijd al een beetje een toponiemen-maniak geweest. Van huis uit al, en ik had het niet van een vreemde, want ook mijn vader was het, evenals een van mijn broers. Een favoriet spel op zondag ging als volgt: er werd een letter geprikt in de krant, b.v. de E. De opdracht was om binnen b.v. 5 minuten zoveel mogelijk plaatsnamen, die begonnen met een E op te schrijven. Na 5 minuten zat je dan nog steeds in b.v. Zuid-Oost Drenthe, ik kan de plaatsen nog zo opnoemen: Exloo, Eext, Erm, Ees, Elim, Erica, Emmen, Emmercompascuum, Emmererfscheidenveen (ik heb echt niet in de atlas of op Google-Earth gekeken!). Dan kreeg je discussies of Tweede Exloërmond bij de T of de E hoorde. Of discussies over het wel of niet bestaan van plaatsen als Vijfhuizen, Zeshuizen, Zevenhuizen, Achthuizen. Er was wel een atlas maar daar stond ook niet alles op.


Boven: Foto gemaakt door plaatsnaambordenfotograaf Harry Fluks

Toen ik later in de bibliotheek ging werken bleken er allerlei werken over toponymie te bestaan, met name ook over de verklaring/herkomst van geografische namen. In 1998 verscheen de Topografische gids van Nederland (795 p.) van Frank van den Hoven. Dezelfde Frank van den Hoven besloot vorig jaar om alle informatie die hij in de loop van de jaren bij elkaar verzameld had op internet te zetten. Plaatsengids.nl was geboren. Lees hier een interview met hem. Zijn droom is om ooit een vervolg op v.d. Aa’s Aaardrijkskundig woordenboek (13 delen, 1839-1851) uit te brengen. Net als bij v.d. Aa moet dan over elk gat in Nederland iets vermeld worden

Waarom niet alle informatie in Wikipedia onderbrengen, zou je zeggen. Frank van den Hoven heeft argumenten om dit niet te doen. In Wikipedia worden grenzen getrokken m.b.t. de allerkleinste buurtschappen; over sommige plaatsen is de informatie summier, over andere juist heel uitgebreid. Kortom er is geen eenduidigheid. Hij noemt het zelf niet, maar uit eigen ervaring weet ik dat je soms gevechten moet aangaan met de moderatoren van Wikipedia over het wel of niet mogen plaatsen van je bijdragen.

Plaatsengids is nog in opbouw, maar je kunt zien dat er – met steun van anderen - hard aan gewerkt wordt. Elke maand verschijnt er ook een nieuwsbrief.
Wat is er zoal te vinden op Plaatsengids – niet alle onderwerpen bij elke plaats:
• Naamsverklaring
• Kaart, ligging, statistische gegevens, geschiedenis gemeentelijke indeling
• Kaart uit de Gemeente atlas van J.Kuyper (ca. 1860-1870)
• Commerciële info over boeken, overnachtingen, musea etc.
• Historische informatie en actuele informatie over b.v. toekomstige plannen t.a.v. landschap, woningbouw etc.
• Oude ansichten en recente foto’s – onder meer foto’s waarop de plaatsnaamborden te zien zijn.

Kortom wie in topografie is geïnteresseerd en de website nog niet kent….

Wie kent dit album?

De grootste boekenmarkt van Europa, die gisteren wederom in Deventer plaatsvond, is een must voor verzamelaars. Waar vind je zoveel boeken bij elkaar? Wanneer je er de tijd voor neemt moet er altijd wel weer iets bijzonders op je verzamelgebied te vinden zijn. Dat ondervond een lezer van dit blog, die het hierboven afgebeelde album, met losse foto’s van Almelo van (vermoedelijk) rond of voor 1900, wist te bemachtigen. Het gaat om een 12-tal foto’s van de Twentsche Bank met directeurswoning, Wierdensche straat, Havenkom, Villa’s Vriezenveensche weg etc.
Het album, uitgegeven door Johs. Wilmes, drukker en uitgever te Almelo, moet aardig zeldzaam zijn want komt niet voor in allerlei bibliotheekcatalogi.

Wie kent dit album en heeft er informatie over?

Graag reacties op dit blog of mailen naar tonny.peters@obd.nl - dan zorg ik dat de informatie doorgestuurd wordt.

Vakantienostalgie

Gereisd werd er al eeuwenlang, maar toerisme kwam pas in de tweede helft van de 19de eeuw op gang. Het eerste reisbureau wordt in 1845 door Thomas Cook geopend. Het reisbureau stelt de welgestelde vakantieganger in staat zonder zorgen te reizen. Boekingen van hotels, reserveringen van vervoermiddelen, dagtrips, het wordt door Thomas Cook geregeld. Rond de eeuwwisseling is er een hausse: een enorme toename van hotels en reismogelijkheden, iedereen die zichzelf belangrijk vindt en rijk genoeg is treft elkaar des zomers in de vele kuuroorden in de bekende toeristengebieden. Geïllustreerde reisgidsen verschijnen op grote schaal.


Op vakantie in de jaren zeventig (Bron: Beeldbank Nationaal Archief)

Voor de gewone man en vrouw lag dit even anders. Het bedrijfsuitstapje naar Artis of het strand vormde het jaarlijkse hoogtepunt. Pas na de oorlog maakten gewone mensen ook zelf uitstapjes. Kamperen werd eind jaren vijftig populair, toen het recht op vakantie in de CAO’s werd vastgelegd. Vakantie werd voor de meeste mensen langzamerhand synoniem aan op reis gaan.


Bedrijfsuitstapje Stork Hengelo (Bron: Het Geheugen van Nederland)

Veel nostalgische vakantiebeelden zijn te vinden bij VPRO Geschiedenis bij Met Polygoon op vakantie met beelden uit de vorige eeuw vanaf 1922.

Zie ook de Andere Tijden aflevering getiteld Nederland gaat kamperen.

Het Historisch Centrum Overijssel vertoont deze zomer films over dit onderwerp.

Over de geschiedenis van het toerisme in Overijssel verscheen in 1997 Bijtanken in Overijssel en een jaar later kwam het door de Tubantia uitgegeven Vakanties van toen uit.

Vanaf rond 1890 waren er geïllustreerde toeristische gidsen over tientallen plaatsen in Overijssel. De OBD heeft een begin gemaakt met het digitaliseren van deze gidsen. Wat bij de beschrijvingen van de wandelroutes opvalt is dat er toen veel meer natuur (heide en woeste grond) was dan tegenwoordig, veel meer pleisterplaatsen, hotels en vooral reismogelijkheden. Lag een plaats aan het water dan waren er bootverbindingen; ook waren er veel trein- en tramlijnen.