Gezocht: Geïllustreerde gidsen begin 20ste eeuw

Onlangs is het artikel Enter, een dorp van klompenmakers van H.W. Heuvel uit 1913 op het blog Overijssel – Plaatsbeschrijvingen 1880-1930 geplaatst. Daarmee is zo langzamerhand een groot deel van de Overijsselse steden en dorpen tenminste één keer beschreven wat betreft deze periode. Er is echter nog een groot hiaat dat bestaat uit grofweg de huidige gemeenten Hardenberg en Twenterand. Over deze (veen)gebieden zijn toen nauwelijks gidsen of artikelen verschenen. Althans ik heb ze niet kunnen vinden. Misschien zijn deze gebieden vanuit Drenthe (Coevorden, Meppel) beschreven? Wie weet hier meer van? Ik zou het graag willen weten.



De geïllustreerde gidsen waren een tijdsverschijnsel. De eersten verschenen eind 19de eeuw en in de eerste decennia van de twintigste eeuw werden er tientallen in Overijssel uitgebracht. Meestal werden wandelroutes opgenomen met nauwkeurige beschrijvingen (ook historisch) van de omgeving.
Wie deze gidsen leest – en b.v. de Verkade-albums van Thijsse uit dezelfde periode – komt tot de conclusie dat Nederland voor toeristen toen eigenlijk veel aantrekkelijker was dan nu. Weliswaar werd er naar de mode van die tijd door de auteurs nogal gedragen en gezwollen taal gebezigd, maar waarschijnlijk klopte dit wel. Er was nog niet zoveel woeste grond ontgonnen en aan beheersing van de waterstand deed men veel minder. Er was gewoon veel meer ‘natuur’ dan nu. De inheemse flora en fauna bevatte een veel rijkere soortenrijkdom dan tegenwoordig.
De toerist had geen last van hinder door snelwegen. Daartegenover staat dat er een fijnmazig openbaar vervoer in stand gehouden werd. Door de vele spoor-, tram- en buslijnen was vrijwel elke plaats bereikbaar. Er waren veel meer hotels dan nu en overal uitspanningen om tijdens de wandeling ‘den dorst te lesschen’. De ANWB deed zich gelden en maakte het de toerist gemakkelijk met wegwijzers en routebeschrijvingen.
We kunnen de tijd niet meer terugdraaien en om andere redenen lijkt me dat ook niet gewenst, maar wie nog eens in zijn gedachten wil wegdwalen naar mooie vakanties in ongerepte natuurgebieden tijdens lange prachtige zomers moet deze gidsen lezen en dat kan dus via het genoemde blog.