maandag 11 mei 2009

De proefkolonie, en de strafkolonie op de Ommerschans



Ingekomen bericht

Vanaf 1818 trekken arme gezinnen uit het hele land naar de koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid – Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord – om te proberen daar een nieuw bestaan op te bouwen. Diversen van hen komen in conflict met de strenge koloniediscipline en worden 'voor onbepaalde tijd verbannen' naar een strafkolonie op de wallen van de verlaten vesting De Ommerschans. Enkele jaren later wordt op de binnenplaats van de vesting een gesticht gebouwd voor duizend bedelaars.

Wil Schackmann schreef het boek De proefkolonie. Vlijt, vaderlijke tucht en het weldadig karakter onzer natie. Daarin weet hij dankzij het archief van de Maatschappij van Weldadigheid heel 'dichtbij' de eerste bewoners van de koloniën te komen en volgt hij bijna van dag tot dag hun belevenissen en hun gevoelens bij de 'weldadigheid' die ze ondergaan. Historisch Nieuwsblad schreef: ´Het komt niet vaak voor dat een historicus het leven van gewone mensen uit de tijd voor de twintigste eeuw kan beschrijven. Daarom is Schackmanns boek buitengewoon waardevol.´

Op uitnodiging van de Vereniging de Ommerschans in samenwerking met de Bibliotheek Ommen en Balkbrug vertelt hij op donderdagavond 14 mei over de proefkolonie, en over de strafkolonie Ommerschans. Net als in het boek doet hij dat door middel van persoonlijke verhalen van strafkolonisten. Soms vermakelijk, omdat weldadig-doeners en 'bewelddadigden' veel moeite hadden om elkaar te begrijpen, soms in onze ogen ouderwets, want de meest voorkomende reden voor verbanning was ongehuwde zwangerschap, maar altijd menselijke verhalen. Ook de vrijboeren die werden gevestigd op boerderijen rond de schans, en van wie tot op heden nazaten in de omgeving wonen, komen aan bod.
Over de bedelaarsgestichten is nog minder bekend, maar uit zijn archiefonderzoek kan Schackmann al wel het nodige vertellen over de dagelijkse gang van zaken op de Ommerschans, over levensgeschiedenissen van bedelaars en over de Raad van Discipline die ondermeer mensen veroordeeld tot 'het dragen van het distinctief pak' (een tweemaal gevluchte bedelaar moest voortaan in vuurrode kleding rondlopen).

Donderdag 14 mei 2009
Locatie: Basisschool CNS Balkbrug, De Omloop 2, 7707 DZ Balkbrug
Aanvang: 20.00 uur

Kosten: €4,00, inclusief koffie/thee
Voorverkoop: Bibliotheek Ommen en Balkbrug en via telefoonnummer secretariaat vereniging de Ommerschans: 06-13629524

Zie ook het boek:
De proefkolonie. Vlijt, vaderlijke tucht en het weldadig karakter onzer natie door Wil Schackmann
Paperback, 391 pagina’s
ISBN: 978 90 458 0061 5, Prijs: € 12,50

Geen opmerkingen: